အင္တာေနရွင္နယ္သီခ်င္း ေရးသူ - ေက်ာ္ေမာ္

အင္တာေနရွင္နယ္သီခ်င္း

ေရးသူ - ေက်ာ္ေမာ္

အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းႀကီးကို ဆိုေနၾကၿပီ။ ကမၻာတဝန္းလံုးမွာလည္း အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းသံ ဝဲပ်ံၿပီး ေနတာမို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အက်ဥ္းခန္းထဲမွာလည္း ဒီသီခ်င္းသံ ျပည့္ႏွက္သြားပေစ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကား သီခ်င္းဆိုၾကသည္။ ၎ေနာက္ ေတာ္လွန္ေရးသီခ်င္း တပုဒ္ၿပီး တပုဒ္ ေပၚလာသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကား အေဖာ္ကြဲ၍ မေနလိုၾက။ အမွန္အားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ အေဖာ္ကင္းမဲ့ေနၾကသည္မဟုတ္။ စင္စစ္အားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကား ယခုအခ်ိန္တြင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေနထိုင္ရင္း အခ်ဳပ္အခ်ယ္မရွိဘဲ သီခ်င္းဆိုေနရင္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကဲ့သို႔ပင္ တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကသူမ်ားႏွင့္ တဂိုဏ္းတည္း တဖြဲ႔တည္း ျဖစ္ၾကေပသည္။

(ဂ်ဴးလီယက္ဖူးခ်စ္- ႀကိဳးစင္ေပၚမွ မွတ္တမ္းမ်ားစာအုပ္မွ)

ငါ့သားတို႔ အင္းစိန္ကို ျပန္အေခၚမွာ အဝင္ကစၿပီး ပံုစံမထိုင္လို႔ ဘယ္လိုရိုက္တယ္။ တိုက္ထဲမွာ အေၾကာင္းမရွိ အေၾကာင္းရွာၿပီး ဘယ္လို ရိုက္တယ္။ အင္တာေနရွင္နယ္ကို ဆိုလို႔ ဘယ္လို ရိုက္တယ္ဆိုတာကို ထပ္ၾကားရျပန္တယ္။

(လူထုေဒၚအမာ- ေထာင္ႏွင့္မိခင္စာအုပ္မွ)

ကၽြန္ေတာ္တို႔က အဲဒီ မိုးေတြ ေလေတြ ၾကားထဲမွာပဲ အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းကို ဆိုၿပီး ေထာင္ဗူးဝကို သြားၾကတယ္။ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ တိုင္ၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဲလိုသြားၿပီး ေတာ့  ေၾကြးေၾကာ္သံတိုင္၊ ေထာင္အာဏာပိုင္ေတြကို လက္ညွိဳးေငါက္ေငါက္ ထိုးခဲ့တာ ေလးႀကိမ္ ရွိသြားၿပီ။ အဲလို ေလးႀကိမ္ေျမာက္ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ တိုင္ၿပီး ျပန္အလွည့္၊ ေနာက္ကို ျပန္အလွည့္ဆိုရင္ပဲ တိုက္ပြဲေဆာင္ဆီက အင္တာေနရွင္သီခ်င္းသံ ထပ္တက္လာတယ္။

(ရဲေဘာ္ဖိုးသံေခ်ာင္း- ေက်ာင္းသား ေထာင္ ေတာ္လွန္ေရးသမား- စာအုပ္မွ)

ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္က လြဲရင္

ဆံုးစရာ သံကြင္းေတြ တေပြ႔တပိုက္နဲ႔

လုပ္သားအဖိုးအိုတေယာက္

ေအာ္ေလ နစ္ေလအသံနဲ႔

"အင္တာေနရွင္နယ္" သီက်ဴးလိုက္ေလရဲ႔

အခ်စ္

ေဘးကင္းပါေစ

(အုန္းျမင့္လိႈင္-ပန္းခ်ီမၿပီးေသးေသာ ကဗ်ာမွ)

ေတာ္လွန္ေရးသမားမွသည္ ကဗ်ာဆရာအထိ သီဆိုခဲ့တဲ့သီခ်င္း

တကမၻာလံုးက ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့တဲ့ သီခ်င္း

တကမၻာလံုးက အလုပ္သမားေတြ အေလးအျမတ္ထားတဲ့သီခ်င္း

ကမၻာ့ဘာသာမ်ိဳးစံုျဖင့္ ျပန္ဆိုထားေသာ သန္းရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ

ကမၻာ့ပစၥည္းမဲ့

အလုပ္သမားမ်ားက သီဆိုေနၾကေသာ တိုက္ပြဲေခၚသံ သီခ်င္း

ထေလာ့….. အငတ္ေဘးက်ေရာက္သူေတြ …

ထေလာ့…. ကမၻာတဝွမ္းက ေက်းကၽြန္ေတြ…..

အစခ်ီတဲ့ အင္တာေနရွင္နယ္သီခ်င္း

သီခ်င္းအစကဗ်ာ

အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းကို ကဗ်ာအျဖစ္ ကဗ်ာဆရာ၊ သီခ်င္းေရးဆရာ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမား ယူဂ်င္းေပၚတီယဲ (Eugene Edine Potier) က ေရးသားခဲ့သည္။ ေပၚတီယဲကို ၁၈၁၆ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ပါရီၿမိဳ႔၌ ေမြးဖြါးခဲ့သည္။

သူသည္ ၁၄ နွစ္အရြယ္တြင္ "လြတ္လပ္မႈအဓြန္႔ရွည္ပါေစ" ဟူေသာ သီခ်င္းကို ပထမဆံုး ေရးဖြဲ႔ခဲ့သည္။ ၁၈၄၈ ခုႏွစ္တြင္ သူသည္ ဓနရွင္ လူတန္းစားအား တိုက္ခိုက္ေသာ အလုပ္သမားမ်ား၏ မဟာတိုက္ပြဲႀကီး ပါရီဘံုအဖြဲ႔၏ ကတုတ္က်င္းမ်ားထဲတြင္ တပ္သားတဦး ျဖစ္ေနသည္။

ေပၚတီယဲမွာ ဆင္းရဲေသာ မိသားစုက ေပါက္ဖြါးလာသူ ျဖစ္ၿပီး ဘဝတေလွ်ာက္လံုး ဆင္းရဲသား ျဖစ္ခဲ့သည္။ ပစၥည္းထုပ္ပိုးသူ၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အထည္စက္ရံု အလုပ္သမားအျဖစ္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း ျပဳခဲ့သည္။ ၁၈၄၀ ခုနွစ္မွ စ၍ ျပင္သစ္အေရးေတာ္ပံုတိုင္းတြင္ အလုပ္သမားကို ေသြးစည္းရန္ ျပင္သစ္ဓနရွင္ အစိုးရကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ တိုက္ခိုက္ရန္ လံွဳ႕ ေဆာ္သည့္ တက္ၾကြေသာ ေတးသီခ်င္းမ်ား စပ္ဆိုခဲ့သည္။ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် ပါဝင္ခဲ့သည္။

၁၈၇၀ ပါရီဘံုအဖြဲ႔တြင္ ဘံုအဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္း ခံရသည္။ ေပးမဲ ၃၆၀၀ အနက္ သူက ၃၃၅၂ မဲရသည္။ သူသည္ သမိုင္းတြင္ ပထမဆံုးေသာ ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းအျဖစ္ အစိုးရျဖစ္သည့္ ဘံုအဖြဲ႔၏ လႈပ္ရွားမႈ အားလံုးတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္။

ပါရီဘံုအဖြဲ႔ က်ေဆံုးေသာအခါ ေပၚတီယဲမွာ အဂၤလန္သို႔ ထြက္ေျပးရသည္။ ၎ေနာက္ အေမရိကန္သို႔ ထြက္သြားရသည္။ သူသည္ အင္တာေနရွင္နယ္ကဗ်ာကို ၁၈၇၁ ဇြန္လတြင္ ေရးစပ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ေမလ၏ ေသြးစြန္းေသာ ရႈံးနိမ့္မႈႀကီး ၿပီးသည့္ေနာက္ တလအၾကာတြင္ ျဖစ္သည္။ ျပည္ပတြင္ တိမ္းေရွာင္ရင္း အလုပ္သမား ကဗ်ာမ်ားစြာကို ေရးသားခဲ့သည္။ ဘံုအဖြဲ႔ က်ဆံုးၿပီး ကိုးႏွစ္အၾကာတြင္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကို ျပန္လာခဲ့သည္။ အလုပ္သမားပါတီထဲ ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၈၈၄ ခုႏွစ္တြင္ ပထမကဗ်ာစာအုပ္၊ ၁၈၈၇ ခုႏွစ္တြင္ "ေတာ္လွန္ေတးမ်ား" ဒုတိယကဗ်ာ စာအုပ္ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။၁၈၈၇ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ေပၚတီယဲ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီၿမိဳ႔ေတာ္ ပဲလာရွဲသုသန္တြင္ ျမွပ္ႏွံခဲ့သည္။

ကဗ်ာမွ သီခ်င္း

ယူဂ်င္းေပၚတီယဲ ေရးစပ္ေသာ အင္တာေနရွင္နယ္ ကဗ်ာကို ၁၇ ႏွစ္အၾကာတြင္ သီခ်င္းအျဖစ္ အသံသြင္းခဲ့သူမွာ အလုပ္သမားသီခ်င္းေရးဆရာ ျဖဲဒီေဂးတာ (Pierre De Geyter) ျဖစ္သည္။ ျဖဲဒီေဂးတာမွာ ဂီတပညာရွင္ မဟုတ္ဘဲ ေသတၱာလုပ္သည့္ အလုပ္သမားတေယာက္သာ ျဖစ္သည္။ သူ႔အေဖမွာ အလုပ္သမား ျဖစ္၍ သူလည္း ၇ ႏွစ္သားမွစ၍ အလုပ္လုပ္ခဲ့ရသည္။ ျပင္သစ္ႏွင့္ ဂ်ာမန္ စစ္ျဖစ္ေသာအခါ  ျပင္သစ္တပ္တြင္ ဝင္၍ အမႈထမ္းၿပီး စစ္ထဲ၌ ရွိေနစဥ္ အလုပ္သမား လူတန္းစားဘဝကို စိတ္ဝင္စားခဲ့ၿပီး စစ္ၿပီးခ်ိန္တြင္ အလုပ္သမား လႈပ္ရွားမႈ မ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ အလုပ္သမားသီခ်င္းမ်ား ေရးခဲ့သည္။ ျဖဲဒီေဂးတားသည္ ယူဂ်င္းေပၚတီယဲ စပ္ဆိုခဲ့သည့္ လုပ္သားထု ႏိုးၾကားထၾကြေရး ကဗ်ာမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔မိသည္။ ဤတြင္ ေပၚတီယဲ စပ္သည့္ ကဗ်ာတပုဒ္မွ စာသားမ်ားကို ယူၿပီး ျဖဲက ကမၻာ့အလုပ္သမား မ်ား၏ ကမၻာသံုးသီခ်င္းျဖစ္ေနေသာ အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းကို အသံသြင္း ေတးသီေပး ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

စတင္သီဆိုၿပီ

အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းကို ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ၁၈၈၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၅ ရက္ေန႔ ျပင္သစ္ျပည္ လီလဲၿမိဳ႔ အလုပ္သမားပြဲေတာ္၌ စတင္ သီဆို ခဲ့သည္။ သီဆိုခဲ့ၾကစဥ္က ႏိုင္ငံတကာ အလုပ္သမားသီခ်င္း ျဖစ္လာလိမ့္မည္ဟု မည္သူမွ် ထင္မထားခဲ့ၾကေပ။

၁၈၉၄ ခုႏွစ္တြင္ အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းကို စာသားေရာ ေတးသြားပါ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝ လိုက္ရာ လီလဲ အရင္းရွင္မ်ားက သူပုန္ေစာ္ နံသည္ဟုဆို၍ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝသူကို ဖမ္းၿပီး တရားစြဲသည္။ သီခ်င္းကို လူထဲ မသီဆိုရဟု တားျမစ္ပိတ္ပင္သည္။ သို႔ေသာ္ သီခ်င္းမွာ လူႀကိဳက္မ်ား၍ ျပင္သစ္ျပည္ အႏွ႔ံအျပားရွိ အလုပ္သမားရပ္ကြက္မ်ားတြင္ သီဆိုခဲ့ၾက ေလသည္။ ၂ ႏွစ္အၾကာတြင္ ျပင္သစ္အလုပ္သမားပါတီ ကြန္ဂရက္ က်င္းပသျဖင့္ ကြန္ဂရက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းကို သူတို႔နွင့္အတူ ကြန္ဂရက္အျပန္တြင္ သယ္ယူသြားၾကသျဖင့္ ျပင္သစ္တျပည္လံုးတြင္ သီဆိုခဲ့ၾကေလေတာ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ျပင္သစ္ျပည္ အျပင္ဘက္သို႔ ေရာက္သြားၿပီး ဥေရာပ ႏိုင္ငံတကာ၌ ကိုယ့္ဘာသာ စကား ကိုယ္သြင္းၿပီး သီဆိုခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ လီနင္ထုတ္ေဝသည့္ မီးပြါး သတင္းစာ၌ ဤသီခ်င္းကို ပထဆံုးအႀကိမ္ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပလိုက္သည္။ ၂ ႏွစ္ၾကာသည့္အခါ ရုရွား ေတာ္လွန္ေရးသမားတဦး ျဖစ္သည့္ အာကာဒီေကာ့ ဆိုသူက ရုရွားဘာသာစကားသြင္းၿပီး ဆိုရွယ္ဒီမိုကရက္တစ္ သတင္းစာ၌ ေဖာ္ျပသည္။

၁၉၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ၏ ပထမဆံုး ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံက အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းကို သူတို႔၏ အမ်ိဳးသားသီခ်င္းအျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္သည္။ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္တြင္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ သီခ်င္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ျပန္သည္။ ဒုတိယ ကမၻာ စစ္ အတြင္း၌ စစ္မ်က္နွာတိုင္းတြင္ အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းကို သီဆို၍ ဖက္ဆစ္မ်ားကို တိုက္ခဲ့ၾကသည္။ အက်ဥ္းေထာင္မ်ား၌ ဤသီခ်င္းကို ၾကံ့ၾကံ့ခဲၾက ေတာ္လွန္ၾကေလသည္။

အင္တာေနရွင္နယ္သီခ်င္းကို ကမၻာ့ဘာသာစကား မ်ိဳးစံုျဖင့္ ဘာသာျပန္ၿပီး သီဆိုခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံတကာ အလုပ္သမားမ်ားသည္ မိမိတို႔ ေရွ႔မွ သြားႏွင့္ေသာ တိုက္ပြဲဝင္သူရဲေကာင္း ပစၥည္းမဲ့ ကဗ်ာဆရာ၏ သီခ်င္းကဗ်ာကို ကမၻာ့အလုပ္သမား အမ်ားစု၏ သီခ်င္းႀကီးအျဖစ္ ခံယူခဲ့ၾကသည္။

လူတန္းစား အသိရွိေသာ အလုပ္သမားတဦးကို မိမိဇာတိေျမက ကြာလွမ္းသည့္ မည္သည့္ေနရာကိုပဲ ေရာက္ေရာက္၊ မည္သည့္ ကံၾကမၼာမ်ိဳးႏွင့္ ၾကံဳရ ၾကံဳရ၊ မည္မွ်ပင္ သူစိမ္းတရံလို ခံစားေနရသည္ ျဖစ္ေစ အင္တာေနရွင္နယ္သီခ်င္း၏ သံၿပိဳင္အပိုဒ္မွတဆင့္ ရဲေဘာ္ေတြ မိတ္ေဆြေတြ ရွာေတြ႔ႏိုင္သည္။ ငတ္ျပတ္ေနသူမ်ား၊ ေခါင္းမေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ ဖိႏွိပ္ခံရသူမ်ား၊ ငု႔ံမခံေနၾကႏွင့္၊ ထေလာ့ ႏိုးၾကားေလာ့ ဘဝတူခ်င္း လက္တြဲေလာ့ အလုပ္သမားေတြ ေသြးစည္းၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ေလာ့။ ေလာကသစ္ကို ထူေထာင္ေလ.. ဟူေသာ စာသားမ်ားကို ဂီတျဖင့္ သီကံုးထားေသာ အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းသည္ ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းစားမ်ား၏ မကြယ္မေပ်ာက္ႏိုင္ေသာ တိုက္ပြဲဝင္သီခ်င္းႀကီး ျဖစ္လာေတာ့သည္။ ကမၻာ့ အလုပ္သမား ျပည္သူေတြကို လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းရန္ ေတာ္လွန္ေရးကို အဆံုးတိုင္ ဆင္ႏႊဲရန္ အားသစ္ေလာင္းေပးခဲ့ေသာ အေတြးအေခၚ စာသားမ်ားသည္ ကမၻာတဝန္းလံုးတြင္ ျပန္႔ႏွ႔ံေနခဲ့သည္။ အင္တာေနရွင္နယ္ သီခ်င္းသံသည္ ကမၻာ့ေလထုထဲ တြင္ ယခုတိုင္ လြင့္ပ်ံလ်က္ ရွိေနသည္။

                                       ႏိုင္ငံတကာသီခ်င္း(L'Internationale)

ထေလာ့.. အငတ္ေဘး က်ေရာက္သူေတြ

ထေလာ့… ကမၻာတဝွမ္းက ေက်းကၽြန္ေတြ

ေတာ္လွန္ကာ ထစ္ခ်ဳန္းဟစ္ေၾကြးေၾကာ္ေန

ေနာက္ဆံုးပိတ္တိုက္ပြဲ ႏႊဲဆင္မေလ…..။

ေရွးရိုးအစဥ္အလာ အယူအဆေဟာင္းေတြ စြန္႔ေလ

ေက်းကၽြန္ေတြ ထေလ.. ထၾကေလ…

အေျခအေနေတြ ဒို႔ေတာ္လွန္ကာ ေျပာင္းမေလ

ေအာင္ျမင္ဖို႔ရာ ရွင္းပစ္စို႔ေလ…။

(သံၿပိဳင္) ရဲေဘာ္တို႔လာ စုရံုးေလ

အဆံုးစစ္ပြဲ ႏႊဲဆင္မေလ

အင္တာေနရွင္နယ္ ကမၻာမွာ အကုန္ညီေစ….။

ရဲေဘာ္တို႔လာ စုရံုးေန

အဆံုးစစ္ပြဲ ႏႊဲမယ္ေလ….

အင္တာ ေနရွင္းနယ္ စည္းရံုးစုစည္းကာေန။

ကယ္တင္ရွင္ ဘယ္ေသာအခါမွ မရွိေပ

နတ္သိၾကား မင္းဘုရား ဒို႔မယံုေပ

ေႏွာင္ႀကိဳးကို ဒို႔လက္ရံုးနဲ႔ ခ်ိဳးဖ်က္မေလ

ေသာက ဗ်ာပါဒ ေလာဘ ကင္းစင္ေစ..။

လုယက္ျခင္းမွ မွန္မလြဲပင္ ကင္းမေလ

အမ်ားျပည္သူ တူညီ ေပ်ာ္ျမဴးၾကေစ

အားလံုးက တာဝန္ကိုယ္စီ ထမ္းမေလ

သံပူခိုက္ဝယ္ အားစိုက္ထုႏွက္ေဟ….။

(သံၿပိဳင္) ရဲေဘာ္တို႔လာ စုရံုးေလ

အဆံုးစစ္ပြဲ ႏႊဲဆင္မေလ

အင္တာေနရွင္နယ္ ကမၻာမွာ အကုန္ညီေစ….။

ရဲေဘာ္တို႔လာ စုရံုးေန

အဆံုးစစ္ပြဲ ႏႊဲမယ္ေလ….

အင္တာ ေနးရွင္းနယ္ စည္းရံုးစုစည္းကာေန။

လယ္သမား လုပ္အားစိုက္ထုတ္သူ အေပါင္းေတြ

ပစၥည္းမဲ့မ်ားနဲ႔ ေပါင္းစည္းေဟ…။

ညီရင္းပမာ သစၥာအဓိဌာန္ ျပဳစို႔ေဟ

ေသြးစုပ္ေကာင္ေတြ ေမာင္ႏွင္ေဟ…။

ဒို႔ရဲ႔ေသြးသား သူတို႔ဝါးၿမိဳစားသေလ

နွစ္ကာလရွည္ၾကာခံခဲ့ရေပ..

ေၾကာက္လန္႔စိတ္ေတြ အကုန္အစင္ စြန္႔ေလ

အာရုဏ္က်င္းကာ အလင္းသို႔ ေရာက္ၿပီေဟယယ။

(သံၿပိဳင္) ရဲေဘာ္တို႔လာ စုရံုးေလ

အဆံုးစစ္ပြဲ ႏႊဲဆင္မေလ

အင္တာေနရွင္နယ္ ကမၻာမွာ အကုန္ညီေစ….။

ရဲေဘာ္တို႔လာ စုရံုးေန

အဆံုးစစ္ပြဲ ႏႊဲမယ္ေလ….

အင္တာ ေနရွင္းနယ္ စည္းရံုးစုစည္းကာေန။

ေက်ာ္ေမာ္

[မူလဆံုမွတ္-အႏုပညာအယ္လ္ဘမ္ အမွတ္(၁) မွ ကူးယူေဖာ္ျပေပးပါတယ္။]