[၁၃၆၂ ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလ။ ၂၀၀၀ ခု၊ ႏို၀င္ဘာထုတ္ မာယာမဂၢဇင္း ျပန္လည္ကူးယူ ေဖာ္ျပပါတယ္]
ဒဂုန္တာရာကို ကၽြန္ေတာ္က ကိုေဌးၿမိဳင္လို႔ပဲ ေခၚတယ္။ သူနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္က ရန္ကုန္ ၁၄ လမ္းမွာ ေနတုန္းကတည္းက၊ တာရာမဂၢဇင္း စထုတ္လာ ကတည္းက သိတယ္။ ရင္းႏွီးခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ သူ၀တ္စားတာကို ၾကည့္ၿပီး ေနာက္ေျပာင္ေနေတာ့ ပိုရင္းႏွီးတယ္။ သူက ဘယ္ေတာ့မွ ဘန္ေကာက္လံုခ်ည္ ခါးကခ်တာ မဟုတ္ဘူး။ စကားေျပာရင္လည္း ေအးေအးနဲ႔ ေျပာတယ္။ သူ ဒီလိုေန၊ ဒီလို၀တ္၊ ဒီလိုေျပာတာကို ေနာက္ေျပာင္ေနရင္ သူက သူ႔ဟာသူ ေနတယ္။ အင္မတန္ သည္းခံႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပိုရင္းႏွီးတယ္။
သူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ကိုလွေဖ(ဗိုလ္လက်္ာ)၊ သခင္သန္းထြန္း၊ ကိုဗဟိန္းတို႔နဲ႔ ေတာ္ ေတာ္ ရင္းတယ္။ တတြဲတြဲလဲ ေနတယ္။ ကိုဗဟိန္းနဲ႔ကေတာ့၊ အရင္းႏွီးဆံုး အတြဲဆံုးပဲ။ ႏွစ္ေယာက္စလံုးက စာသမားခ်င္းဆိုေတာ့ သိပ္အတြဲညီတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႐ွမ္းျပည္နယ္က ျပန္လွဲ႔ခဲ့ရတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ခရီးမွာ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ သြားခဲ့ၾကတာေပါ့။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ ဂ်ပန္ျပည္က ျပန္လာၿပီး BIA ႐ံုးမွာ သူ႔ကို ေခၚထားေသးတယ္။ တပ္မေတာ္၀ါဒ ျဖန္႔ခ်ိေရးအေနနဲ႔ ထားတာ ျဖစ္မယ္။ အဲဒါ ခဏပဲ လုပ္ၿပီး ထြက္သြားတယ္။ ၾကာၾကာ မလုပ္ဘူး။သူက စာသမား၊ စစ္ေရးသမား မဟုတ္ဘူး။ ဟို ေက်ာင္းသားဘ၀ ကတည္းက အိုးေ၀မဂၢဇင္းမွာ သူတို႔ လုပ္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္လား။
၁၉၃၇ ခုႏွစ္က ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢမွ ထုတ္ေ၀တဲ့ 'မ်ိဳးၫြန္႔' မဂၢဇင္းမွာ သူ အယ္ဒီတာ လုပ္ဖို႔ပဲ။ သူ လုပ္မဲ့အလွည့္က်မွ မဂၢဇင္းက ရပ္သြားတယ္။ မ်ိဳးၫြန္႔မဂၢဇင္းကို ခုေခတ္လူငယ္ေတြ သိၾကမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေက်ာင္းသားသမဂၢကေန ထုတ္ခဲ့တယ္လို႔လဲ သိၾကမွာ မဟုတ္ဘူး။ မ်ိဳးၫြန္႔မဂၢဇင္းကို ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ အတြဲ ၁၊ အမွတ္ ၁ စ ထုတ္ခဲ့တယ္။ အမွတ္ ၂ က ဒီဇင္ဘာလမွာ ထုတ္ခဲ့တယ္။ အမွတ္ ၃ ကို ထုတ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ရပ္သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ဆီမွာ မ်ိဳးၫြန္႔မဂၢဇင္း အမွတ္ ၂ ႐ွိတယ္။ မဂၢဇင္းတည္းျဖတ္သူ (အယ္ဒီတာ) ေမာင္ဘဟိန္း၊ အတိုင္ပင္ခံ ဦးေက်ာ္ျမင့္ ၀တ္လံုေတာ္ရ။ တန္ဖိုး ေလးပဲ။ မဂၢဇင္းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ ျမန္မာ့ေဇယ်ာ စာပံုႏွိပ္တိုက္မွာ ႐ိုက္၍၊ ေမာင္ေဘသန္းက ထုတ္ေ၀သည္လို႔ ေရးထားတယ္။ အမွတ္ ၂ မဂၢဇင္းမွာ ကိုႏု၊ ကိုဘဟိန္း၊ ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုညိဳျမ၊ သခင္ေလးေမာင္နဲ႔ သုပဏၰက (သခင္သန္းထြန္း) တို႔က ပါ၀င္ ေရးသားၾကတယ္။ ဒါက ၾကံဳလို႔ ေျပာတာပါ။
ကိုေဌးၿမိဳင္က ေက်ာင္းသား လႈပ္႐ွားမႈေတြမွာ ပါခဲ့တယ္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၅ ရက္ ေက်ာင္းသားေတြ ပုဒ္မ ၁၄၄ ဖီဆန္ၿပီး ဆႏၵျပပြဲလုပ္တဲ့အခါ၊ တူတဇင္ အမွတ္အသားနဲ႔ အလံနီႀကီးကို ကိုင္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့လူ ျဖစ္တယ္။ ၂၀ ရက္ေန႔ အတြင္း၀န္႐ံုး ၀ိုင္းတုန္းကလဲ ပါ၀င္ခဲ့တယ္။ ဒီပြဲမွာ ကိုေအာင္ေက်ာ္ က်ဆံုးခဲ့တယ္။
၁၃၀၀ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ကိုေဌးၿမိဳင္ ကိုယ္တိုင္သိတာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သူက တြဲေနခဲ့၊ အတူေနခဲ့သူပါ။ ကိုသိန္းေဖ(ဦးသိန္းေဖျမင့္) အေ႐ွ႔ကေန၀န္းထြက္သည့္ပမာေရးေတာ့ ၁၃၀၀ျပည့္အခန္းမွာ ကိုေဌးၿမိဳင္ စာေတြ ကိုးကားခဲ့ရတာ ၾကည့္ပါလား။
သူကိုယ္တိုင္သိ၊ သူကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ပါတ္သက္တာေတြ အမ်ားႀကီး ႐ွိပါတယ္။ သူက ေျပာခဲပါတယ္။
ဂ်ပန္ေခတ္မွာ သူက ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အတူေနတယ္။ ရန္ကုန္မွာ အေနမ်ား တယ္။ ဗိုလ္လက်္ာအိမ္မွာ အေနမ်ားတယ္။ သခင္သန္းထြန္းအိမ္မွာေနတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အိမ္မွာလဲ ၀င္လိုက္ထြက္လိုက္ ေနလိုက္ပါပဲ။
ကိုဗေဆြႀကီးနဲ႔လဲ ရင္းႏွီးပါတယ္။ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းထက္ ပိုရင္းႏွီးပါတယ္။ သူက အဲဒီလို ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သိသလို ႏိုင္ငံေရးပါတီတိုင္း ပါတီတိုင္း အေၾကာင္းေတြကို ေလ့လာတယ္။ သံုးသပ္တယ္။ သိတယ္။ သူႀကိဳက္ရင္ ႀကိဳက္တယ္။ မႀကိဳက္ရင္ မႀကိဳက္ဘူး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတယ္။ ဆို႐ွယ္လစ္ေတြ မွားရင္ မွားတာကို ေျပာတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ လြန္ရင္လဲ လြန္သြားတာ ေျပာတယ္။ ေျပာရဲတယ္။ လူေတြကလဲ ရင္းႏွီးၾကတယ္။ သူက သူ႔ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ သူေနတယ္။ စစ္ၿပီးစ ေလာက္မွာ ကၽြန္ေတာ္ဆီမွာ စာေပသစ္မဂၢဇင္း လာ႐ိုက္တယ္။ ေက်ာ္ေအာင္ရယ္၊ ျမသန္း(ျမသန္းတင့္) ရယ္၊ ကိုသန္းတင္ရယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ကိုသန္းတင္က အင္မတန္ သည္းခံႏိုင္တဲ့လူ။ စာေပသစ္မ၈ၢဇင္းကို သူကပဲ အကုန္အက်ခံၿပီး ထုတ္ခဲ့တာ၊ ႏွစ္အုပ္ သံုးအုပ္မွာပဲ ရပ္သြားတယ္။ ရပ္ရတဲ့ အေၾကာင္းလဲ ႐ွိတယ္။ ထားေတာ့။
ႏိုင္ငံေရး၊ ေက်ာင္းသားလႈပ္႐ွားမႈ၊ စာေပ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ သူက အာ႐ံုစိုက္ ထားတယ္။ စာေပကို သိပ္ျမတ္ႏိုးတယ္။ စာေပျမတ္ႏိုးလို႔ အျမတ္အစြန္းအတြက္၊ ေငြေၾကးအတြက္ မဟုတ္ပဲ၊ စာအုပ္ထုတ္တဲ့လူဆိုတာ အေတာ္နည္းပါတယ္။ သူက တာရာ မဂၢဇင္းထုတ္တာ။ ဂႏၳ၀င္ဂ်ာနယ္ထုတ္တာလံုးလံုး အျမတ္အစြန္းအတြက္ မဟုတ္ဘူး။ စာေပကို ျမတ္ႏိုးလို႔ ထုတ္ခဲ့တာ။ ဒီစာအုပ္ေတြမွာ သူဘာေတြ ေရးခဲ့သလဲ။ ဖတ္ၾကည့္ပါလား။ တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စိတ္၊ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္႐ွားမႈ၊ ေက်ာင္းသားလႈပ္႐ွားမႈ၊ စာေပေရးရာ ဒါေတြ သူေရးခဲ့တာပဲ။
ကိုေဌးၿမိဳင္က ပင္ကိုယ္က သိပ္႐ိုးတယ္။ ႐ိုး႐ိုးစင္းစင္းပဲ ေျပာတတ္၊ ေနတတ္၊ စားတတ္တယ္။ ဘာဟိတ္ဟန္မ႐ွိပါဘူး။ သူ႔မွာ ရင္းႏွီးတဲ့ ေက်ာင္းေနဖက္ သူငယ္ခ်င္း သံုးေယာက္႐ွိတယ္။ မင္းနဲ႔ ငါနဲ႔ တရင္းတႏွီး ေျပာၾက ခင္ၾကတဲ့ လူေတြ။ ကေန႔ထိ သက္႐ွိထင္႐ွား ႐ွိၾကေသးတယ္။ ဘီဘီစီ ဦးေမာင္ေမာင္ရယ္၊ ဆရာတိုက္စိုးရယ္ပဲ။ သူတို႔က ငယ္ေပါင္းႀကီးေဖာ္။ သိပ္ရင္းႏွီးတဲ့လူေတြ။ သိပ္ခင္မင္ၾကတဲ့ လူေတြ။
ကိုေဌးၿမိဳင္ဟာ စစ္ နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ သူက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားလို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တယ္။ ဟိုတုန္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႔ စစ္႐ံုးက ဆင္းေျပးလာတာလဲ ဒါပဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ဗိုလ္လက်္ာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စစ္ထဲေရာက္ကုန္ၾကတာပဲ။ စစ္ထဲ၀င္သြားၾကတာပဲ။ သူတေယာက္ပဲ စစ္ထဲမ ေရာက္တာ။ စစ္ထဲမ၀င္တာ။ ေနာက္ပိုင္း သူငယ္ခ်င္းေတြ အခ်င္းခ်င္း လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ၾက ေတာ့လဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ သူဆန္႔က်င္ခဲ့တာပဲ မဟုတ္လား။ လူမ်ိဳးစု အခြင့္အေရးေတြမွာ သူ အေတာ္ေတာ္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ညီၫြတ္ေရး၊ တန္းတူေရးေတြ သူ စြဲစြဲျမဲျမဲ သံုးခဲ့တာပဲ။ ကိုေဌးၿမိဳင္ စာေတြဖတ္ ၿပီး တခ်ိဳ႔လူေတြက ေျပာၾကတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေၾကာင္း၊ ဗိုလ္လက်္ာ ကိုဘဟိန္းတို႔ အေၾကာင္း၊ စစ္နဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးေတြအေၾကာင္း၊ စာေပေရးရာ အေၾကာင္း၊ သူေရးေနတာ ဖန္တရာ ေတေနၿပီ။ အပ္ေၾကာင္းထပ္ေနၿပီတဲ့။ ဒီလို ထင္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္သိတယ္။ သူက ဒါေတြကို အလကားေရးေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အဓိပၸါယ္မ႐ွိေနရး ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အဓိပၸါယ္႐ိွ႐ွိ ေရးေနတာ၊ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ေတြကို မ်က္ေျခမျပတ္ မလစ္လပ္ေအာင္ ေရးေနတာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တယ္။ သူ ေထာင္က လြတ္လာေတာ့ သူ႔ကို ကၽြန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ္ ေလးစားတယ္။ သူက ေထာင္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေနခဲ့တာ။ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရပ္တည္ခဲ့တာကို ကၽြန္ေတာ္ သိပါတယ္။
ဒါ ကိုေဌးၿမိဳင္ကို ကၽြန္ေတာ္သိတာ၊ ျမင္တာ ေျပာတာ။ ေနာက္ ေျပာရင္၊ ေျပာစရာေတြ အမ်ားႀကီး ႐ွိပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ေျပာခ်င္တာက သူ႔ခမ်ာ အခု အသက္က ရလာ၊ မ်က္စိကလဲ ဒုကၡေပးလာၿပီး၊ မျမင္မကန္းေပါ့ဗ်ာ။ ျမင္လဲ ေကာင္းေကာင္း မျမင္႐ွာပါဘူး။ ကန္းလဲမကန္းဘူး။ ခမ်ာ မ်က္စိ ဒုကၡခံေနရ႐ွာတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ သူ႔ကို ေမတၱာရပ္ခံထားတယ္။ 'တို႔ေခတ္ကိုေတာ့ ေရာက္ရမည္မွာ မလြဲပါ' ေရးၿပီးၿပီ။ 'တို႔ကိုယ္က်ိဳး လံုးလံုးမပါ' ဆိုတဲ့ ၀တၳဳေရးပါလို႔ ေျပာတာ ၾကာလွၿပီ၊ ခုထက္ထိ မေရးေသးဘူး။
[ဦးအုန္းျမင့္ တိုးတက္ေရး]
ကိုေဌးၿမိဳင္ကို ကၽြန္ေတာ္ စသိတာလား။ ေနဦးဗ်။ ဂ်ပန္၀င္ကာစေလးမွာ က်ိဳက္လတ္ကို BIA ကသိမ္းေတာ့ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္ တပ္က သိမ္းတယ္။ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္ (ကိုထြန္း႐ွိန္)က ကိုေဌးၿမိဳင္နဲ႔ သိပ္ခင္တယ္။ တကၠသိုလ္မွာ အတူတူ။ သူတို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ ဆိုေတာ့ က်ိဳက္လတ္သိမ္းၿပီး ဗိုလ္ရန္ႏိုင္က ကိုေဌးၿမိဳင္အိမ္မွာ တည္းေနပါတယ္။
တေန႔ေတာ့၊ ဒီသတင္း ဖ်ာပံုကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိတယ္။ သိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ရယ္၊ ကိုလွေ႐ႊရယ္၊ ဖ်ာပံုကေန က်ိဳက္လတ္ သြားၾကတယ္။ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္နဲ႔ သြားေတြ႔ၾကတယ္။ အဲဒီမွာ ကိုေဌးၿမိဳင္ကို စေတြ႔တယ္။ စၿပီး သိရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ဒီတုန္းက သူ႔စာေတြ ဖတ္ေနၿပီ။ ဒဂုန္တာရာရဲ႔ ပရိသတ္ေပါ့ဗ်ာ။ သူ႔စာေတြနဲ႔ အရင္သိၿပီးမွ လူကို အဲဒီမွာ စသိတာ။
သူ႔ကို မွတ္မွတ္ရရ အျဖစ္ဆံုးေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ေနာက္တေနရာဟာ ရန္ကုန္ေထာင္ႀကီးထဲမွာ ေတြ႔ရတာပဲ။ ဒီတုန္းက သူက ေထာင္မက်ပဲ ေထာင္ထဲေရာက္လာၿပီး တေနကုန္ စကားေတြ ေျပာခဲ့ရတာ။ ခင္ဗ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ေျပာဖူးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေလးေယာက္႐ိုက္ထားတဲ့ ဓါတ္ပံုေလ။ ကိုေဌးၿမိဳင္(ဒဂုန္တာရာ)ရယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ရယ္၊ ေမာင္ေန၀င္းရယ္၊ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရယ္ ႐ိုက္ထား တဲ့ပံု။ အဲဒါ ကၽြန္ေတာ္၊ ကိုေန၀င္းနဲ႔ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္က ေထာင္က်ေနတာ။ သူက အျပင္ကလာတာ။ ဓါတ္ပံုကို ႐ိုက္တာက လူထုဦးလွရဲ႔တူ ၀င္းေမာ္ဦး ကိုတင္ေမာင္။ ဓါတ္ပံု႐ိုက္တဲ့ေနရာက ကၽြန္ေတာ့္ အခန္းမွာ။ ဒီတုန္းက ရန္ကုန္ေထာင္ႀကီးမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားေတြကို အထူးတန္းထားေသးတယ္။ အဲဒါ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္လို႔ မွတ္မိတာပါပဲ။
ကိုေဌးၿမိဳင္ ေထာင္ထဲ ေရာက္လာပံုက ဒီလိုဗ်။ ပထမ အၾကိမ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းကို ကန္ေတာ့ခ်င္တယ္ဆိုၿပီး သက္ဆိုင္ရာကို ေတာင္းဆိုၾကတယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရတယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ရေတာ့ ဆရာႀကီးကို ကိုေဌးၿမိဳင္က ေထာင္ဗူးထဲ ေခၚလာတယ္။ ေထာင္ဗူးထဲမွာပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ပုတီးေလးေတြ၊ ဘာေလးေတြနဲ႔ ကန္ေတာ့ၾကတယ္။ အဲဒါတခါ။
ေနာက္တခါက ဒီဇင္ဘာ အားကစားပြဲေတြ လုပ္တဲ့အခါ ေထာင္တြင္းမွာလဲ အားကစားပြဲေတြ ဘာေတြ လုပ္တယ္။ အျပင္လူလဲ ဖိတ္တယ္။ ဒီတုန္းက ေထာင္ေကာ္မတီကို အလံနီ၊ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ သံုးပါတီ အက်ဥ္းသားေကာ္မတီက ကိုင္ထားတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကိစၥ အာဏာပိုင္မ်ားနဲ႔ ေျပာဖို႔ ဆိုဖို႔ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီမွာ အားကစားေကာ္မတီ ဥကၠဌက ေထာင္က်ေနတဲ့ လူထုဦးလွ။ အဲဒီ အားကစားပြဲကို အျပင္လူ ဖိတ္တဲ့အခါ ကိုေဌးျမိဳင္ပါလာတယ္။ အဲဒီလိုနည္းနဲ႔ သူေထာင္ထဲ ေရာက္လာတာ။
ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိတယ္။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္က သူ႔ကိုေျပာတယ္။ (ကိုေဌးၿမိဳင္) ကို ေျပာတယ္။ "ခင္ဗ်ားက ဘယ္ေတာ့မွ ေထာင္က်မယ့္လူမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေထာင္ထမင္း ေထာင္ဟင္းစားရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အခု ခင္ဗ်ားကို ေကာင္းေကာင္းမေကၽြးဘူး၊ ေထာင္ထမင္း၊ ေထာင္ဟင္းပဲ ေကၽြးလႊတ္မယ္" စားဖူးေအာင္ဆိုၿပီး တကယ္ပဲ ေထာင္ထမင္း၊ ေထာင္ဟင္းေကၽြးလႊတ္လိုက္တယ္။ သူကလဲ စားသြားတယ္ဗ်။
ေနာက္တခု ေထာင္ထဲမွာ အားကစားသမားေတြ ခ်ီတက္ အေလးျပဳပြဲ လုပ္တယ္။ ေထာင္ပိုင္က သူအေလးျပဳ ခံခ်င္တယ္။ ဒီကလဲ အားကစားေကာ္မတီ ဥကၠဌဦးလွကိုပဲ အေလးျပဳ ၾကမယ္ဆိုၿပီး ျဖစ္ၾကတယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မဆံုးျဖတ္ႏိုင္ဘူး။ ေနာက္ဆံုးမွ ေစ့စပ္ၾကေတာ့ ဦးလွကို ခ်ီတက္ အေလးျပဳမယ္၊ ဦးလွက အေလးျပဳခံမယ္၊ ေထာင္ပိုင္က ဦးလွေဘးမွာ ရပ္ေနရမယ္။ အဲဒါနဲ႔ ျပတ္သြားတယ္။ အဲဒီေန႔ သူေရာက္လာတာ မနက္ကိုးနာရီ သာသာ ၁၀နာရီ ေလာက္ကေရာက္တာ ညေန ၃နာရီေက်ာ္ ေလးနာရီ ေလာက္မွ ျပန္သြားတာပဲ။
ေနာက္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ အခန္းမွာေတာင္ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္တို႔ တြဲၿပီး ဓါတ္ပံု ႐ိုက္ၾကေသးတယ္။ အဲဒီပံုလဲ ႐ွိတယ္။
အဲဒီတုန္းက စာအေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြအေၾကာင္း တေနကုန္ ေျပာၾက တာ မွတ္မွတ္ရရပါပဲဗ်ာ။ အဲဒါ သူ ေထာင္မက်ပဲ ေထာင္ထဲ ေရာက္လာခဲ့တာ။
ေနာက္ပိုင္း ဗိုလ္လက်္ာကိစၥနဲ႔မွ ေထာင္က်ေတာ့တာ။ သူ႔ကို ကၽြန္ေတာ္ျမင္တာက သူဟာ စာေပသမား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားလို႔ ျမင္ပါတယ္။ သူဟာ တခ်ိန္လံုး ယံုၾကည္ခ်က္ေပၚမွာ သစၥာ႐ွိ႐ွိ ရပ္တည္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။
[ေလထီးအုန္းေမာင္]
တေန႔ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၃ ရက္ေန႔မွာ ဦးေလး(ဦးအုန္းျမင့္-တိုးတက္ေရး) က ေခၚလို႔ သူ႔အိမ္ ကၽြန္ေတာ္ ေရာက္သြားပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဆရာဒဂုန္တာရာ၊ ဦးအုန္းေမာင္(ေလထီး)၊ ဦးအုန္းျမင့္ (တိုးတက္ေရး)တို႔နဲ႔ ဆံုျဖစ္ပါတယ္။ လူႀကီးေတြ ဆံုတဲ့အခါ အင္မတန္ မွတ္စရာ သားစရာ အေၾကာင္း အရာေတြ စကားေတြကို ၾကားရတတ္ပါတယ္။ အခုလဲ ဒီပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြ ဆံုတဲ့အခါ သူတို႔ ၾကံဳခဲ့ ေတြ႔ခဲ့ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းျဖစ္ ရပ္ဇာတ္ကြက္ေတြ၊ ေခတ္ကာလရဲ႔ အေျခအေနေတြ၊ သမိုင္းဇာတ္ေဆာင္ မ်ားရဲ႔ အေၾကာင္းေတြကို နားေထာင္ရတာ အင္မတန္မွ အဖိုးတန္လွ ပါတယ္။
နက္ဖန္ဆိုရင္ ဆရာဒဂုန္တာရာ ကေလာၿမိဳ႔ကို ေျပာင္းဖို႔ ေ႐ႊ႔ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါၿပီ။ အဲဒီလို မေျပာင္းခင္ မေ႐ႊ႔ခင္ သူတို႔ လူႀကီးမ်ားဆံုၿပီး စကားေျပာၾကတဲ့ ၀ိုင္းပါ။ ကၽြန္ေတာ္က နာယူရတဲ့ သူပါ။ အင္မတန္ ကံေကာင္းလွပါတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ခံစားရပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ မ႐ွင္းမလင္းျဖစ္ေနတဲ့ သမိုင္းအခ်က္အလက္တခုကိုလဲ လူႀကီးမ်ား ခြင့္ျပဳလို႔ ေမးခြင့္ရလိုက္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့
"ကၽြန္ေတာ္ စာအုပ္မ်ားမွာ ဖတ္ရတဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဖြဲ႔တဲ့ ေနရာဌာနဟာ သံုးေနရာ ေလာက္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ တေနရာက ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၊ စမ္းေခ်ာင္းရပ္၊ ေျမႏုလမ္း အိမ္အမွတ္ ၁၁ မွာလို႔ ဆိုပါတယ္။
ေနာက္တေနရာက ရန္ကုန္ၿမိဳ႔။ ၄၉ လမ္း အမွတ္ ၁၈၈ လို႔ ဆိုတယ္။ (ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ စတုတၳတြဲ စာ-၃၀၆)။
ေနာက္တခုက ကုလားရဲေဘာ္မ်ား စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ ဘားလမ္း (ယခု မဟာဗႏၶဳလပန္းျခံ လမ္း)၊ ရန္ကုန္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘယ္ဟာ အမွန္ျဖစ္ပါသလဲ ခင္ဗ်ာ" လို႔ ေမးတဲ့အခါ ဆရာဒဂုန္တာရာ က "သခင္စိုးကိုယ္တိုင္ ေျပာခဲ့ ေရးခဲ့တာေတာ့၊ ေျမႏုလမ္း အမွတ္၁၁၊ စမ္းေခ်ာင္းမွာလို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီအိမ္က ကိုဗဟိန္းနဲ႔ ကိုထြန္း႐ွိန္ (ဗိုလ္ရန္ႏိုင္) အတူငွားေနတဲ့အိမ္၊ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွာ မခင္ႀကီး အိမ္႐ွိတယ္။ ကိုဗဟိန္းနဲ႔ မခင္ႀကီးက ႀကိဳက္ေနၾကတုန္း။ ကိုထြန္း႐ွိန္ကေတာင္ စေနၿပီေလ။ ကေလး တေယာက္ အဲဒီအိမ္ လာလာေနတယ္။ ကိုဗဟိန္းက ကေလးခ်စ္တတ္တယ္။ ဓာတ္စက္လဲ သိပ္ ၀ါသနာပါတယ္။ ဓာတ္ျပားသီခ်င္းေတြ ဖြင့္ဖြင့္ၿပီး နားေထာင္ၾကေလ့႐ွိတယ္။ သီခ်င္းသိပ္ႀကိဳက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုဗဟိန္းကို ကၽြန္ေတာ္က သိပ္ခင္တာ။ အဲဒီအိမ္မွာ ဖြဲ႔တယ္လို႔ မွတ္မိတယ္" လို႔ ေျပာပါတယ္။
ေနာက္စကားေတြ ဆက္ေျပာၾကရင္း ဆရာက စကားတလံုး ဆက္ေျပာပါတယ္။ "အေၾကာင္း အရာတခုကို စဥ္းစားတဲ့အခါ အခ်က္အခိုင္ဆံုး ေျပာႏိုင္သူဟာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တာပဲဗ်။ ကၽြန္ေတာ္က ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ လုပ္တုန္းက အေတြ႔အၾကံဳအရ ေျပာရရင္ တခ်ိဳ႔ပဂၢိဳလ္ေတြဟာ အစည္းအေ၀း တက္သာလာတာ ဘာမွ ေျပာစရာမ႐ွိ ဆိုစရာ မပါၾကဘူး မေျပာၾကဘူး။ မေျပာႏိုင္ၾကဘူး။ ကမၻာၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥေတြ သိပ္မေလ့လာေတာ့ သိပ္မေျပာႏိုင္ၾကဘူးေပါ့။ ေလ့လာတဲ့လူ၊ စာမ်ားမ်ား ဖတ္တဲ့လူက ေျပာႏိုင္တယ္။ ဆိုႏိုင္တယ္။ ေျပာႏိုင္ ဆိုႏိုင္သူက ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သြားတာပဲဗ်" စတဲ့ စတဲ့ စကားေတြ ၾကားနာခဲ့ရတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္မွာ အဲဒီေန႔က မွတ္စရာေတြ မကုန္ႏိုင္ေအာင္ ၾကားရတယ္။ ပညာရခဲ့ပါတယ္။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။ အသက္ရာေက်ာ္ ႐ွည္ပါေစလို႔ ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းလိုက္ပါတယ္။
ပထ၀ီေမာင္တင္
စာေပဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၄၊ ၁၉၉၅ ဒီဇင္ဘာ။
ဒဂုန္တာရာကို ကၽြန္ေတာ္က ကိုေဌးၿမိဳင္လို႔ပဲ ေခၚတယ္။ သူနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္က ရန္ကုန္ ၁၄ လမ္းမွာ ေနတုန္းကတည္းက၊ တာရာမဂၢဇင္း စထုတ္လာ ကတည္းက သိတယ္။ ရင္းႏွီးခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ သူ၀တ္စားတာကို ၾကည့္ၿပီး ေနာက္ေျပာင္ေနေတာ့ ပိုရင္းႏွီးတယ္။ သူက ဘယ္ေတာ့မွ ဘန္ေကာက္လံုခ်ည္ ခါးကခ်တာ မဟုတ္ဘူး။ စကားေျပာရင္လည္း ေအးေအးနဲ႔ ေျပာတယ္။ သူ ဒီလိုေန၊ ဒီလို၀တ္၊ ဒီလိုေျပာတာကို ေနာက္ေျပာင္ေနရင္ သူက သူ႔ဟာသူ ေနတယ္။ အင္မတန္ သည္းခံႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပိုရင္းႏွီးတယ္။
သူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ကိုလွေဖ(ဗိုလ္လက်္ာ)၊ သခင္သန္းထြန္း၊ ကိုဗဟိန္းတို႔နဲ႔ ေတာ္ ေတာ္ ရင္းတယ္။ တတြဲတြဲလဲ ေနတယ္။ ကိုဗဟိန္းနဲ႔ကေတာ့၊ အရင္းႏွီးဆံုး အတြဲဆံုးပဲ။ ႏွစ္ေယာက္စလံုးက စာသမားခ်င္းဆိုေတာ့ သိပ္အတြဲညီတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႐ွမ္းျပည္နယ္က ျပန္လွဲ႔ခဲ့ရတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ခရီးမွာ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ သြားခဲ့ၾကတာေပါ့။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ ဂ်ပန္ျပည္က ျပန္လာၿပီး BIA ႐ံုးမွာ သူ႔ကို ေခၚထားေသးတယ္။ တပ္မေတာ္၀ါဒ ျဖန္႔ခ်ိေရးအေနနဲ႔ ထားတာ ျဖစ္မယ္။ အဲဒါ ခဏပဲ လုပ္ၿပီး ထြက္သြားတယ္။ ၾကာၾကာ မလုပ္ဘူး။သူက စာသမား၊ စစ္ေရးသမား မဟုတ္ဘူး။ ဟို ေက်ာင္းသားဘ၀ ကတည္းက အိုးေ၀မဂၢဇင္းမွာ သူတို႔ လုပ္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္လား။
၁၉၃၇ ခုႏွစ္က ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢမွ ထုတ္ေ၀တဲ့ 'မ်ိဳးၫြန္႔' မဂၢဇင္းမွာ သူ အယ္ဒီတာ လုပ္ဖို႔ပဲ။ သူ လုပ္မဲ့အလွည့္က်မွ မဂၢဇင္းက ရပ္သြားတယ္။ မ်ိဳးၫြန္႔မဂၢဇင္းကို ခုေခတ္လူငယ္ေတြ သိၾကမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေက်ာင္းသားသမဂၢကေန ထုတ္ခဲ့တယ္လို႔လဲ သိၾကမွာ မဟုတ္ဘူး။ မ်ိဳးၫြန္႔မဂၢဇင္းကို ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ အတြဲ ၁၊ အမွတ္ ၁ စ ထုတ္ခဲ့တယ္။ အမွတ္ ၂ က ဒီဇင္ဘာလမွာ ထုတ္ခဲ့တယ္။ အမွတ္ ၃ ကို ထုတ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ရပ္သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ဆီမွာ မ်ိဳးၫြန္႔မဂၢဇင္း အမွတ္ ၂ ႐ွိတယ္။ မဂၢဇင္းတည္းျဖတ္သူ (အယ္ဒီတာ) ေမာင္ဘဟိန္း၊ အတိုင္ပင္ခံ ဦးေက်ာ္ျမင့္ ၀တ္လံုေတာ္ရ။ တန္ဖိုး ေလးပဲ။ မဂၢဇင္းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ ျမန္မာ့ေဇယ်ာ စာပံုႏွိပ္တိုက္မွာ ႐ိုက္၍၊ ေမာင္ေဘသန္းက ထုတ္ေ၀သည္လို႔ ေရးထားတယ္။ အမွတ္ ၂ မဂၢဇင္းမွာ ကိုႏု၊ ကိုဘဟိန္း၊ ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုညိဳျမ၊ သခင္ေလးေမာင္နဲ႔ သုပဏၰက (သခင္သန္းထြန္း) တို႔က ပါ၀င္ ေရးသားၾကတယ္။ ဒါက ၾကံဳလို႔ ေျပာတာပါ။
ကိုေဌးၿမိဳင္က ေက်ာင္းသား လႈပ္႐ွားမႈေတြမွာ ပါခဲ့တယ္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၅ ရက္ ေက်ာင္းသားေတြ ပုဒ္မ ၁၄၄ ဖီဆန္ၿပီး ဆႏၵျပပြဲလုပ္တဲ့အခါ၊ တူတဇင္ အမွတ္အသားနဲ႔ အလံနီႀကီးကို ကိုင္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့လူ ျဖစ္တယ္။ ၂၀ ရက္ေန႔ အတြင္း၀န္႐ံုး ၀ိုင္းတုန္းကလဲ ပါ၀င္ခဲ့တယ္။ ဒီပြဲမွာ ကိုေအာင္ေက်ာ္ က်ဆံုးခဲ့တယ္။
၁၃၀၀ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ကိုေဌးၿမိဳင္ ကိုယ္တိုင္သိတာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သူက တြဲေနခဲ့၊ အတူေနခဲ့သူပါ။ ကိုသိန္းေဖ(ဦးသိန္းေဖျမင့္) အေ႐ွ႔ကေန၀န္းထြက္သည့္ပမာေရးေတာ့ ၁၃၀၀ျပည့္အခန္းမွာ ကိုေဌးၿမိဳင္ စာေတြ ကိုးကားခဲ့ရတာ ၾကည့္ပါလား။
သူကိုယ္တိုင္သိ၊ သူကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ပါတ္သက္တာေတြ အမ်ားႀကီး ႐ွိပါတယ္။ သူက ေျပာခဲပါတယ္။
ဂ်ပန္ေခတ္မွာ သူက ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အတူေနတယ္။ ရန္ကုန္မွာ အေနမ်ား တယ္။ ဗိုလ္လက်္ာအိမ္မွာ အေနမ်ားတယ္။ သခင္သန္းထြန္းအိမ္မွာေနတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အိမ္မွာလဲ ၀င္လိုက္ထြက္လိုက္ ေနလိုက္ပါပဲ။
ကိုဗေဆြႀကီးနဲ႔လဲ ရင္းႏွီးပါတယ္။ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းထက္ ပိုရင္းႏွီးပါတယ္။ သူက အဲဒီလို ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သိသလို ႏိုင္ငံေရးပါတီတိုင္း ပါတီတိုင္း အေၾကာင္းေတြကို ေလ့လာတယ္။ သံုးသပ္တယ္။ သိတယ္။ သူႀကိဳက္ရင္ ႀကိဳက္တယ္။ မႀကိဳက္ရင္ မႀကိဳက္ဘူး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတယ္။ ဆို႐ွယ္လစ္ေတြ မွားရင္ မွားတာကို ေျပာတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ လြန္ရင္လဲ လြန္သြားတာ ေျပာတယ္။ ေျပာရဲတယ္။ လူေတြကလဲ ရင္းႏွီးၾကတယ္။ သူက သူ႔ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ သူေနတယ္။ စစ္ၿပီးစ ေလာက္မွာ ကၽြန္ေတာ္ဆီမွာ စာေပသစ္မဂၢဇင္း လာ႐ိုက္တယ္။ ေက်ာ္ေအာင္ရယ္၊ ျမသန္း(ျမသန္းတင့္) ရယ္၊ ကိုသန္းတင္ရယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ကိုသန္းတင္က အင္မတန္ သည္းခံႏိုင္တဲ့လူ။ စာေပသစ္မ၈ၢဇင္းကို သူကပဲ အကုန္အက်ခံၿပီး ထုတ္ခဲ့တာ၊ ႏွစ္အုပ္ သံုးအုပ္မွာပဲ ရပ္သြားတယ္။ ရပ္ရတဲ့ အေၾကာင္းလဲ ႐ွိတယ္။ ထားေတာ့။
ႏိုင္ငံေရး၊ ေက်ာင္းသားလႈပ္႐ွားမႈ၊ စာေပ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ သူက အာ႐ံုစိုက္ ထားတယ္။ စာေပကို သိပ္ျမတ္ႏိုးတယ္။ စာေပျမတ္ႏိုးလို႔ အျမတ္အစြန္းအတြက္၊ ေငြေၾကးအတြက္ မဟုတ္ပဲ၊ စာအုပ္ထုတ္တဲ့လူဆိုတာ အေတာ္နည္းပါတယ္။ သူက တာရာ မဂၢဇင္းထုတ္တာ။ ဂႏၳ၀င္ဂ်ာနယ္ထုတ္တာလံုးလံုး အျမတ္အစြန္းအတြက္ မဟုတ္ဘူး။ စာေပကို ျမတ္ႏိုးလို႔ ထုတ္ခဲ့တာ။ ဒီစာအုပ္ေတြမွာ သူဘာေတြ ေရးခဲ့သလဲ။ ဖတ္ၾကည့္ပါလား။ တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စိတ္၊ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္႐ွားမႈ၊ ေက်ာင္းသားလႈပ္႐ွားမႈ၊ စာေပေရးရာ ဒါေတြ သူေရးခဲ့တာပဲ။
ကိုေဌးၿမိဳင္က ပင္ကိုယ္က သိပ္႐ိုးတယ္။ ႐ိုး႐ိုးစင္းစင္းပဲ ေျပာတတ္၊ ေနတတ္၊ စားတတ္တယ္။ ဘာဟိတ္ဟန္မ႐ွိပါဘူး။ သူ႔မွာ ရင္းႏွီးတဲ့ ေက်ာင္းေနဖက္ သူငယ္ခ်င္း သံုးေယာက္႐ွိတယ္။ မင္းနဲ႔ ငါနဲ႔ တရင္းတႏွီး ေျပာၾက ခင္ၾကတဲ့ လူေတြ။ ကေန႔ထိ သက္႐ွိထင္႐ွား ႐ွိၾကေသးတယ္။ ဘီဘီစီ ဦးေမာင္ေမာင္ရယ္၊ ဆရာတိုက္စိုးရယ္ပဲ။ သူတို႔က ငယ္ေပါင္းႀကီးေဖာ္။ သိပ္ရင္းႏွီးတဲ့လူေတြ။ သိပ္ခင္မင္ၾကတဲ့ လူေတြ။
ကိုေဌးၿမိဳင္ဟာ စစ္ နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ သူက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားလို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တယ္။ ဟိုတုန္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႔ စစ္႐ံုးက ဆင္းေျပးလာတာလဲ ဒါပဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ဗိုလ္လက်္ာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စစ္ထဲေရာက္ကုန္ၾကတာပဲ။ စစ္ထဲ၀င္သြားၾကတာပဲ။ သူတေယာက္ပဲ စစ္ထဲမ ေရာက္တာ။ စစ္ထဲမ၀င္တာ။ ေနာက္ပိုင္း သူငယ္ခ်င္းေတြ အခ်င္းခ်င္း လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ၾက ေတာ့လဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ သူဆန္႔က်င္ခဲ့တာပဲ မဟုတ္လား။ လူမ်ိဳးစု အခြင့္အေရးေတြမွာ သူ အေတာ္ေတာ္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ညီၫြတ္ေရး၊ တန္းတူေရးေတြ သူ စြဲစြဲျမဲျမဲ သံုးခဲ့တာပဲ။ ကိုေဌးၿမိဳင္ စာေတြဖတ္ ၿပီး တခ်ိဳ႔လူေတြက ေျပာၾကတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေၾကာင္း၊ ဗိုလ္လက်္ာ ကိုဘဟိန္းတို႔ အေၾကာင္း၊ စစ္နဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးေတြအေၾကာင္း၊ စာေပေရးရာ အေၾကာင္း၊ သူေရးေနတာ ဖန္တရာ ေတေနၿပီ။ အပ္ေၾကာင္းထပ္ေနၿပီတဲ့။ ဒီလို ထင္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္သိတယ္။ သူက ဒါေတြကို အလကားေရးေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အဓိပၸါယ္မ႐ွိေနရး ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အဓိပၸါယ္႐ိွ႐ွိ ေရးေနတာ၊ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ေတြကို မ်က္ေျခမျပတ္ မလစ္လပ္ေအာင္ ေရးေနတာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တယ္။ သူ ေထာင္က လြတ္လာေတာ့ သူ႔ကို ကၽြန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ္ ေလးစားတယ္။ သူက ေထာင္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေနခဲ့တာ။ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရပ္တည္ခဲ့တာကို ကၽြန္ေတာ္ သိပါတယ္။
ဒါ ကိုေဌးၿမိဳင္ကို ကၽြန္ေတာ္သိတာ၊ ျမင္တာ ေျပာတာ။ ေနာက္ ေျပာရင္၊ ေျပာစရာေတြ အမ်ားႀကီး ႐ွိပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ေျပာခ်င္တာက သူ႔ခမ်ာ အခု အသက္က ရလာ၊ မ်က္စိကလဲ ဒုကၡေပးလာၿပီး၊ မျမင္မကန္းေပါ့ဗ်ာ။ ျမင္လဲ ေကာင္းေကာင္း မျမင္႐ွာပါဘူး။ ကန္းလဲမကန္းဘူး။ ခမ်ာ မ်က္စိ ဒုကၡခံေနရ႐ွာတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ သူ႔ကို ေမတၱာရပ္ခံထားတယ္။ 'တို႔ေခတ္ကိုေတာ့ ေရာက္ရမည္မွာ မလြဲပါ' ေရးၿပီးၿပီ။ 'တို႔ကိုယ္က်ိဳး လံုးလံုးမပါ' ဆိုတဲ့ ၀တၳဳေရးပါလို႔ ေျပာတာ ၾကာလွၿပီ၊ ခုထက္ထိ မေရးေသးဘူး။
[ဦးအုန္းျမင့္ တိုးတက္ေရး]
ကိုေဌးၿမိဳင္ကို ကၽြန္ေတာ္ စသိတာလား။ ေနဦးဗ်။ ဂ်ပန္၀င္ကာစေလးမွာ က်ိဳက္လတ္ကို BIA ကသိမ္းေတာ့ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္ တပ္က သိမ္းတယ္။ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္ (ကိုထြန္း႐ွိန္)က ကိုေဌးၿမိဳင္နဲ႔ သိပ္ခင္တယ္။ တကၠသိုလ္မွာ အတူတူ။ သူတို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ ဆိုေတာ့ က်ိဳက္လတ္သိမ္းၿပီး ဗိုလ္ရန္ႏိုင္က ကိုေဌးၿမိဳင္အိမ္မွာ တည္းေနပါတယ္။
တေန႔ေတာ့၊ ဒီသတင္း ဖ်ာပံုကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိတယ္။ သိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ရယ္၊ ကိုလွေ႐ႊရယ္၊ ဖ်ာပံုကေန က်ိဳက္လတ္ သြားၾကတယ္။ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္နဲ႔ သြားေတြ႔ၾကတယ္။ အဲဒီမွာ ကိုေဌးၿမိဳင္ကို စေတြ႔တယ္။ စၿပီး သိရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ဒီတုန္းက သူ႔စာေတြ ဖတ္ေနၿပီ။ ဒဂုန္တာရာရဲ႔ ပရိသတ္ေပါ့ဗ်ာ။ သူ႔စာေတြနဲ႔ အရင္သိၿပီးမွ လူကို အဲဒီမွာ စသိတာ။
သူ႔ကို မွတ္မွတ္ရရ အျဖစ္ဆံုးေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ေနာက္တေနရာဟာ ရန္ကုန္ေထာင္ႀကီးထဲမွာ ေတြ႔ရတာပဲ။ ဒီတုန္းက သူက ေထာင္မက်ပဲ ေထာင္ထဲေရာက္လာၿပီး တေနကုန္ စကားေတြ ေျပာခဲ့ရတာ။ ခင္ဗ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ေျပာဖူးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေလးေယာက္႐ိုက္ထားတဲ့ ဓါတ္ပံုေလ။ ကိုေဌးၿမိဳင္(ဒဂုန္တာရာ)ရယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ရယ္၊ ေမာင္ေန၀င္းရယ္၊ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရယ္ ႐ိုက္ထား တဲ့ပံု။ အဲဒါ ကၽြန္ေတာ္၊ ကိုေန၀င္းနဲ႔ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္က ေထာင္က်ေနတာ။ သူက အျပင္ကလာတာ။ ဓါတ္ပံုကို ႐ိုက္တာက လူထုဦးလွရဲ႔တူ ၀င္းေမာ္ဦး ကိုတင္ေမာင္။ ဓါတ္ပံု႐ိုက္တဲ့ေနရာက ကၽြန္ေတာ့္ အခန္းမွာ။ ဒီတုန္းက ရန္ကုန္ေထာင္ႀကီးမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားေတြကို အထူးတန္းထားေသးတယ္။ အဲဒါ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္လို႔ မွတ္မိတာပါပဲ။
ကိုေဌးၿမိဳင္ ေထာင္ထဲ ေရာက္လာပံုက ဒီလိုဗ်။ ပထမ အၾကိမ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းကို ကန္ေတာ့ခ်င္တယ္ဆိုၿပီး သက္ဆိုင္ရာကို ေတာင္းဆိုၾကတယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရတယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ရေတာ့ ဆရာႀကီးကို ကိုေဌးၿမိဳင္က ေထာင္ဗူးထဲ ေခၚလာတယ္။ ေထာင္ဗူးထဲမွာပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ပုတီးေလးေတြ၊ ဘာေလးေတြနဲ႔ ကန္ေတာ့ၾကတယ္။ အဲဒါတခါ။
ေနာက္တခါက ဒီဇင္ဘာ အားကစားပြဲေတြ လုပ္တဲ့အခါ ေထာင္တြင္းမွာလဲ အားကစားပြဲေတြ ဘာေတြ လုပ္တယ္။ အျပင္လူလဲ ဖိတ္တယ္။ ဒီတုန္းက ေထာင္ေကာ္မတီကို အလံနီ၊ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ သံုးပါတီ အက်ဥ္းသားေကာ္မတီက ကိုင္ထားတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကိစၥ အာဏာပိုင္မ်ားနဲ႔ ေျပာဖို႔ ဆိုဖို႔ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီမွာ အားကစားေကာ္မတီ ဥကၠဌက ေထာင္က်ေနတဲ့ လူထုဦးလွ။ အဲဒီ အားကစားပြဲကို အျပင္လူ ဖိတ္တဲ့အခါ ကိုေဌးျမိဳင္ပါလာတယ္။ အဲဒီလိုနည္းနဲ႔ သူေထာင္ထဲ ေရာက္လာတာ။
ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိတယ္။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္က သူ႔ကိုေျပာတယ္။ (ကိုေဌးၿမိဳင္) ကို ေျပာတယ္။ "ခင္ဗ်ားက ဘယ္ေတာ့မွ ေထာင္က်မယ့္လူမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေထာင္ထမင္း ေထာင္ဟင္းစားရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အခု ခင္ဗ်ားကို ေကာင္းေကာင္းမေကၽြးဘူး၊ ေထာင္ထမင္း၊ ေထာင္ဟင္းပဲ ေကၽြးလႊတ္မယ္" စားဖူးေအာင္ဆိုၿပီး တကယ္ပဲ ေထာင္ထမင္း၊ ေထာင္ဟင္းေကၽြးလႊတ္လိုက္တယ္။ သူကလဲ စားသြားတယ္ဗ်။
ေနာက္တခု ေထာင္ထဲမွာ အားကစားသမားေတြ ခ်ီတက္ အေလးျပဳပြဲ လုပ္တယ္။ ေထာင္ပိုင္က သူအေလးျပဳ ခံခ်င္တယ္။ ဒီကလဲ အားကစားေကာ္မတီ ဥကၠဌဦးလွကိုပဲ အေလးျပဳ ၾကမယ္ဆိုၿပီး ျဖစ္ၾကတယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မဆံုးျဖတ္ႏိုင္ဘူး။ ေနာက္ဆံုးမွ ေစ့စပ္ၾကေတာ့ ဦးလွကို ခ်ီတက္ အေလးျပဳမယ္၊ ဦးလွက အေလးျပဳခံမယ္၊ ေထာင္ပိုင္က ဦးလွေဘးမွာ ရပ္ေနရမယ္။ အဲဒါနဲ႔ ျပတ္သြားတယ္။ အဲဒီေန႔ သူေရာက္လာတာ မနက္ကိုးနာရီ သာသာ ၁၀နာရီ ေလာက္ကေရာက္တာ ညေန ၃နာရီေက်ာ္ ေလးနာရီ ေလာက္မွ ျပန္သြားတာပဲ။
ေနာက္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ အခန္းမွာေတာင္ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္တို႔ တြဲၿပီး ဓါတ္ပံု ႐ိုက္ၾကေသးတယ္။ အဲဒီပံုလဲ ႐ွိတယ္။
အဲဒီတုန္းက စာအေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြအေၾကာင္း တေနကုန္ ေျပာၾက တာ မွတ္မွတ္ရရပါပဲဗ်ာ။ အဲဒါ သူ ေထာင္မက်ပဲ ေထာင္ထဲ ေရာက္လာခဲ့တာ။
ေနာက္ပိုင္း ဗိုလ္လက်္ာကိစၥနဲ႔မွ ေထာင္က်ေတာ့တာ။ သူ႔ကို ကၽြန္ေတာ္ျမင္တာက သူဟာ စာေပသမား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားလို႔ ျမင္ပါတယ္။ သူဟာ တခ်ိန္လံုး ယံုၾကည္ခ်က္ေပၚမွာ သစၥာ႐ွိ႐ွိ ရပ္တည္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။
[ေလထီးအုန္းေမာင္]
တေန႔ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၃ ရက္ေန႔မွာ ဦးေလး(ဦးအုန္းျမင့္-တိုးတက္ေရး) က ေခၚလို႔ သူ႔အိမ္ ကၽြန္ေတာ္ ေရာက္သြားပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဆရာဒဂုန္တာရာ၊ ဦးအုန္းေမာင္(ေလထီး)၊ ဦးအုန္းျမင့္ (တိုးတက္ေရး)တို႔နဲ႔ ဆံုျဖစ္ပါတယ္။ လူႀကီးေတြ ဆံုတဲ့အခါ အင္မတန္ မွတ္စရာ သားစရာ အေၾကာင္း အရာေတြ စကားေတြကို ၾကားရတတ္ပါတယ္။ အခုလဲ ဒီပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြ ဆံုတဲ့အခါ သူတို႔ ၾကံဳခဲ့ ေတြ႔ခဲ့ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းျဖစ္ ရပ္ဇာတ္ကြက္ေတြ၊ ေခတ္ကာလရဲ႔ အေျခအေနေတြ၊ သမိုင္းဇာတ္ေဆာင္ မ်ားရဲ႔ အေၾကာင္းေတြကို နားေထာင္ရတာ အင္မတန္မွ အဖိုးတန္လွ ပါတယ္။
နက္ဖန္ဆိုရင္ ဆရာဒဂုန္တာရာ ကေလာၿမိဳ႔ကို ေျပာင္းဖို႔ ေ႐ႊ႔ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါၿပီ။ အဲဒီလို မေျပာင္းခင္ မေ႐ႊ႔ခင္ သူတို႔ လူႀကီးမ်ားဆံုၿပီး စကားေျပာၾကတဲ့ ၀ိုင္းပါ။ ကၽြန္ေတာ္က နာယူရတဲ့ သူပါ။ အင္မတန္ ကံေကာင္းလွပါတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ခံစားရပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ မ႐ွင္းမလင္းျဖစ္ေနတဲ့ သမိုင္းအခ်က္အလက္တခုကိုလဲ လူႀကီးမ်ား ခြင့္ျပဳလို႔ ေမးခြင့္ရလိုက္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့
"ကၽြန္ေတာ္ စာအုပ္မ်ားမွာ ဖတ္ရတဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဖြဲ႔တဲ့ ေနရာဌာနဟာ သံုးေနရာ ေလာက္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ တေနရာက ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၊ စမ္းေခ်ာင္းရပ္၊ ေျမႏုလမ္း အိမ္အမွတ္ ၁၁ မွာလို႔ ဆိုပါတယ္။
ေနာက္တေနရာက ရန္ကုန္ၿမိဳ႔။ ၄၉ လမ္း အမွတ္ ၁၈၈ လို႔ ဆိုတယ္။ (ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ စတုတၳတြဲ စာ-၃၀၆)။
ေနာက္တခုက ကုလားရဲေဘာ္မ်ား စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ ဘားလမ္း (ယခု မဟာဗႏၶဳလပန္းျခံ လမ္း)၊ ရန္ကုန္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘယ္ဟာ အမွန္ျဖစ္ပါသလဲ ခင္ဗ်ာ" လို႔ ေမးတဲ့အခါ ဆရာဒဂုန္တာရာ က "သခင္စိုးကိုယ္တိုင္ ေျပာခဲ့ ေရးခဲ့တာေတာ့၊ ေျမႏုလမ္း အမွတ္၁၁၊ စမ္းေခ်ာင္းမွာလို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီအိမ္က ကိုဗဟိန္းနဲ႔ ကိုထြန္း႐ွိန္ (ဗိုလ္ရန္ႏိုင္) အတူငွားေနတဲ့အိမ္၊ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွာ မခင္ႀကီး အိမ္႐ွိတယ္။ ကိုဗဟိန္းနဲ႔ မခင္ႀကီးက ႀကိဳက္ေနၾကတုန္း။ ကိုထြန္း႐ွိန္ကေတာင္ စေနၿပီေလ။ ကေလး တေယာက္ အဲဒီအိမ္ လာလာေနတယ္။ ကိုဗဟိန္းက ကေလးခ်စ္တတ္တယ္။ ဓာတ္စက္လဲ သိပ္ ၀ါသနာပါတယ္။ ဓာတ္ျပားသီခ်င္းေတြ ဖြင့္ဖြင့္ၿပီး နားေထာင္ၾကေလ့႐ွိတယ္။ သီခ်င္းသိပ္ႀကိဳက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုဗဟိန္းကို ကၽြန္ေတာ္က သိပ္ခင္တာ။ အဲဒီအိမ္မွာ ဖြဲ႔တယ္လို႔ မွတ္မိတယ္" လို႔ ေျပာပါတယ္။
ေနာက္စကားေတြ ဆက္ေျပာၾကရင္း ဆရာက စကားတလံုး ဆက္ေျပာပါတယ္။ "အေၾကာင္း အရာတခုကို စဥ္းစားတဲ့အခါ အခ်က္အခိုင္ဆံုး ေျပာႏိုင္သူဟာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တာပဲဗ်။ ကၽြန္ေတာ္က ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ လုပ္တုန္းက အေတြ႔အၾကံဳအရ ေျပာရရင္ တခ်ိဳ႔ပဂၢိဳလ္ေတြဟာ အစည္းအေ၀း တက္သာလာတာ ဘာမွ ေျပာစရာမ႐ွိ ဆိုစရာ မပါၾကဘူး မေျပာၾကဘူး။ မေျပာႏိုင္ၾကဘူး။ ကမၻာၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥေတြ သိပ္မေလ့လာေတာ့ သိပ္မေျပာႏိုင္ၾကဘူးေပါ့။ ေလ့လာတဲ့လူ၊ စာမ်ားမ်ား ဖတ္တဲ့လူက ေျပာႏိုင္တယ္။ ဆိုႏိုင္တယ္။ ေျပာႏိုင္ ဆိုႏိုင္သူက ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သြားတာပဲဗ်" စတဲ့ စတဲ့ စကားေတြ ၾကားနာခဲ့ရတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္မွာ အဲဒီေန႔က မွတ္စရာေတြ မကုန္ႏိုင္ေအာင္ ၾကားရတယ္။ ပညာရခဲ့ပါတယ္။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။ အသက္ရာေက်ာ္ ႐ွည္ပါေစလို႔ ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းလိုက္ပါတယ္။
ပထ၀ီေမာင္တင္
စာေပဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၄၊ ၁၉၉၅ ဒီဇင္ဘာ။
No comments:
Post a Comment