အံကယ္ နဲ႔ ဦးေလးေရးသူ- မစႏၵာ

ကၽြန္မတို႔ အိမ္က စာအုပ္စင္တြင္ ဦးထြန္းတင္(မန္းတင္) သို႔ဟု ေရးၿပီး ေအာက္ဘက္တြင္ ေမာင္လွဟု လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ စာအုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႐ွိပါသည္။ စာအုပ္တိုင္းသည္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္၊ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္၊ လူငယ္မ်ား ႀကီးပြါးတိုးတက္ေစလိုေသာစိတ္၊ လမ္းမွားေလွ်ာက္မိမွာ စိုးရိမ္ေသာစိတ္ စေသာ စိတ္စတနာမ်ားႏွင့္ ထံုမႊမ္း ေမႊးႀကိဳင္ေနသည္ဟု ကၽြန္မထင္သည္။
ကၽြန္မ၏ ဖခင္ႏွင့္ ဦးေလးလွ၊ ေဒၚေဒၚမာတို႔သည္ အေတာ္ကေလး ခင္မင္ရင္းႏွီးၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္သည္ ဦးေလးလွကို ႏွစ္ခါသာ ျမင္ဖူးလိုက္ပါသည္။ အကယ္၍ ေမေမသာ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္က ေပါင္႐ိုးက်ိဳးၿပီး မႏၱေလးေဆးရံု မတက္ခဲ့ရလွ်င္ ျမင္ဖူးလိုက္ရမည္ပင္ မထင္ပါ။
ေမေမ့ကို ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီးတြင္ ဦးစြာတင္ၿပီး ခြဲစိတ္ခဲ့ရာ ဆက္ထားေသာ သံေခ်ာင္း႐ိုး ျပဳတ္ထြက္ သြားၿပီး မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။




'နဂိုက ဦးလွက ဦးစံေဘာ္နဲ႔ ျပခိုင္းေနတာ၊ ေဖေဖက သားသမီးေတြ ႐ွိတဲ့ ရန္ကုန္ကို ေ႐ြးမိလို႔.....'
ေဖေဖက မခ်ိတင္ကဲ ေျပာ႐ွာသည္။ ေမေမကေတာ့ သံုးလေလာက္ ခ်ိဳင္းေထာက္ႀကီးႏွင့္ ေနရၿပီး ေနာက္ဆံုးေတာ့ အ႐ိုးမဆက္ဘဲ ျပဳတ္ထြက္သြားသည္ဆိုေတာ့ တရားႏွင့္ ဘယ္လိုေျဖေျဖ မ်က္ရည္ေတာ့ က်႐ွာသည္။
ထိုစဥ္က မႏၱေလးေဆး႐ံုႀကီးမွ အ႐ိုးအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး ဦးစံေဘာ္သည္ ေမေမကဲ့သို႔ ေပါင္ဆံု႐ိုး က်ိဳးသူမ်ားကို ဆင္စြယ္အစားသြင္းၿပီး ကုရာ အထူးေအာင္ျမင္ေနခ်ိန္ ျဖစ္သည္။
ေဖေဖ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနရသည္က ေတာင္ႀကီး၊ ကၽြန္မတို႔ ေမာင္ႏွမေတြက ရန္ကုန္၊ ေမေမ့ကို တင္ရမည့္ေဆး႐ံုက မႏၱေလးဆိုေတာ့ ကၽြန္မတို႔ မိသားစု အေတာ္ေလး ကသီလင္တ ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ေနေရး ထိုင္ေရး၊ သြားလာ စားေသာက္ေရး ကိစၥအ၀၀ကို ေဖေဖ၏ ငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ ဦးသိန္းေမာင္ႏွင့္ ေဒၚအမက တာ၀န္ယူ ကူညီခဲ့ၾကသည္။ သူတို႔၏ ေစတနာေမတၱာႏွင့္ ေက်းဇူးကား ဆပ္၍မကုန္ႏိုင္ေအာင္ ႀကီးမားလွပါသည္။ ဆရာ၀န္ႀကီး ဦးစံေဘာ္ႏွင့္ေတာ့ ဦးေလးလွႏွင့္ ေဒၚေဒၚမာတို႔က အေသအခ်ာ ေျပာဆိုအပ္ႏွံေပးၾကပါသည္။ ဦးေလးလွသည္ ဦးစံေဘာ္ႏွင့္သာမက သူ၏ဇနီး သမားေတာ္ႀကီး ေဒါက္တာ ေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္ႏွင့္ပါ ခင္မင္ရင္းႏွီး ၾကသူမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ ေမေမ့အတြက္ အစစအရာရာ အဆင္ေျပေအာင္ ကူညီ ေဆာင္႐ြက္ေပးၾကပါသည္။
ထိုအခ်ိန္အထိ ဦးေလးလွကို ကၽြန္မ မျမင္ဖူးေသးပါ။ ေဖေဖႏွင့္သာ ဆက္သြယ္လုပ္ကိုင္ေနျခင္းျဖစ္၍ ရန္ကုန္မွ ကၽြန္မက ဦးေလးလွႏွင့္ ေဒၚေဒၚမာတို႔ ကူညီေနေၾကာင္းကိုသာ အၾကမ္းဖ်င္း သိထားပါသည္။
ေမေမ ထပ္မံခြဲစိတ္ရမည့္ အခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ ကၽြန္မ ခြင့္ရက္႐ွည္ယူကာ မႏၱေလး လိုက္သြားရသည္။ ေမေမ့ေဘးတြင္ ေန႔ေရာညပါေနကာ ျပဳစုရသည္။ ထိုအခ်ိန္က်မွ ေဆး႐ံုေပၚမွ ေမေမ့ဆီသို႔ လူမမာေမးေရာက္လာ ၾကေသာ ဦးေလးလွႏွင့္ ေဒၚေဒၚမာကို ျမင္ဖူးခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ဦးေလးလွသည္ အသားျဖဴ၍ အနည္းငယ္၀သည္။ မ်က္ႏွာထားႏူးညံ့ခ်ိဳသာကာ စကားေျပာေတာ့လည္း ေလသံက ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည္။ ေဒၚေဒၚမာက အသားျဖဴျဖဴပါးပါးႏွင့္ မႏၱေလးသူပီပီ ယဥ္ေက်းဖြယ္ရာ ျမန္မာဆန္ဆန္ ေခ်ာပါသည္။
ဦးေလးလွေရာ ေဒၚေဒၚမာႏွင့္ပါ ကၽြန္မသည္ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ စကားေျပာဖူးျခင္း ျဖစ္သည္။ ေျပာဖူးလွ်င္ ေျပာဖူးခ်င္းပင္ ဇာတ္လမ္းက စပါေတာ့သည္။
ကၽြန္မတို႔ မိသားစုသည္ မိဘဆရာသမားတို႔၏ သြန္သင္ဆံုးမမႈႏွင့္မို႔ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ နည္းသူမ်ား မဟုတ္ၾကပါ။ မိမိဘာသာ မိမိစကားကိုလည္း တန္ဘိုးထား ျမတ္ႏိုးတတ္သည္ဟု မိမိကိုယ္မိမိ ထင္ထားပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ရာႏႈန္းျပည့္ မမွန္ကန္ေၾကာင္း ထိုအခ်ိန္က်မွ သိပါေတာ့သည္။ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းထဲတြင္ ေမ်ာမွန္းမသိ အလိုက္သင့္ ေမ်ာပါေနသျဖင့္ အံကယ္ႏွင့္ အံတီ ဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ေန သည္မွာ မည္မွ် ၾကာမွန္းပင္ မသိေတာ့ပါ။ ထိုစကားမ်ားသည္ ကၽြန္မတို႔၏ ျမန္မာစကား မဟုတ္မွန္းပင္ ေမ့ေလ်ာ့ ေနသည္အထိ ျဖစ္ပါသည္။
ကဲ ဦးေလးလွႏွင့္ ကၽြန္မ အျပန္အလွန္ ေျပာဆိုပံုေလးကို မွတ္မိသမွ် ျပန္ေရးျပခ်င္ပါသည္-
"ညက ေမေမ အိပ္ႏိုင္ရဲ႔လား သမီး"
"ခြဲၿပီးစ ထံုေဆးပ်ယ္ေတာ့ အရမ္းနာတယ္ အံကယ္၊ အိပ္ေဆးေပးေပမယ့္ အိပ္လို႔ေတာ့ မေပ်ာ္ဘူး"
"ေအးကြယ္ ဦးေလးလွတို႔လည္း မေန႔ညေနက လာၾကမလို႔ပဲ၊ လာခါနီးမွ ဧည့္သည္ ေရာက္လာလို႔"
"ရပါတယ္ အံကယ္ရယ္.... အံကယ္တို႔ အမ်ားႀကီး ကူညီထားတာ ေဖေဖကလည္း အရမ္း ေက်းဇူးတင္ ေနတာပါ"
"ဒါ... ဘာမွ မျဖစ္ေလာက္ပါဘူးကြယ္၊ သမီးေဖေဖနဲ႔ ဦးေလးလွက ဒီေလာက္ရင္းတဲ့ မိတ္ေဆြေတြပဲဟာ"
ထိုစဥ္ ေဒၚေဒၚက ၀င္ေျပာပါသည္။
"သမီးေမေမက မုန္႔တီ စားခ်င္တယ္တဲ့၊ နက္ျဖန္ခါ မနက္စာ ေဒၚေဒၚမာ ပို႔ေပးမယ္..."
"ေမေမက မႏၱေလးေရာက္ရင္ မုန္႔တီမွ စားခ်င္တာ အံတီရဲ႔.."
"ဟုတ္တာေပါ့ကြယ္... မုန္႔တီကလည္း ေဒၚေဒၚမာတို႔ မႏၱေလးမွာမွ ေကာင္းတာကိုး"
စကား ေလး ငါး ဆယ္ခြန္းေလာက္ ေျပာၿပီးေသာအခါ ကၽြန္မ ရိပ္မိလာပါေတာ့သည္။ ကၽြန္မက အံကယ္၊ အံတီ ေခၚလိုက္တိုင္း ဦးေလးႏွင့္ ေဒၚေဒၚဟု မသိမသာ ျပင္ေပးေနေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ ရိပ္မိသိ႐ွိသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္တည္း ကၽြန္မလည္း မိမိကိုယ္မိမိ မလံုမလဲႏွင့္ ႐ွက္မိကာ မ်က္ႏွာေတြ ပူလာပါသည္။
ျမန္မာစာသည္ တို႔စာ၊ ျမန္မာစကားသည္တို႔စကားဟု တခါမွ် မေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဦးေလးလွႏွင့္ ေဒၚေဒၚမာက ေလခ်ိဳခ်ိဳ ေလေအးေအးေလးႏွင့္ လက္ေတြ႔က်င့္ေဆာင္ေနသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း တစိမ့္စိမ့္ေတြးရင္း ခ်စ္ခင္ေလးစားစိတ္မ်ား ယိုဖိတ္လာပါသည္။
ဦးေလးလွႏွင့္ ေနာက္တခါေတြ႔ေတာ့ ကၽြန္မက ပါးသြားၿပီမို႔ အံကယ္ဟူေသာ စကားကို မသံုးရဲေတာ့ပါ။ ဦးေလးလွဟုသာ တြင္တြင္ေခၚေတာ့သည္။ ဦးေလးလွကလည္း သတိထားမိလို႔ ၿပံဳးတာလား၊ သူ႔နဂို ျပံဳးတာလား ေတာ့မသိ၊ ခ်ိုဳသာစြာ ျပံဳးေနသည္ကို သတိထားမိပါသည္။ ကၽြန္မကို စာအဆက္မျပတ္ ေရးရန္၊ အသက္ႀကီးေတာ့ လည္း စာေတြ ရင့္က်က္လာမည့္အေၾကာင္း အားေပးခဲ့ပါသည္။ ႐ွက္႐ွက္ႏွင့္ ၀န္ခံရလွ်င္ ထိုစဥ္က ကၽြန္မသည္ 'ဂ်ီေဟာသူ' တို႔၊ 'ပန္းစကား' တို႔ ေရးေနဆဲမို႔ အသက္ေရာ ကေလာင္ပါ အလြန္ ႏုေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
ဒီလိုႏွင့္ပင္ ႏွစ္ေပါင္းအစိတ္ေလာက္ကို ကူးခတ္ေမ်ာပါရင္း ကၽြန္မလည္း ငါးဆယ္ေက်ာ္အ႐ြယ္ ေရာက္လာၿပီ ျဖစ္သည္။ ထိုမွ်ေသာ ႏွစ္အတိုင္းအတာတြင္း ဆံုးပါးခဲ့ေသာ သူမ်ားက မနည္းေတာ့ၿပီ၊ ေမေမ ေဆး႐ံုတက္ရစဥ္အခ်ိန္ ကြက္ကြက္ကေလးက လူမ်ားကိုပင္ ၾကည့္၊ ဦးေလးလွႏွင့္ ဦးေလးဦးသိန္းေမာင္ သာမက ဆရာ၀န္ႀကီး ဦးစံေဘာ္လည္း မ႐ွိေတာ့ေပ။ ထို႔ေနာက္ ေဖေဖလည္း ကၽြန္မတို႔ကို ခြဲခြါသြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။
ေဖေဖမဆံုးမီ ေလးငါးႏွစ္က ေဖေဖ့ကို ညဘက္ ႏွိပ္နယ္ေပးရင္း ဦးေလးလွႏွင့္ ေဒၚေဒၚမာတို႔အေၾကာင္း စကားစပ္၍ ေျပာမိသည္။ ထို႔ေနာက္ ဦးေလးလွဦးသိန္းေဖျမင့္၊ သူတို႔ သံုးဦးသည္ အံကယ္၊ အံတီေခၚလာလွ်င္ လက္မခံဘဲ ဦးေလး၊ ေဒၚေဒၚဟူ မသိမသာ ျပင္ေပးေၾကာင္း ျပန္ေျပာမိေတာ့ ေဖေဖက သေဘာက်စြာႏွင့္ ေခါင္းတဆတ္ဆတ္ၿငိမ့္ရင္း 'အဲဒီအေၾကာင္း သမီး ၀တၳဳေရးဖို႔ေကာင္းတယ္' ဟု ေျပာသည္။
"ေဖေဖတို႔ ျမန္မာစကားမွာ ဦးေလး၊ ဦးႀကီး၊ ဘေထြး၊ ဘႀကီး၊ ေဒြးေတာ္၊ မိႀကီး၊ အရီး၊ အေဒၚ စသျဖင့္ ေပါ့ေလ အေခၚအေ၀ၚကို ၾကည့္ၿပီး ေတာ္စပ္ပံုကိုပါ သိတဲ့ အသံုးအႏႈန္း အေခၚအေ၀ၚေတြ ႐ွိတယ္။ ဘယ္ေလာက္ ခ်စ္စရာ ဂုဏ္ယူစရာ ေကာင္းလဲ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြကို ေမ့ၿပီး အံကယ္၊ အံတီလုပ္ေနတာ ေတြးၾကည့္ရင္ အေတာ္ စိတ္ပ်က္ဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ေဖေဖေတာင္ ဒီေခတ္ ေရစီးေၾကာင္းထဲ ေမ်ာေနေတာ့ ကိုယ့္ကို အံကယ္ေခၚရင္ ဦးလွတို႔လို ျပင္ေျပာဖို႔ သတိမရခဲ့ဘူး။ သမီးေျပာတဲ့ ဦးသိန္းေဖျမင့္တို႔၊ ဦးလွတို႔၊ ေဒၚအမာတို႔ရဲ႔ အရင္းခံ စိတ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ခ်စ္ဖို႔၊ ေလးစားဖို႔ေကာင္းလဲ၊ ျမတ္ႏိုးဖို႔ေကာင္းသလဲ"
ေဖေဖက အားပါးတရ ေျပာသည္။ ထို႔ေနာက္ ကၽြန္မကို "အဲဒီအေၾကာင္း ေရးျဖစ္ေအာင္ေရးစမ္းသမီး" ဟု ထပ္ေျပာသည္။ ကၽြန္မကလည္း ေဖေဖ့ကို ျခင္ေထာင္ဖိေပးေနရင္း "ဟုတ္ကဲ့ေဖေဖ" ဟုေျပာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေဖေဖကြယ္လြန္သြားသည္အထိ မေရးျဖစ္ခဲ့ပါ။
ယခုေတာ့ ကၽြန္မအသက္ ငါးဆယ္ေက်ာ္လာၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ မိမိကိုယ္မိမိ သိပ္မႀကီးေသးဟု ထင္ေသာ္လည္း ႀကီးလွၿပီျဖစ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ မၾကာခဏ သတိရမိပါသည္။ ခရီးသြားစဥ္၊ လမ္းသြားစဥ္၊ ေစ်း၀ယ္စဥ္ ေတြ႔ေတြ႔သမွ် လူမ်ားသည္ ကၽြန္မကို 'အံတီ' ဟု အေခၚမ်ား ေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ တခါတရံ ေစ်းေရာင္းသူ အမ်ိဳးသမီးႀကီးကို ၾကည့္ရင္း "အင္း.... ၾကည့္ရတာ ငါ့ထက္ႀကီးပံုပဲ၊ အစ္မလို႔ ေခၚရင္ မမွားပါဘူး" ဟု စဥ္းစားေနမိစဥ္ သူက ဦးေအာင္ 'အံတီ' ေခၚသြားသည္မ်ားလည္း မၾကာခဏပင္၊ ရင္းႏွီးသူမ်ားကေတာ့ အလြယ္တကူပင္ 'အံတီခ်ိဳ' ဟု ေခၚသည္။ ထိုသို႔ ေခၚလာလွ်င္ ကၽြန္မသည္ ေဒၚေဒၚမာ့လို 'ေဒၚေဒၚခ်ိဳ' ဟုဂ႐ုတစိုက္ႏွင့္ ျပင္ေပးရန္ မႀကိဳးစာမိသည္ကိုေတာ့ ၀န္ခံလိုေပသည္။ သူတို႔ ေခၚသလိုပင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အလြယ္တကူ 'အံတီ' ဟု ေျပာလိုက္မိတတ္သည္။ အံကယ္ေတြ အံတီေတြ လိႈင္ေဘာလယ္ေနေသာ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ကၽြန္မလည္း 'အံတီခ်ိဳ' ျဖစ္ေနသည္မွာ အေတာ္ၾကာေပၿပီ၊ ႐ွင္း႐ွင္း၀န္ခံရလွ်င္ ကၽြန္မသည္ အားေကာင္းေကာင္းႏွင့္ စီးေနေသာ ေရစီးထဲတြင္ ဘာကိုမွ အားမထုတ္ဘဲ အလိုက္သင့္ စီးေမ်ာေနသူ ခပ္ပ်င္းပ်င္း ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ လူတဦးသာ ျဖစ္ပါသည္။
ဦးေလးလွတို႔ကေတာ့ ျမစ္တျပင္လံုး ေရစီးတန္႔ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ရင္ေန ငါ့အနားမွာေတာ့ ေရစီးေႏွးေစ ရမယ္ဟု ႀကိဳးစားၿပီး တမံတုတ္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔သည္ ဘာေႂကြးေၾကာ္သံကိုမွ်ေတာ့ ေႂကြးေၾကာ္မသြားၾက႐ွာေပ။
အံကယ္ေတြ အံတီေတြ လိႈင္ေဘာလည္ေနေသာ ၿမိဳ႔ေ႐ႊဂုန္တြင္ က်င္လည္ေနထိုင္ရင္း အံကယ္သံ၊ အံတီသံၾကားတိုင္း ကၽြန္မရင္ထဲ၌ အတန္ငယ္ေတာ့ ပူဆာဆာ ျဖစ္သြားတတ္သည္။ ထို႔ေနာက္ ဦးေလး ဦးသိန္းေဖျမင့္ႏွင့္တကြ ဦးေလးလွႏွင့္ ေဒၚေဒၚမာကို သတိရသည္။ ေ႐ႊေရာင္၀င္းေနေသာ သူတို႔၏ ႏွလံုသားမ်ားကိုလည္း ဖြင့္လွစ္၍ ျမင္ရသလို႐ွိရင္း မၾကာခဏပင္ လက္အုပ္ခ်ီမိုး၍ ႐ွိခိုးကန္ေတာ့မိပါသည္။

မစႏၵာ
[ႀကီးပြါးေရးစာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေ၀ေသာ 'ႏွစ္ ၉၀ျပည့္ လူထုဦးလွ'၊ ပထမအႀကိမ္၊ ၂၀၀၀ခု၊ ဇြန္လ မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။]