မေျပလည္တဲ့နယ္လွည့္ေရးသူ - ေဒါက္တာသန္းထြန္း

ဂ်ပန္ေခတ္ဦး ပုသိမ္ၿမိဳ႔ ၀ိတိုရိယအထိမ္းအမွတ္ စာၾကည့္တိုက္က လမ္းေဘးစာအုပ္ပံု ကို ေရာက္လာတဲ့ စာအုပ္တခ်ိဳ႔ကို ေတြ႔တဲ့အခါ In Search of History ရာဇ၀င္႐ွာပံုေတာ္လို႔ နာမည္နဲ႔ စာအုပ္တအုပ္ကို တျခားစာအုပ္သံုးအုပ္နဲ႔တြဲၿပီး ငါးက်ပ္ဖိုး ၀ယ္ခဲ့တယ္။ (စာေရးသူရဲ႔ နာမည္ကို မမွတ္မိ၊ ကၽြန္ေတာ့္ 'စာအုပ္ေတာ' မွာ ႐ွာရင္ ေတြ႔ႏိုင္မယ္ထင္တယ္။ 'စာအုပ္ေတာ' လို႔ ေခၚရမွာ ၀န္ေလးရင္ 'အမိႈက္ပံု' ေခၚပါ။ အမိႈက္ပံုက ေ႐ႊထြက္တယ္လို႔ တြဲဖက္ေျပာေလ့႐ွိတဲ့ စကားကိုလည္း မေမ့ပါနဲ႔)။ စာေရးသူ နာမည္ကို ေမ့ေပမယ့္ စာအုပ္အေၾကာင္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး၊ သူ႔ အေၾကာင္းကို သိတယ္။ သူက တာကီ (Turkey) မွာ ႐ွိတဲ့ အဂၤလိပ္သံ႐ံုးက သံမွဴး (Conselor) ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတကယ္ စိတ္ပါလက္ပါ လုပ္တာက သံတမန္ေရးရာ မဟုတ္ပါ။ အခုအခါ ၿမိဳ႔ပ်က္႐ြာပ်က္၊ ခံတပ္ပ်က္ျဖစ္ေနတဲ့ အရင္ ၁၃ ရာစုခုႏွစ္က ခ႐ူးဆိတ္ (Crusade) စစ္ပြဲေတြမွာ မူဆလင္ - ခရစ္ယာန္ တိုက္ပြဲတုန္းက ထင္႐ွားၿပီး အခုၿမိဳ႔ပ်က္႐ြာပ်က္ခံတဲ့ ကုန္း (Tell) ေတြကို သိုက္ဆရာ (Treasure Hunter) ေတြက တူးၿပီး ႏိုင္ငံျခားသားကို ေပါင္ (₤) နဲ႔ ေရာင္းစားတယ္။ ၀ယ္သူက သမိုင္းေနာက္ခံကို ေၾကေၾကညက္ညက္ သိထားေတာ့ ဒါ ေပါင္ ၁၀၀ လို႔ ေတာင္းလည္း ၀ယ္ပါတယ္။ ေပါင္တေထာင္မက ေပါင္တသိန္းထိတန္တယ္ဆိုတာ သူက သိလို႔ပါပဲ။ ရတဲ့ပစၥည္းကို သူက ၿဗိတိသွ် ျမဴစီယမ္ (British Museum) ကို ပို႔တယ္။



ကၽြန္ေတာ္က ၁၉၃၈ ေအာင္ေက်ာ္ေသၿပီးမွ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ကို ေရာက္တယ္။ ရာဇ၀င္ဘာသာကို ယူေတာ့ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ျဖစ္ခ်ိန္မွာ။ ဥပစာ အထက္တန္းေအာင္လို႔ ဘီေအ ပထမႏွစ္ ေရာက္ၿပီ။ Breasted, James Henry, Ancient Times (A History of the Early World), Chicago, Ginn and Company, 1935. Robinson, James Harvey, Medival and Mordern Time, (An Introduction to the History of Western Civilation from the Dissolution of the Roman Empire to the Present Times) Chicago, Ginn and Company 1934. ဆိုတဲ့ စာအုပ္ေတြကို ေတာ္ေတာ္ေၾကေၾကညက္ညက္ ဖတ္ၿပီးလို႔ ေ႐ွးေဟာင္းပစၥည္း (antique) အေၾကာင္းလည္း ေတာ္ေတာ္ သိေနၿပီ။ ေ႐ွးေဟာင္း သုေတသနလည္း ၀ါသနာပါတယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာလည္း ၀င္ၿပီး လက္သီး လက္ေမာင္း တန္းၿပီ ေအာ္ခ်င္ဟစ္ခ်င္တယ္။ ေစာေစာကေျပာတဲ့ Breasted, Ancient Times 1935) အျပင္ Woolley, Ur of the Chaldees (1929), Woolley, Digging up the past (1930) ဖတ္မိလို႔ ေျမထဲသမိုင္း (Archaeology) ဘက္ကို နည္းနည္းပိုၿပီး အားသန္ေနပါတယ္။ စစ္ႀကီး ၿပီးခါနီးပိုင္းေရာက္ေတာ့ အာ႐ွလူငယ္နဲ႔ ဗလငါးတန္ဘက္ကို ခပ္ေယာင္ေယာင္ ျဖစ္လိုက္ေသးတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ေၾကညာစာတမ္း (Communist Manifesto 1848) ဘက္ကို ထင္ထင္႐ွား႐ွား ပါသြားပါတယ္။ ေနာက္ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ေတာ့ဘူး ဆိုတာနဲ႔ တခါတည္း In Search of History (ရာဇ၀င္႐ွာေတာ္ပံု) ဘက္ကို ေရာက္သြားပါတယ္။ ရာဇ၀င္ မဟာ၀ိဇၨာတန္းကို ၁၉၅၀ ျပည့္မွာ ေအာင္ေတာ့ ဆရာဦးဘၫြန္႔က မင္းအရင္က စာေမးပြဲေအာင္ဖို႔ အားထုတ္ေနရတယ္။ အခု သုေတသန လုပ္ေပေတာ့လို႔ တိုက္႐ိုက္မေျပာ ေပမယ့္ သူေျပာတဲ့ စကားက အဲဒါကိုပဲ ရည္ၫႊန္းပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ႐ွင္ဒိသာျပာမုခ္ကို ကူဗလိုင္ ဧကရာဇ္ေျပာသလို ပ႑ိတ္နင့္စကားမွာ ငါအက်ိဳးလည္းပါတယ္လို႔ ျပန္ေျပာလိုက္ ခ်င္ ပါတယ္။ အဲဒီလို ေဆာင္ပုဒ္စကားေတြ ထြက္လာပါတယ္။
အကန္းေတာင္ သြားျဖစ္တဲ့ခရီး။
လက္ၫႇိဳးထိုးတိုင္းမသြားဘူး အေလာင္းစည္သူေရ႔။ တိုက္ပြဲ အစီအစဥ္ကိုေတာ့ နပိုလီယန္က ေျပာပါလိမ့္မယ္။ သူလာတိုက္တဲ့ဘက္က စတိုက္တာေပါ့။ ခရီးထြက္တဲ့အခါ အာဇာနည္ပီပီ စားဖို႔လိုက္ခဲ့သည္ ဆိုတဲ့ လူေတြလည္း ပါပါတယ္။ ေကၽြးရင္စားမယ္၊ ေပးရင္ယူမယ္၊ ခိုင္းရင္မလုပ္ဘူး။ ဘယ္သူေျပာတာမွ မယံုဘူး။ (ကိုယ္တိုင္စစ္ေဆးၿပီး ဆံုးျဖတ္မယ္) ခဲရာခဲဆစ္ ႐ွာတဲ့အသိဟာ လက္ဆင့္ကမ္းဖို႔ပဲ။ အေလာင္းစည္သူ ေဖာင္စၾကာနဲ႔ သြားတဲ့ခရီးကို ကၽြန္ေတာ္က ေျခလ်င္လိုက္ပါတယ္။ သြားရမယ့္ခရီးကား ေ၀းေသး၏။ ေျခသာလ်င္ ယာဥ္႐ွိကုန္၏။ မွတ္ကေရာ့ ငေပါ၊ ငါေျပာတာေတြ အကုန္လိုက္ေရးတယ္ ဆိုတာမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္လည္း သတိထားတယ္။ အ႐ူးလြယ္အိတ္ သာသာပဲ ထင္ရင္ မွားမယ္။
ကၽြန္ေတာ္ေရးတဲ့ ရာဇ၀င္က ညိဳျမကုန္းေဘာင္႐ွာေတာ္ပံုမ်ိဳး မဟုတ္ပါ။ စိတ္ကူး ယဥ္တာ (imaganation) မပါဘူး။ ခင္မ်ိဳးခ်စ္ Anawyatha နဲ႔ လံုး၀ မတူပါ။ ဒါကို ဒီအေထာက္အထားနဲ႔ ေရးတယ္ (material dictates) ပဒံုမင္း ၁၇၈၂-၁၈၁၉ က အေနကဇာ အေၾကာင္းေမးတဲ့အခါ ပထမ ေမာင္းေထာင္ဆရာေတာ္က က်န္းဂန္မွာ မပါဘူးလို႔ပဲ ေျဖပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စာေတြလည္း ဒီအတိုင္း တိုတိုျပတ္ျပတ္ ေရးထားပါတယ္။
ဒါ တအုပ္ေရးတယ္ဆိုတာ တိုက္ပြဲတခု ၀င္သလိုပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ ႐ႈံးတာေတြလည္း ေျပာခ်င္ပါေသးတယ္။ (ဒီေကာင့္မွာ.... ႐ွက္မ႐ွိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္မွားသြားတယ္လို႔ ခဏခဏ ေျပာတယ္လို႔ ေျပာမွာျမင္ေယာင္ပါတယ္)

၁။ စကားေျပာသလို ေရးတယ္။ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀သူ (နံ႔သာသန္းေဆြ)က ဒီလိုလုပ္လို႔ အမ်ားက သပိတ္ေမွာက္မွာစိုးလို႔ သူ႔မိတ္ေဆြတေယာက္ကို စာအုပ္ေၾကာ္ျငာေရးခိုင္းၿပီး စာအုပ္ေနာက္ေက်ာ္အဖံုးမွာ စာလံုးႀကီးႀကီးနဲ႔ ထည့္လိုက္တယ္။
ဤစာအုပ္သည္ ျမန္မာလူမ်ိဳး အေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာျပည္ သမိုင္းစဥ္ကို အထူးျခားဆံုး ေဆြးေႏြးသြားေပလိမ့္မည္။ ဤစာအုပ္ကို ဖတ္ၿပီးလ်င္ သင့္၌ ႐ွိရင္းစြဲ သမိုင္းေရးရာ အခ်က္အလက္တို႔ ပိုမို ခိုင္မာသြားဖြယ္ရာ ႐ွိ၏။ သို႔မဟုတ္ လံုး၀ ေျပာင္းလဲသြားဖြယ္ရာ အေၾကာင္းလည္း ႐ွိေလသည္။
ဒီေၾကာ္ျငာက စာအုပ္ရဲ႔ က်က္သေရကို စုတ္ျပတ္သြားေအာင္ ဖ်က္ဆီးလိုက္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ ေရးေပးတဲ့ စာအုပ္ေၾကာ္ျငာကို မ်က္ႏွာဖံုးမွာ ထည့္လို႔ေျပာတာကို မျငင္းရဲ မပယ္ရဲလို႔ ထည့္ေတာ့ ထည့္ပါရဲ႔။ စာလံုးေသးေသး ဖတ္မရေအာင္ ေသးမတတ္ ျဖစ္ေနတယ္။ ေၾကာ္ျငာက ေဆး၀ယ္ရင္ ဒီဆူဇာမွာ စိတ္ခ်ရတယ္ဆိုတာနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ပါ။
ဒီစာအုပ္ ဖတ္ေကာင္းရမယ္လို႔ အာမ မခံ။ အရင္ အႏွစ္ ၃၃ ႏွစ္က သခင္ေ႐ႊ (လင္းယုန္ေမာင္ေမာင္) ၀ယ္သိမ္းထားတဲ့ နယ္လွဲ႔ရာဇ၀င္ ၁ ကို ၂၈ ဇူလိုင္ ၂၀၀၀ က ကၽြန္ေတာ့္အိမ္ကို လာၿပီး ေပးသြားတဲ့အခါ အတြင္းေရခံမွာ ဒီလိုေရးထားတယ္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္က ဤစာအုပ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္ လုလႅဥႆဟဥာဏ္ စိုက္ထုတ္ခဲ့ရပံုမ်ားကို ျပန္လည္သတိရလ်က္
တပည့္လက္ဖ်ား
ေမာင္ေမာင္(လင္းယုန္)
(သခင္ေ႐ႊ)
၂၈၊ ရ၊ ၂၀၀၀

စာအုပ္ေၾကာ္ျငာကို စာအုပ္ေနာက္ေက်ာမွာ စာလိုစီကံုးေရးသားတဲ့ လူဟာ ဘယ္သူလဲ ဆိုတာ သူသိတယ္။ ဒါက သူ႔ ပထမအ႐ႈံး။

၂။ ကၽြန္ေတာ္က ရာဇ၀င္ကို သမိုင္းလို႔ ျပင္တာမႀကိဳက္။ ရာဇ၀င္က ရာဇ၀ံသက လာတာ။ မင္းစဥ္မင္းဆက္ပဲ ေရးထားတာ။ သမိုင္းလို႔ ဆိုတဲ့အခါ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြါးေရး၊ ဓေလ့ စံုေအာင္ ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးႏိုင္တယ္။ ရာဇ၀င္က အခုမင္းဟာ မဟာသမၼတကစတဲ့ မင္းဆက္မွ ဘယ္သူ႔သား၊ အသိမၻႏၱခတၱိယ စစ္စစ္၊ ဘယ္ေန႔ နန္းတက္တယ္။ မိဖုရားေမာင္းမ မိႆံေတြနဲ႔ လူမင္းစည္းစိမ္ကို အျပည့္ခံစားၿပီး ဘယ္ေန႔ နတ္႐ြာလားတယ္ ဆိုတာက ရည္႐ြယ္မွန္းထား ေရးသားပံုႏွိပ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမိုင္းလို႔ ေျပာမယ္ဆိုတာ ဦးေဖေမာင္တင္က စမယ္ ထင္တယ္၊။ သူ႔နာမည္နဲ႔ ျမန္မာစာေပသမိုင္း၊ ေဒၚအုန္း ပါဠိ စာေပသမိုင္း ဆိုတာေတြက ေ႐ွ႔ေျပးလမ္းျပ ျဖစ္မယ္။ သတင္းစာဆရာ ဦးသိမ္းေမာင္က ရန္ကုန္ရာဇ၀င္သမိုင္းဆိုၿပီး စာအုပ္တအုပ္ ထြက္လာေတာ့ ဒီလိုမျပတ္မသား မလုပ္ပါနဲ႔လို႔ ေတာင္ ကၽြန္ေတာ္ ေ၀ဖန္ပါေသးတယ္။ သူလုပ္ပံုက ဘြတ္ဖိနပ္၊ ဟိုက္စကူးေက်ာင္း၊ ဘြတ္အုပ္ ျဖစ္မေနဘူးလားလို႔ ေျပာမိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေခတ္ေဟာင္း ျမန္မာရာဇ၀င္၊ နယ္လွည့္ရာဇ၀င္ဆိုတာေတြ ေရးၿပီး ကိုယ့္အလုပ္ကို ရာဇ၀င္ပါေမာကၡလို႔ပဲ ေဖာ္ျပတယ္။ အခု နယ္လွဲ႔ရာဇ၀င္ (၁)အဖံုးမွာ သမိုင္းပါေမာကၡလို႔ အမည္တပ္ခံရပါတယ္။ အထဲ စာသားမွာလည္း မသိမသာ ျပင္ထားတာေတြ ေတြ႔ပါတယ္။ ဥပမာ ကၽြန္ေတာ္ေရးတဲ့ (အသံထြက္အတိုင္း) မဒရာကို မတၱရာ၊ မဒမကို မုတၱမ၊ အ၀ ကို အင္း၀၊ ဒဗယင္းကို တီပဲယင္းလို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ ျပင္ေတာ့တာပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္စာမူကို ရန္ကုန္ယူသြားၿပီး ပံုႏွိပ္ေပးတဲ့လူက 'မတၱရာ' သားပါ။ 'မဒရာသား' လို႔ အေျပာမခံပါ။ ဒါက ဒုတိယအ႐ႈံး။

၃။ ေပါ့ေပါ့ဖတ္ဖို႔ စာတအုပ္ကို ကၽြန္ေတာ္ေရးလိုက္တယ္။ မေပါ့ပါ။ အပ်င္းေျပဖတ္လို႔ မရဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ Story of Burma told in pictures ကို ကၽြန္ေတာ္ေရးေတာ့ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားေလာက္ ဖတ္ႏိုင္ေအာင္ေရးမယ္လို႔ ႂကြားၿပီး ေရးတာပဲ။ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားက နားမလည္ပါ။ တြဲလ်က္ အ႐ုပ္ပါလို႔ ေတာ္ပါေသးရဲ႔။ ေမာင္သုတ ေျပာသလို 'ဤလည္းတဒုကၡ' ျဖစ္ပါတယ္။ တတိယ အ႐ႈံး။

၄။ ေၾကာ္ျငာမွာ ၁၀ တြဲထုတ္မယ္လို႔ ေနာက္ေက်ာဖံုးမွာ ေရးတယ္။ လစဥ္ဆက္တိုက္ ႐ိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ပါမည္လို႔လည္း ကတိထားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ကလည္း အုပ္ ၂၀ ေရးမွာကြ၊ အဂၤလိပ္လိုလည္း ေရးမယ္လို႔ ေျပာထားတယ္။ ၁၊ ၂၊ ၃ ပဲ ထြက္တယ္။ ၄ ေရးၿပီး ႐ွိေနပါတယ္။ တိုက္ပြဲအစီအစဥ္ နပိုလီယန္ကိုပဲ ေမးပါ။
၀ါတာလူး (Waterloo) စစ္ပြဲမွာေတာ့ နပိုလီယန္ ႐ႈံးၿပီး ၀ယ္လင္တန္ႏိုင္တယ္။ စတုတၳအ႐ႈံး။
ဘယ္ဟာကေကာ ေျပာတဲ့အတိုင္း ျဖစ္လို႔လား။


ေဒါက္တာသန္းထြန္း
{Beauty မဂၢဇင္း၊ ေမလ၊ ၂၀၀၁ မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္}။