ေရြးေကာက္ပြဲေရးသူ- ေမာင္ေအး၀င္း

ဘယ္ေတာ့လုပ္မယ္လို႔ မေၾကျငာေသးတဲ့၊ လာေတာ့မယ္လို႔ ထင္ေနၾကတဲ့၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ လႈပ္႐ြလႈပ္႐ြ ျဖစ္ေနၾကတာ ၾကားေနရလို႔၊ အေ၀း တေနရာကေန ဗမာျပည္ရဲ႔ အႏွစ္ (၆၀) အတြင္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲ သမိုင္းေတြကို ျပန္ၾကည့္မိပါတယ္။ ကိုယ္တို႔ေျပ ကိုယ္တို႔႐ြာမွာ ဘယ္လိုေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြ လုပ္ခဲ့ပါသလဲ။

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရဟာ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ႀကီးကို ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွာ ျပဳလုပ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးကို ေၾကျငာၿပီး ၁၈ လအၾကာ၊ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ က်င္းပဖို႔ပါဘဲ။

မက်င္းပႏိုင္ပါဘူး။ လံုျခံဳမႈ အာမခံခ်က္မ႐ွိလို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေ႐ႊ႔ဆိုင္းခဲ့ရတာ (၂) ႏွစ္ၾကာသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာမွ စတင္ က်င္းပႏိုင္ပါတယ္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကာလဟာ (၆) လေလာက္ ၾကာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတာင္ တခ်ိဳ႔ မဲဆႏၵနယ္ေတြမွာ မဲမေပးႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

အဲဒီ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႀကီးမွာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရဟာ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ ထံုးတမ္းစဥ္လာကို ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ အျပဳအမူေတြ အေျမာက္အျမား ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ လက္နက္ကိုင္ ျခိမ္းေျခာက္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ မဲခိုးမႈေတြ၊ မဲပံုးပ်က္စီးမႈေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါဘဲ။ "ေ႐ြးေကာက္ပြဲကိုလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ အလီအလီ က်င္းပျခင္း ျပဳခဲ့ရာ၊ မဲဆႏၵ ႏွစ္နယ္၌ ႐ံႈးနိမ့္သြားေသာ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ၀န္ႀကီးတို႔သည္ ေနာက္အႀကိမ္ က်င္းပေသာ မဲဆႏၵနယ္ မ်ားတြင္ အေ႐ြးခံျခင္းပင္ ျပဳခြင့္ ရ႐ွိခဲ့ၾကေလသည္" လို႔ ဆရာဗန္းေမာ္တင္ေအာင္က "ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္း" စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

သခင္တင္ဟာ ပထမအသုတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ သာယာ၀တီခ႐ိုင္က ၀င္ေ႐ြးတာ ႐ံႈးသြားပါတယ္။ ဒုတိယအသုတ္မွာ ျဖဴးမဲဆႏၵနယ္က ၀င္ေ႐ြးၿပီး အမတ္ျပန္ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႀကီး ၿပီးေတာ့ စပ္ေ႐ႊသိုက္ေနရာမွာ သမၼတအသစ္ေ႐ြးဖို႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကို သမၼတေလာင္းႏွစ္ဦး တင္သြင္းလာပါတယ္။ တဦးက ကိုလိုနီဆန္႔က်င္ေရး ၀ံသာႏု ကာလတုန္းက ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းႀကီးဥကၠဌႀကီး (ဟိုတုန္းက အေခၚ သမၼတႀကီး) ျဖစ္တဲ့ မြန္အမ်ိဳးသား ဦးခ်စ္လိႈင္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တဦးက ေတာင္သူလယ္သမားသူပုန္ ကာလတုန္းက သူပုန္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဆရာစံကို ႀကိဳးေပးခဲ့တဲ့၊ နယ္ခ်ဲ႔တို႔အေပၚ အမႈေတာ္ထမ္း ေကာင္းလို႔ အဂၤလိပ္က ဆာဘြဲ႔ေပး သူေကာင္းျပဳခံရတဲ့ ဦးဘဦး ျဖစ္တယ္။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရဟာ ဦးဘဦးကို နာမည္ေ႐ွ႔က "ေဒါက္တာ" ဘြဲ႔ ဆင္ျမန္းၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတခန္႔လိုက္ပါတယ္။

"အလြန္က်ဥ္းေျမာင္းသည့္ ဖဆပလ ဆို႐ွယ္လစ္တို႔သည္ ဦးခ်စ္လိႈင္အား လက္မခံဘဲ၊ မိမိတို႔ ႀကိဳးဆြဲရာကမည့္၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ မိမိတို႔အား ကူညီခဲ့သည့္ ဆာဘဦးကို ဇြတ္အတင္း တင္ခဲ့ပါသည္..." [ဗိုလ္ခ်ဳပ္အကို ဦးေအာင္သန္း ေရး- ၁၆ ႏွစ္ ႏိုင္ငံေရးအေတြ႔အႀကံဳ]။

ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္မွာ အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီး မဲဆႏၵေပးႏိုင္သူ ၈ သန္း႐ွိရာမွာ (၁) သန္းခြဲေလာက္ သာ မဲေပးႏိုင္ခဲ့တာမို႔ ႏွစ္ဆယ္ရာႏႈန္းေတာင္မျပည့္ပါဘူး။

အာဏာရ ဖဆပလအစိုးရဟာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒရဲ႔ ျပဌာန္းခ်က္အရ၊ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္မွာ ဒုတိယအႀကိမ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပေပးရျပန္ပါတယ္။ ဒီတႀကိမ္မွာေတာ့ အာဏာရပါတီထဲမွာ အကြဲအျပဲေတြ အေတာ္ျပင္းထန္ေနတာ ေတြ႔ေနရပါၿပီ။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း နဲ႔ ဦးႏု အျပန္အလွန္ေပးစာ (၁၉၅၆ ခု ဇူလိုင္ ၃ ရက္) ကို ၾကည့္ရင္ သိသာပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုနဲ႔ သခင္တင္က တအုပ္စုနဲ႔ ဆို႐ွယ္လစ္ပါတီရဲ႔ ဥကၠဌ ဦးဘေဆြ နဲ႔ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက တအုပ္စု ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုတင္- ေဆြၿငိမ္း တိုက္ပြဲလို႔ နံမည္တြင္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီတခ်ီ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို အလီလီအလာလာ လုပ္မေနေတာ့ပဲ တခ်ီထဲနဲ႔ အျပတ္လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မဲဆႏၵနယ္ ၁၀ ခု ကိုေတာ့ လံုျခံဳေရး အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ပိတ္ထားရပါတယ္။ သတ္ျဖတ္မႈေတြကလည္း ေၾကာက္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ေပၚခဲ့ပါတယ္။

အာဏာရပါတီဟာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႔ အတည္ျပဳခ်က္ကိုယူၿပီး ျပည္တြင္းစစ္ အျမစ္ျဖဳတ္ေရး ရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ႔ လက္နက္တပ္ဆင္ေပးထားတဲ့ "ျပဴေစာထီး" ဆိုတာကို ေမြးထုတ္ထားပါတယ္။ အဲဒီ ခါးပိုက္ေဆာင္ ျပဴေစာထီး ေတြဟာ အတိုက္အခံေတြကို ၫႇင္းဆဲ ႐ံုမက၊ အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္မႈေတြနဲ႔ ရမ္းကားခ်င္တိုင္း ရမ္းကားလာပါတယ္။ ႐ွမ္းျပည္နယ္မွာ ပအို႔၀္အမတ္ ဦးေအာင္သာသတ္မႈ၊ မင္းလွ ေလးေလာင္းၿပိဳင္၊ ၿမိတ္ မပို သတ္မႈတို႔ဟာ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီ ဒုတိယအႀကိမ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲက ပထမအႀကိမ္ထက္ ၂ ဆနီးပါး တိုးတက္ မဲေပးတာ ေတြ႔ရတယ္။

အာဏာရပါတီတြင္းတိုက္ပြဲဟာ ႏုတင္-ေဆြၿငိမ္း ဆိုၿပီး ေျပာင္ကြဲသြားပါတယ္။ သန္႔႐ွင္းဖဆပလ နဲ႔ တည္ျမဲဖဆပလ လို႔ ျဖစ္သြားပါတယ္။ စစ္တပ္တြင္းက တည္ျမဲဖဆပလကို လိုလားတဲ့ အင္အားစုေတြဟာ ဦးႏုအစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး အာဏာသိမ္းဖို႔ ၾကံစီလာပါတယ္။ ၁၉၅၈ စက္တင္ဘာ ၂၈ ေလာက္တြင္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမယ္လို႔ ေကာလာဟလေတြ ထြက္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စက္တင္ဘာ ၂၆ မွာေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုဟာ သူနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း တို႔ အျပန္အလွန္ ေပးစာ ႏွစ္ေစာင္ကို ေရဒီယိုကေန ထုတ္ျပန္ေၾကညာ လိုက္ပါတယ္။ ေပးစာ ဆိုလိုရင္းက သူက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးက ထြက္ေပးၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူး ယူဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာသိမ္းေတာ့မယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းကို အကင္းပါးတဲ့ ဦးႏုက သူ႔သေဘာနဲ႔သူ လႊဲေပးေလဟန္ တိုင္းျပည္ကို ေၾကျငာလိုက္ပါတယ္။

တည္ျမဲဖဆပလက စစ္တပ္ကို အာဏာလႊဲျခင္းအား ေထာက္ခံ႐ံုမက သူကပင္ စစ္တပ္ကို အာဏာသိမ္း ခိုင္းသေယာင္ သတင္းလႊင့္ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အကို ဦးေအာင္သန္းကေတာ့ "ထိုသို႔ သတင္းလႊင့္မႈေၾကာင့္ (၀ါ) ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၏ စကားလံုးမ်ားအတိုင္း ေရးရလွ်င္ စစ္တပ္အတြက္ အငွားတရားခံ လိုက္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ....." လို႔ ၁၆ ႏွစ္ႏိုင္ငံေရး အေတြ႔အႀကံဳ စာအုပ္ထဲ ေရးထားပါေၾကာင္း။

[ကိုးကားစာအုပ္မ်ား။ ၁။ ဗန္းေမာင္တင္ေအာင္- ကိုလိုနီေခတ္ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း။
၂။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အကို ဦးေအာင္သန္း- ၁၆ႏွစ္ ႏိုင္ငံေရးအေတြ႔အႀကံဳ။
၃။ ႏုတင္ ႏွင့္ ေဆြၿငိမ္း ဘယ္သူမွန္သလဲ။]