ခ်န္႐ွားဘာသာျပန္သူ-ေမာင္စြမ္းရည္

ခ်န္႐ွား
ဘာသာျပန္သူ-ေမာင္စြမ္းရည္

[ေမာ္စီတုန္း ရဲ႔ ခ်န္႐ွား(က်င္ယြမ္ခၽြင္ေတးသြား) (၁၉၂၅) ကို ေမာင္စြမ္းရည္က ဘာသာျပန္ပါတယ္။]


ခ်မ္းစီးလွစြာ၊ ေဆာင္းဦးခါတြင္၊ ငါတေယာက္သာ
လိေမၼာ္ကၽြန္း၏၊ အစြန္းတေနရာ၊ ရပ္ေနပါ၏။
ဆီယန္ျမစ္မွာ၊ စီးေနပါသည္၊ ေျမာက္ရပ္ဆီသို႔။
ငါျမင္ရသည္၊ ရဲရဲနီေသာ၊ ေတာင္နီတေထာင္
ထိုေတာင္ေတြ၏၊ နီရဲဘိေသာ၊ သစ္ေတာမ်ားျဖင့္
အေရာင္နီရင့္၊ ခ်ယ္သည္ႏွင့္။


သလင္းၾကည္စင္၊ ေရျပာျပင္ေပၚ
ေလွတရာလွ်င္၊ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္လ်က္။
လင္းယုန္ငွက္တို႔၊ ခြဲတက္ေလတြင္၊ ခရီးႏွင္ကာ
ငါးတို႔မွာကား၊ ေရျပာၾကည္နက္၊ ကူးလူးလ်က္။

ေအးခဲလုပင္၊ မိုးေကာင္းကင္ေအာက္၊ တသန္းေလာက္မွ
သတၱ၀ါတစု၊ လြတ္လပ္မႈတြက္၊ ဖက္ၿပိဳင္တိုက္ပြဲ၊ ဆင္ႏႊဲေနလ်က္၊
႐ႈခင္းက်ယ္၌၊ ေငးစိုက္စဥ္းစား၊ ေသာကပြါးကာ
ငါေမးပါ၏၊ ဆံုးစမထင္၊ ဤေျမျပင္မွာ
ဘယ္အ႐ွင္မ်ား၊ လူသားၾကမၼာ၊ ဆံုးျဖတ္ပါသလဲ
ယခင္ကေသာ္၊ ဤကၽြန္းေပၚ၀ယ္
ေဖာ္မ်ားစြာႏွင့္၊ ငါေရာက္ဖူး၏။

ခုႏွစ္လေတြ၊ ႐ႈပ္ေထြးေနလဲ
သဲကြဲစြာပင္၊ ျမင္ေယာင္ေသးသည္။
ေက်ာင္းေနဖက္ေတြ၊ တို႔တေတြမွာ၊ လူငယ္ေတြပ၊
ဘ၀ပန္းက၊ အစြမ္းကုန္ဖြင့္၊ ပြင့္ဆဲခါ-
ေက်ာင္းသားစိတ္ဓါတ္၊ ျဖတ္လတ္တက္ႂကြ၊ ျပည့္၀ဆဲခါ-
ရဲရင့္၀ံ့စား၊ ဟန္႔တားဟူသမွ်၊ ေဘးဖယ္ခ်ခဲ့။
ငါတို႔ေတာင္ေတြ၊ ဒို႔ျမစ္ေတြဖက္၊ လက္ညႇိဳးညႊန္ကာ-
ျပည္သူတို႔အား၊ တို႔စကားျဖင့္၊ မီးထိုးျမႇင့္ရင္း
မင္းစိုးရာဇာ၊ အာဏာ႐ွင္ကို၊ မစင္ေလာက္ပင္
ထီမထင္ခဲ့။

မွတ္မိေသးစ
စြန္႔စြန္႔စားစား၊ ျမစ္လယ္သြားၿပီး၊
တို႔မ်ားတေတြ၊ ေရကိုပုတ္ၾက
လိႈင္းေတြထေသာ္၊ ထေသာလိႈင္းေတြ
ဒုန္းေလွေတြကို၊ ဘယ္လိုဟန္႔တား၊ ဆုတ္ဆိုင္းသြားေၾကာင္း၊
အားလံုးျပန္ေတြး၊ မွတ္မိေသးစ။

မွတ္စု။ ။ ခ်န္ယြန္႐ႊန္း ဆိုတာ ေတးသြားအလိုက္ရဲ႔ အမည္။ တိုက္႐ိုက္ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ "႐ွန္ဥယ်ာဥ္စမ္း"။ ဟန္မင္းဆက္ (၂၀၆ ဘီစီ-ေအဒီ ၂၂၀) ေနာက္ပိုင္း၊ ႐ွင္ေဆြ မင္းသမီးရဲ႔ ဥယ်ာဥ္ကို အစြဲျပဳအမည္ေပးထားတာ။ ကဗ်ာတပုဒ္ကို ဇူပံုသ႑ာန္နဲ႔ ေရးစပ္ထားတယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေတးသြားအလိုက္နဲ႔အညီ စပ္ထားတယ္ဆိုတာ ေဖာ္ျပရေလ့ ႐ွိတယ္။ ေ႐ွးေဟာင္း ႐ိုးရာ ကဗ်ာပံုစံတခုနဲ႔ အညီ စပ္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာေလာက္ပါ။ ေတးသြားအမည္က ကဗ်ာမွာ အထူးအနက္အဓိပၸါယ္မေဆာင္။ "ႏွင္း" ကဗ်ာမွာလဲ ဒီပံုစံပဲ သံုးထားတယ္။
ခ်န္႐ွားၿမိဳ႔ဟာ ဆီယန္ျမစ္အေ႐ွ႔ဘက္ကမ္းေပၚမွာ တည္႐ွိတယ္။ ဆီယန္ျမစ္ဟာ ေျမာက္ဖက္ကို စီးသြားၿပီး တုံ႔ယိန္ေရကန္ထဲ ၀င္တယ္။ လိေမၼာ္ကၽြန္းက ၿမိဳ႔အေေနာက္ဖက္မွာ။ အေနာက္ဖက္ရဲ႔ အေနာက္ဖက္မွာေတာ့ ေတာင္စဥ္ေတာတန္း။
ေမာ္ဟာ ၁၉၁၃ နဲ႔ ၁၉၁၈ ၾကားမွာ၊ ခ်န္႐ွားၿမိဳ႔႐ွိ ဟူနန္ ပထမဆရာအတတ္သင္ေက်ာင္း မွာ သင္ၾကားေနတယ္။ အဲဒီတုန္းက သူဟာ သူ႔ေက်ာင္းေနဖက္ေတြနဲ႔ အတူ လိေမၼာ္ကၽြန္းကို သြားလည္ေလ့႐ွိတယ္။ တခါတေလ အဲဒီမွာ သူတို႔ ေရကူးေလ့႐ွိၾကတယ္။
၁၉၁၇ ခု။ ေမာ္ဟာ ျပည္သူ႔အဖြဲ႔သစ္ကို စည္း႐ံုးခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၁၈ ဧၿပီ ၁၈ မွာ စနစ္က်က် တည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ အဖြဲ႔၀င္ေတြဟာ ေမာ္ေရးဆြဲတဲ့ အဓိဌာန္စာတမ္းကို အတည္ျပဳလက္ခံ ခဲ့တယ္။ အဲဒီ အဓိဌာန္ျပဳခ်က္မွာ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြ ထားၾကမယ္။ အမ်ိဳးသားေရး အတြက္ လုပ္ေဆာင္ၾကမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြ ပါတယ္။ ေမ ၄ ရက္ အေရးေတာ္ပံုႀကီးၿပီးေတာ့ အဖြဲ႔၀င္ ၇၀ နဲ႔ ၈၀ ၾကားေလာက္ထိ တိုးတက္လာခဲ့တယ္။
ေမာ္နဲ႔ လူငယ္တစုဟာ လက္႐ွိႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြကို ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ တိုးတက္တာကိုေထာက္ခံ၊ ဆုတ္ယုတ္တာကို တိုက္ခိုက္တဲ့ ေဆာင္ပါးေတြ ေရးၾကတယ္။ ဥပမာ ျပရရင္ ၁၉၁၅ စက္တင္ဘာလမွာ ယြမ္စစ္ခိုင္ဟာ သူ႔ကိုယ္သူ အင္ပိုင္ယာ အ႐ွင္ဧကရာဇ္ျဖစ္ေအာင္ လံုးပန္းေနဆဲကာလမွာ ဟူနန္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ေနတဲ့ စစ္ဘုရင္ေတြ က ယြမ္ ကို ေထာက္ခံေနၾကၿပီး၊ ယြမ္ ကို ဆန္႔က်င္ေနသူဟူသမွ်ကို ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမာ္ဟာ စာေစာင္ေလးတခု ေရးထုတ္ၿပီး ဘုရင္ဧကရာဇ္စနစ္ ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ျခင္းကို ဆန္႔က်င္ခဲ့တယ္။ အဲဒီစာေစာင္ေလးဟာ အေတာ္အသင့္ ၾသဇာသက္ေရာက္ခဲ့တယ္။ ၁၉၁၉ မွာ စစ္ဘုရင္ ခ်န္ခ်င္းေယာင္ကို ဟူနန္က ေမာင္းထုတ္ေရး လူထုလႈပ္႐ွားမႈမွာ သူ ေခါင္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက ေမာ္ဟာ ပထမဆရာအတတ္သင္ေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းသား မ်ားအေနနဲ႔လုပ္တဲ့ စစ္ဘုရင္ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေရး မ်ိဳးခ်စ္လႈပ္႐ွားမႈတိုင္းကို ေခါင္းေဆာင္သူ၊ အဓိက စည္း႐ံုးသူ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
ေမာ္ ေက်ာင္းသားဘ၀တုန္းက ဟူနန္ နယ္သူနယ္သားေတြနဲ႔ ပထမဆရာအတတ္သင္ ေက်ာင္းသားေတြပါ ေျမာက္ပိုင္း စစ္ဘုရင္ေတြ လက္ေအာက္မွာ ဘယ္လို ဒုကၡေတြ ခံစားၾကရတယ္ဆိုတာ ေကာင္းေကာင္းသိၾကတယ္။ ဟူနန္ျပည္နယ္ကို စစ္ဘုရင္ႀကီး သံုးေယာက္ဟာ တလွည့္စီ အုပ္စိုးၾကတယ္။ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ခဲ့တယ္။ ေမာ္နဲ႔ သူ႔သူငယ္ခ်င္းေတြ အေနနဲ႔ စစ္ဘုရင္ႀကီးေတြကို အလြန္ဘဲ ခါးခါးသီးသီး ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။
( "ပီကင္းမူေတြမွာ ဒီကဗ်ာေရးတဲ့ႏွစ္ကို ၁၉၂၅ လို႔ အစဥ္တစိုက္ ေဖာ္ျပလာခဲ့ၾကတယ္။ ဂ်႐ုန္းခ်န္း ကေတာ့ ဒါမဟုတ္ႏိုင္။ အဲဒီႏွစ္ ေဆာင္းဦးရာသီမွာ ေမာ္ဟာ ခ်န္း႐ွားကို မေရာက္လို႔- တည္းျဖတ္ထားၿပီး သူ႔ ေအာက္စဖို႔ မူမွာ ၁၉၂၆ လို႔ သကၠရာဇ္ထိုးထားတယ္။" ဘာသာျပန္သူ)
CHANGSHA

--to the tune of Chin Yuan Chun

1925
Alone I stand in the autumn cold
On the tip of Orange Island,
The Hsiang flowing northward;
I see a thousand hills crimsoned through
By their serried woods deep-dyed,
And a hundred barges vying
Over crystal blue waters.
Eagles cleave the air,
Fish glide in the limpid deep;
Under freezing skies a million creatures contend in freedom.
Brooding over this immensity,
I ask, on this boundless land
Who rules over man's destiny?
I was here with a throng of companions,
Vivid yet those crowded months and years.
Young we were, schoolmates,
At life's full flowering;
Filled with student enthusiasm
Boldly we cast all restraints aside.
Pointing to our mountains and rivers,
Setting people afire with our words,
We counted the mighty no more than muck.
Remember still
How, venturing midstream, we struck the waters
And waves stayed the speeding boats?