လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ့္ငါးႏွစ္ခန္႔က ခရီး႐ွည္တခု ထြက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ရန္ကုန္ကေန ႐ွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ေညာင္ေ႐ႊၿမိဳ႔သို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚသူ ကၽြန္မအေနနဲ႔ ေညာင္ေ႐ႊမေရာက္ခင္ ေတာင္ေတြကို အဲဒီက်မွ စျမင္ဖူးတာပါ။ ဒီ့ထက္ ထူးျခားတာကေတာ့ ေတာင္အျမင့္ႀကီးေတြကို ကားက လွည့္ပတ္တက္တဲ့အခါမွာ၊ ေအာက္ကို ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ တိမ္ေတြကို ေတြ႔လိုက္ရတာပါဘဲ။ မိမိရဲ႔ ေအာက္မွာ တိမ္ေတြေပါ့။ ဒီလိုနဲ႔ ေညာင္ေ႐ႊၿမိဳ႔ကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေညာင္ေ႐ႊက မိတ္ေဆြျဖစ္သူရဲ႔ ေဟာ္တယ္မွာ တည္းပါတယ္။ ေလေအးစက္ ဖြင့္ထားသလားလို႔ ေမးရေလာက္ေအာင္ ရာသီဥတုက သူ႔သဘာ၀အတိုင္းကို ေအးျမသာယာေနပါတယ္။ သူတို႔နယ္ခံေတြကေတာ့ ဒီေန႔ ပူတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။
အဲဒီေဟာ္တယ္မွာ ဂ်ပန္လူငယ္ေလးတေယာက္နဲ႔ မိတ္ေဆြ ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူေရာကိုယ္ပါ အဂၤလိပ္လို မတတ္တတတ္နဲ႔ စကားေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ သူက ဂ်ပန္အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္ေလး တကိုင္ကိုင္နဲ႔ေပါ့။
သူ႔အေၾကာင္းကို မိတ္ေဆြမန္ေနဂ်ာက ေျပာျပပါတယ္။ သူဒီမွာ တလခန္႔ေနမယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ သူ႔ကို ေစ်းေလွ်ာ့ေပးပါဆိုလို႔ မန္ေနဂ်ာက ေစ်းေလွ်ာ့ေပးပါတယ္ ေျပာေတာ့ အဲဒီဂ်ပန္ေလးက ျမန္မာလို ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ၿပီး မန္ေနဂ်ာကို လက္အုပ္ခ်ီမိုး ကန္ေတာ့ပါသတဲ့။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ စပ္မိစပ္ရာ ဂ်ပန္ေလးနဲ႔ စကားေျပာတဲ့အခါ ကၽြန္မက သူ႔ကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္လားလို႔ ေမးေတာ့လည္း သူက မဟုတ္ပါဘူးလို႔ပဲ ေျပာပါတယ္။ ဒီကိစၥကို ကၽြန္မရဲ႔ ခင္ပြန္းက ၀င္႐ွင္းေပးပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ႔ ခင္ပြန္းက သူ႔ကို
"တာအို ဘာသာ၀င္လား" ဆိုေတာ့ သူက ဟုတ္ပါတယ္လို႔ ေျဖပါတယ္။ သူက ေ႐ႊကိုင္းမ်က္မွန္ ေလးနဲ႔ပါ။ တေန႔တေန႔ ေညာင္ေ႐ႊၿမိဳ႔ကို သူတေယာက္တည္း ေလွ်ာက္ၿပီး ပတ္ေနတာပါပဲ။
ေနာက္တခု အေတြ႔အၾကံဳကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ညေနဘက္ ေဟာ္တယ္ဧည့္ခန္းမွာ ထိုင္ေနတုန္း ႏိုင္ငံျခားသား သံုးေယာက္က ၀င္လာပါတယ္။ သူတို႔ကလည္း ကၽြန္မတို႔ထက္ သံုးရက္ေလာက္ ေစာေရာက္ ေနခဲ့ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံသား ပံုစံေတြပါ။ ဧည့္သည္ခ်င္းအတူတူ ဧည့္ခန္းမွာေတြ႔ၾကေတာ့ ေထြရာေလးပါး ေျပာၿပီး မိတ္ဆက္ၾကပါတယ္။
ပထမ သူတို႔က ကၽြန္မကို ေမးတာက
"ဘယ္ႏိုင္ငံက လာတာလဲ" တဲ့။
ကၽြန္မက ျမန္မာ၀တ္စံုနဲ႔ပါ။ ဘယ္ေသာအခါမွ ဂါ၀န္ေတြ၊ ေဘာင္းဘီေတြ၊ စကတ္ေတြ မ၀တ္ပါဘူး။ သို႔ေသာ္ သူတို႔က အဲဒီလို ေမးေတာ့ ကၽြန္မ ေတာ္ေတာ္ အံ့ၾသသြားပါတယ္။
"ကၽြန္မ ျမန္မာစစ္စစ္ေယာက္ပါ။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီလိုေမးရတာလဲ ဆိုတာ ႐ွင္းျပေစလိုပါတယ္" လို႔ဆိုေတာ့ သူတို႔ထဲက တေယာက္က
"စီးကရက္ ေသာက္ေနလို႔။ ပံုစံက ထူးျခားလို႔ ေမးတာပါ။ ျမန္မာမိန္းကေလးေတြ စီးကရက္ေသာက္တာ မျမင္ဖူးလို႔ အျခားႏိုင္ငံကလားလို႔ ထင္လို႔ ေမးတာပါ" လို႔ ျပန္ေျဖပါတယ္။
ကၽြန္မကလည္း ဖြယ္ဖြယ္ရာရာ ႐ွင္းျပပါတယ္။ စီးကရက္ကို တခါတရံသာေသာက္ၿပီး၊ ကၽြန္မ အျမဲေသာက္တာကေတာ့ ျမန္မာျပည္လုပ္ ေဆးေပါ့လိပ္ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ဒီေတာ့ သူတို႔ထဲက ေခါင္းတံုး (ကတံုး) နဲ႔ နားကြင္းနဲ႔ လူက အဲဒီ ေဆးေပါ့လိပ္ဆိုတာကို ေသာက္ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္ ဆိုလို႔ ကၽြန္မရဲ႔ ဆလင္းဘက္အိပ္ထဲက တလိပ္ ထုတ္ေပးလိုက္ပါတယ္။ သူက ေဆးေပါ့လိပ္ကို မီးညႇိဖြာရင္း အ့့ၾသဖြယ္ေကာင္း ေၾကာင္း၊ ေသာက္လို႔ အဆင္ေျပေၾကာင္း အျပင္ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ ငါးလိပ္ခန္႔ သူ႔ကို လက္ေဆာင္ေပးေစလိုပါေၾကာင္း ေျပာလို႔ ကၽြန္မက ေဆးေပါ့လိပ္ငါးလိပ္ကို သူ႔ကို ေပးေတာ့ သူက
"အိမ္ျပန္လက္ေဆာင္အျဖစ္ သူ႔အေဖအတြက္က တလိပ္၊ သူ႔အေမအတြက္က တလိပ္၊ သူ႔အတြက္က တလိပ္၊ သူ႔ဇနီးအတြက္က တလိပ္၊ သူ႔သားအတြက္က တလိပ္ ေပါင္းငါးလိပ္ရလို႔ ေက်းဇူးအထူးတင္ေၾကာင္း" ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မလည္း သဒၶါထက္သန္ၿပီး ေဆးေပါ့လိပ္ ငါးဆယ္အစည္းႀကီး ထပ္ေပးလိုက္ပါေသးတယ္။
ကၽြန္မက သူ႔ကို ဘာအလုပ္အကိုင္မ်ား လုပ္သလဲလို႔ ေမးေတာ့ သူက 'ကေနဒါ' ႏိုင္ငံက ကာတြန္းဆရာလို႔ ေျပာပါတယ္။ ကာတြန္းရဲ႔ သေဘာ သဘာ၀ေတြကိုလည္း တ၀ါး၀ါး တဟားဟားနဲ႔ ႐ွင္းျပေနပါေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူက ဆက္ေျပာပါေသးတယ္။ သူဟာ သူ႔မိသားစုကို ႐ွာေဖြ ေကၽြးေမြးရတဲ့ အိမ္ေထာင္ဦးစီးျဖစ္လို႔ သူဟာ သူ႔မိသားစုအတြက္ "ဘုရားသခင္" လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ရယ္စရာေျပာတာ ေနမွာပါ။
အဲဒီေဟာ္တယ္မွာ ၀ိႈက္ဘုတ္ေတြ ခ်ိတ္ထားပါတယ္။ လာေရာက္တည္းခိုၾကသူ ဧည့္သည္မ်ားက မိမိတို႔ ေရးခ်င္ရာရာကို ေရးသားၾကေလ့ ႐ွိပါတယ္။ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းတာက ဧည့္သည္အားလံုး ေရးၾကတဲ့အထဲမွာ ျမန္မာျပည္က အင္မတန္ ခ်စ္စရာေကာင္းေၾကာင္းနဲ႔ ႏွစ္တိုင္း လာလည္ၾကမယ္ ဆိုတာပါပဲ။
မိတ္ေဆြ ေဟာ္တယ္မန္ေနဂ်ာကလည္း ေျပာပါေသးတယ္။ မႏွစ္တုန္းက အိႏၵိယက အဘိုးႀကီးနဲ႔ အဘြားႀကီး ႏွစ္ေယာက္ လာလည္ၾကပါသတဲ့။ ဆယ္ရက္ခန္႔ ေနသြားၾကပါသတဲ့။ ေညာင္ေ႐ႊ၊ အင္းေလး ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားကို စက္ေလွစီးၿပီး သြားဖူးၿပီး ေနာက္ အင္းေလးတ၀ိုက္မွာ ႐ွိတဲ့ ႐ြာေတြကို စက္ေလွနဲ႔ပဲ ေန႔တိုင္း သြားလည္ၾကပါသတဲ့။ အဲဒီ အင္းေလးက ေရာက္မိေရာက္ရာ ႐ြာေတြကို ၀င္လည္ၾကပါသတဲ့။
အိမ္႐ွင္ အင္းေလးသား အင္းေလးသူမ်ားက ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ဖြယ္ဖြယ္ရာရာေတြ ခ်က္ျပဳတ္ ေကၽြးေမြးၾကပါသတဲ့။ ေငြေပးလို႔ မယူၾကပါတဲ့။ ဆယ္ရက္ခရီးအတြင္း ဘယ္ေရာက္ေရာက္ ဒီလိုပဲ ေႏြးေထြးစြာ ဧည့္ခံႀကိဳဆို ၾကပါသတဲ့။ သူတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံ အင္မတိ အင္မတန္ အ့ံၾသ ၀မ္းသာရပါသတဲ့။ သည္ေတာ့ သူတို႔ ျပန္ခါနီးမွာ စာေရးသြားပါတယ္။
"ျမန္မာေတြဟာ ဆင္းရဲၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာေတြရဲ႔ အံ့ၾသဖြယ္ ေႏြးေထြးတဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို ဘယ္လိုမွ ေမ့လို႔ မရႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အျခား ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွလည္း ဒီလို ေႏြးေထြးမႈမ်ိဳးကို မႀကံဳဖူးခဲ့ပါဘူး" တဲ့။
ျပန္ခါနီးမွာ အဲဒီ အိႏၵိယ အဘိုးႀကီးနဲ႔ အဘြားႀကီးဟာ အသက္အ႐ြယ္ေၾကာင့္ ေနာင္မ်ားမွာ ျမန္မာျပည္ကို လာမွ လာႏိုင္ပါဦးမလားဆိုတဲ့ အသိနဲ႔ ႐ိႈက္ႀကီးတင္ လြမ္းဆြတ္ငိုေႂကြးၿပီး ျပန္သြားၾကပါသတဲ့။
ဒီေဟာ္တယ္မွာ ႀကံဳဆံုခဲ့ရတာေလးတခုလည္း ႐ွိပါေသးတယ္။ ညဥ့္ဦးပိုင္းေပါ့။ အေနာက္ႏိုင္ငံသူ သံုးေယာက္ ၀င္လာၾကတယ္။ သူတို႔လည္း ဒီမွာတည္းတာ သံုးရက္ခန္႔ ႐ွိပါၿပီ။ တဦးက ဧည့္ခန္းထဲကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး ေအာ္၀င္လာၿပီး ျမန္မာခ်ိတ္ထမီကို ျဖန္႔ျပီး ေျမႇာက္ျပပါတယ္။ ဒီထမီကို ေတာ္ေတာ္ ျမတ္ျမတ္ႏိုးႏိုး တန္ဖိုးထားတဲ့ ပံုပါပဲ။
သို႔ေသာ္ သူက မန္ေနဂ်ာကို ေျပာပါတယ္။ သူက ဒီထမီကို ၀တ္ခ်င္လို႔ ၀တ္ေပးပါဆိုတဲ့ အေၾကာင္းပါပဲ။ ျမန္မာလိုပဲ ၀တ္မွာမို႔ ေအာက္က စကတ္ကိုလည္း ခၽြတ္ရပါအုန္းမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မန္ေနဂ်ာက ေခါင္းကုတ္ၿပီး ေတာင္ၾကည့္ေျမာက္ၾကည့္ လုပ္ေနတုန္း သူ႔ကို သူ႔မိန္မက ၀င္ကယ္လိုက္ပါတယ္။ မန္ေနဂ်ာကေတာ္က ဟိုေျပာ ဒီေျပာနဲ႔ အဲဒီ ဧည့္ခန္းအတြင္းမွာပဲ ထဘီနဲ႔ စကတ္ကို လဲလို႔ရေအာင္ လုပ္ေပးလိုက္ပါေတာ့တယ္။
မန္ေနဂ်ာ ျပန္ေျပာလို႔ သိရတဲ့ အခ်က္ကေလးတခု ႐ွိပါေသးတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသား တေယာက္အေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူနဲ႔ ညေနဘက္ အတူတူ လမ္းေလွ်ာက္ရင္းနဲ႔ အဲဒီ ႏိုင္ငံျခားသားက စက္ေလွေမာင္းတဲ့သူရဲ႔ ေဆာင္းလက္စ ေဟာင္းႏြမ္းေနတဲ့ ၀ါးဦးထုပ္ကို လိုခ်င္လို႔ အတင္း၀ယ္ခိုင္းပါတယ္။ မန္ေနဂ်ာက ေျပာပါတယ္။ အဲဒီလို ဦးထုပ္အသစ္ေတြ ၀ယ္ခ်င္ရင္ အမ်ားႀကီး ႐ွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားသားက သူေျပာတဲ့ ေဟာင္းႏြမ္းေနတဲ့ ေဆာင္းလက္စ ဦးထုပ္ကိုသာ ၀ယ္လိုပါသတဲ့။ ၿပီးေတာ့ သူက ေျပာပါေသးတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ေဆာင္းၿပီးသားကို ပိုတန္ဘိုးထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ မန္ေနဂ်ာလည္း ဦးထုပ္ေဟာင္း ပိုင္႐ွင္ထံ သြားၿပီး ေတာင္းေတာင္းပန္ပန္နဲ႔ ေငြက်ပ္ႏွစ္ေထာင္ ေပး၀ယ္ၿပီး အဲဒီ ႏိုင္ငံျခားသားကို ေပးလိုက္ရပါသတဲ့။
ကၽြန္မတို႔ ေညာင္ေ႐ႊေရာက္ေနတုန္း"စာေတာ္ျပန္ပြဲ" နဲ႔လည္း ႀကံဳခဲ့ရပါေသးတယ္။ ပြဲႀကီးပါ။ ေစ်းဆိုင္ ေစ်းခန္းေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ အံ့ၾသဂုဏ္ယူ ေက်နပ္ဖြယ္ ေကာင္းတာက စာေတာ္ျပန္ပြဲျပဳလုပ္တဲ့ ဓမၼာ႐ံုပါပဲ။ ေတာ္ေတာ္ႀကီးလည္း က်ယ္၀န္းပါတယ္။ ဓမၼာ႐ံုရဲ႔ မ်က္ႏွာက်က္နဲ႔အျပည့္ ပိဋကတ္သံုးပံုက စာေတြကို အစအဆံုး ေရးသားထားတာပါပဲ။ ေ႐ွးေခတ္လူႀကီးေတြရဲ႔ ထြန္းေတာက္ဆဲ ပညာတခုလို႔ပဲ သံုးသပ္မိၿပီး ေလးစား ပီတိျဖစ္ခဲ့ရ ပါတယ္။
စာေတာ္ျပန္ပြဲရဲ႔ ၾကည္ႏူးပြဲ ျမင္ကြင္းကေတာ့ ကၽြန္မ တသက္မေမ့ႏိုင္ေတာ့ပါ။ စာေျဖ သံဃာေတာ္မ်ား အတြက္ ၾကမ္းျပင္မွာ ထိုင္ေရးလို႔ရတဲ့ စာေရးစာပြဲ အပုေလးေတြ ေလးငါးရာခန္႔ ႐ွိမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ စားပြဲေတြ အားလံုးရဲ႔ ေဘးေတြမွာ ထီးအျဖဴေတြ ေထာင္ၿပီး ပိတ္ထားၿပီးသား အဆင့္သင့္ ႐ွိပါတယ္။ စာေတာ္ျပန္ပြဲ စၿပီ ဆိုတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္တည္း အဲဒီ ထီးအျဖဴ ေလးငါးရာခန္႔ဟာ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ၿပိဳင္တူ ပြင့္လာၾကပါတယ္။ ပြင့္ၿပီးတာနဲ႔ စာပြဲေလးေတြ ေ႐ွ႔မွာ စာေျဖသံဃာေတာ္ေတြ စၿပီး စာေျဖၾကရပါတယ္။ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားက ၿပိဳင္တူ ဖြင့္ေပးၾက တာပါ။ စာေတာ္ျပန္ပြဲ ၿပီးတဲ့အခါမွာလည္း အဲဒီ ထီးျဖဴေတြ အားလံုး တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ၿပိဳင္တူ ပိတ္လိုက္ၾက ပါတယ္။ လြန္စြာမွ က်က္သေရမဂၤလာ အေပါင္းနွင့္ ျပည့္စံုေသာ ျမင္ကြင္းပါ။
ေညာင္ေ႐ႊမွာ ေ႐ွးေခတ္က ေဟာ္နန္းကိုလည္း ေရာက္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ေဟာ္နန္းေသာ့ကိုင္တဲ့ ဦးေလးႀကီးကို ေမတၱာရပ္ခံၿပီး ၀င္ၾကည့္ခဲ့တာပါ။ အေပၚထပ္မွာေတာ့ ၾကမ္းခင္းဆိုေတာ့ ဖံုေတြ တေသာေသာပါပဲ။ ဓာတ္ပံုအခ်ိဳ႔လည္း ခ်ိတ္ထားတာ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ေအာက္ထပ္မွာက်ေတာ့ သံမံတလင္းခင္းထားၿပီး ကန္ေတာ့ခံရာေနရာလို႔ ေျပာပါတယ္။ က်ယ္၀န္းလွပါတယ္။ ထူးထူးျခားျခား မွတ္မိေနတာက ေဟာ္နန္းအ၀င္မွာ ေ႐ွးေခတ္က ေျမာက္ႀကီးတလက္ ေတြ႔ခဲ့ရတာပါပဲ။
ေနာက္ထပ္ မွတ္မွတ္ရရ တခုလည္း ႐ွိပါေသးတယ္။ ရန္ကုန္ ေညာင္ေ႐ႊခရီးမွာ ေညာင္ေ႐ႊေရာက္ခါနီး မွာ ကိုးၿမိဳ႔႐ွင္ နတ္နန္း႐ွိပါတယ္။ အဲဒီေနရာက်ရင္ လာသမွ်ကား အားလံုး ရပ္ေပးၾကရပါတယ္။ ခရီးသြားသူေတြ အေနနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအရ ေငြကန္ေတာ့ရင္ေတာ့ လက္ခံပါတယ္။ ဘယ္ေ႐ြ႔ဘယ္မွ်လည္း မေျပာပါ။ မကန္ေတာ့ရင္လည္း အဘြားႀကီးမ်ားက ဆုေတာင္းေမတၱာ ဆက္ပို႔ေနၿပီး က်န္ရစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ကၽြန္မက ႀကံဳရခဲလို႔ ကိုးၿမိဳ႔႐ွင္နန္းကို ၀င္ၿပီး အဲဒီတုန္းက ေငြကိုးရာက်ပ္တိတိ ကန္ေတာ့ပါတယ္။ နတ္နန္းဦးစီးနဲ႔ အဖြဲ႔ဟာ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ေတြ ေရာက္လာၿပီဆိုၿပီး ၀မ္းသာအားရနဲ႔ ေမာင္းအႀကီးဆံုးႀကီးကို တမိနစ္ခန္႔ ထုပါတယ္။ ေမာင္းသံႀကီးက ဟိန္းေနတာပါပဲ။ ႐ိုးသားပြင့္လင္းစြာ ေျပာရရင္ ကၽြန္မအေနနဲ႔ ၀မ္းသာတာက တဖက္၊ မၾကားစဖူး ေမာင္းသံႀကီးကို ၾကားရလို႔ ေက်ာခ်မ္းၿပီး ေၾကာက္သြားရတာက တဖက္ေပါ့။ စိတ္ကို တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းသြားေအာင္ မနည္းလုပ္ခဲ့ရပါတယ္။
အဲဒီ လမ္းခရီးမွာပဲ ထူးျခားတဲ့ ျမင္ကြင္းမ်ား ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ ေျမျပန္႔မွာ မ႐ွိပါဘူး။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ဆြမ္းခံႂကြတဲ့ ဘုန္းဘုန္းက အိမ္ထဲ မ၀င္ပါဘူး။ အိမ္ေ႐ွ႔ လမ္းေဘးမွာ ရပ္ပါတယ္။ ဆြမ္းလႉသူ လာရင္ ဘုန္းဘုန္းက ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ၿပီး အလႉခံပါတယ္။ ဆြမ္းလႉသူကလည္း အမ်ိဳးသားပဲ ျဖစ္ေစ၊ အမ်ိဳးသမီးပဲ ျဖစ္ေစ၊ အဘိုးႀကီး အဘြားႀကီးပဲ ျဖစ္ေစ ေဆာင့္ေၾကာင့္ပဲ ထိုင္ၿပီး လႉပါတယ္။ ထူးျခားတဲ့ ျမင္ကြင္းမ်ားပါပဲ။
လမ္းမွာ ကေလးေတြကို ေတြ႔ရင္ သၾကားလံုး အထုပ္လိုက္ ပစ္ေပးၾကပါတယ္။ ဘီစကြပ္မံု႔ စသည္ျဖင့္ လည္း ပါတာေပါ့ေလ။ ကေလးေတြက ေတာ္ေတာ္ ေပ်ာ္ျမဴးသြားၾကပါတယ္။ ရန္ကုန္သၾကားလံုး၊ ရန္ကုန္ ဘီစကြတ္ဆိုတာက သူတို႔ဆီမွာ အလြန္ ႐ွားတာကလား။
ထူးျခားတာတခု ႐ွိပါေသးတယ္။ ေညာင္ေ႐ႊကေန ေတာင္ႀကီးကို ကားနဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ ေလးဆယ့္ငါး မိနစ္ေလာက္ပဲ ၾကာပါတယ္။ ထူးျခားတာကေတာ့ ေညာင္ေ႐ႊကေန ေတာင္ႀကီးကို သြားၾကေတာ့မယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ "အေႏြးထည္ေတြ ယူလာၾကေဟ့" လို႔ သတိေပးသံ ၾကားရတာပါပဲ။ တကယ္ပါ။ ေညာင္ေ႐ႊကေန တနာရီျပည့္ ေအာင္ေတာင္ မသြားရတဲ့ ဒီခရီး နီးနီးေလးကို အေႏြးထည္ထူထူေတြ ယူသြားၾကရပါတယ္။ ေတာင္ႀကီး ေရာက္ၿပီ ဆိုလို႔ကေတာ့ အဲဒီအေႏြးထည္ေတြ ၀တ္ေရာ့ပဲ။ ခ်က္ခ်င္း တန္းၿပီး တအားခ်မ္းေတာ့တာပါပဲ။
ေတာင္ႀကီးမွာ ပန္းခ်ီကားေတြထဲက ျမင္ကြင္းအတိုင္းပဲ ျမင္ရပါတယ္။ ႐ွမ္းေတာင္သူ ပ်ိဳပ်ိဳ႐ြယ္႐ြယ္ေတြ၊ သက္လတ္ပိုင္းေတြ၊ သက္ႀကီးပိုင္းေတြအားလံုး အက်ႌထူထူႀကီးေတြ၊ ေခါင္းေပါင္း ထူထူႀကီးေတြနဲ႔ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကား ေနၾကတာပါ။ အမ်ားအာျဖင့္ လက္တ၀ိုင္းအထက္ ႀကီးမယ္လို႔ ထင္ရတဲ့ ေႂကြဇလံုႀကီးေတြနဲ႔ ၾကက္သြန္ခ်ဥ္၊ ႐ွမ္းခ်ဥ္စသျဖင့္ ေရာင္းၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ "တို႔ဟူးေႏြး" ဆိုတဲ့ မုန္႔တမ်ိဳးကေတာ့ သူတို႔ ေန႔စဥ္စားၾကတဲ့ နံနက္စာ မုန္႔တမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အျခား ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေပါင္းစံု ေရာင္းခ်ေနၾကတာလည္း ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ဆိုင္ႀကီး ကႏၷားႀကီးေတြမွာေတာ့ တီဗြီတို႔ ဘာတို႔ ေခတ္ေပၚလွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ၾကတာ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။
ျပန္ၿပီ။ ကၽြန္မတို႔ ျပန္ပါၿပီ။ ျပန္ခါနီးမွာ မန္ေနဂ်ာကေတာ္က ကၽြန္မတို႔ကို ေသေသခ်ာခ်ာ မွာပါတယ္။ ေႏြနဲ႔ မိုးရာသီေတြမွာသာ လာလည္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာင္းရာသီဆိုရင္ သူတို႔ေတာင္ အေႏြးဓာတ္ရေအာင္ ေတာ္ေတာ္ခက္ခက္ခဲခဲ ေနၾကရတယ္ ေျပာပါတယ္။ ပန္းကန္ေဆးရင္ေတာင္ ေရေႏြးပူပူနဲ႔ ေရေအးအနည္းငယ္ ေရာၿပီး ေဆးရပါသတဲ့။ မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ ေအးပါသတဲ့။
ျပန္ခါနီး ႏႈတ္ဆက္ၾကေတာ့ မန္ေနဂ်ာေရာ သူ႔ဇနီးပါ မ်က္ႏွာမေကာင္းၾကပါဘူး။ တဦးနဲ႔တဦး လြမ္းၾကလို႔ပါ။ ကၽြန္မတို႔လည္း မ်က္ရည္ေလး တလည္လည္နဲ႔ ႏႈတ္ဆက္ခဲ့ၾကၿပီး အျပန္ကားစီးခဲ့ၾကပါတယ္။ ကားကို ငါးမိနစ္ခန္႔ေမာင္းၿပီးေတာ့ ေကြ႔တခုမွာ ကေနဒါက ကာတြန္းဆရာနဲ႔ အဖြဲ႔ကို ေတြ႔ပါတယ္။ ကားရပ္ၿပီးေတာ့ ႏႈတ္ဆက္ၾကပါတယ္။ ကၽြန္မ သူ႔ကို ေပးခဲ့တဲ့ လက္ေဆာင္ ေဆးေပါ့လိပ္ အစည္းႀကီးကို သူ႔အိတ္ထဲက ထုတ္ယူၿပီး ေျမႇာက္ျပပါေသးတယ္။
ဒီခရီးအစမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္ေလးနဲ႔လည္း မျပန္ခင္ တရက္က ဓာတ္ပံုအတူ ႐ိုက္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ကၽြန္မရဲ႔ ရန္ကုန္ အိမ္လိပ္စာကိုလည္း သူ႔ကိုေပးၿပီး ရန္ကုန္ေရာက္ရင္ ထမင္းေကၽြးခ်င္လို႔လည္း ဖိတ္ခဲ့ပါေသး တယ္။
ေတာင္တန္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ျမင္ကြင္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျဖတ္ၿပီး ကၽြန္မတို႔ ရန္ကုန္ ျပန္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ သံုးရက္ေလာက္ေနေတာ့ အဲဒီ ေညာင္ေ႐ႊက ဂ်ပန္ေလး ကၽြန္မတို႔အိမ္ကို ခင္မင္မႈ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ ေရာက္လာပါတယ္။ နံနက္စာ တည္ခင္းဧည့္ခံၿပီး စကားေတြ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး ေျပာၾကပါ တယ္။ သူက ေျပာၾကပါတယ္။ သူ႔အေမက သူ႔ကို ေျပာတယ္တဲ့။
"မင္း ျမန္မာျပည္ မသြားနဲ႔။ ျမန္မာေတြက ဂ်ပန္ဆိုရင္ အသည္းခိုက္ေအာင္ မုန္းတာ။ မင္း အဘိုးတို႔ ေခတ္တုန္းက ျမန္မာျပည္ကို သြား စစ္ခင္းခဲ့တာ။ မင္းသြားရင္ ျမန္မာေတြက မင္းကို သတ္လိမ့္မယ္" လို႔ ေျပာပါသတဲ့။
သူကလည္း စြန္႔စြန္႔စားစား လာရတာပါတဲ့။ ျမန္မာေတြရဲ႔ ေဖာ္ေ႐ြမႈဟာ ကမၻာမွာ ခ်စ္စရာအေကာင္းဆံုး ဓေလ့ဆိုတာ သူ၀မ္းေျမာက္စြာ သိရပါသတဲ့။
သူက ဂ်ပန္ျပန္ေရာက္ေတာ့ ကၽြန္မတို႔ဆီကို လက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြလည္း ပို႔လိုက္ပါေသးတယ္။
တကယ္ေတာ့လည္း စစ္ဆိုတာ ဘယ္လူမ်ိဳးကမွ အလိုမ႐ွိတဲ့ အရာပါ။ ခုႏွယ္ခါမွာေတာ့ ဒုတိယကမၻာစစ္ျပန္ ဂ်ပန္ႀကီးတဦးက ကၽြန္မတို႔ ႏိုင္ငံက ကေလးေတြအတြက္ ေဖာင္ေဒး႐ွင္းတခု တည္ေထာင္ၿပီး ကူညီေနပါေရာ့လား။ တကယ္ေတာ့ ယုတ္စြအဆံုး ဒုတိယကမၻာစစ္တုန္းက ျမန္မာျပည္ကို အဂၤလိပ္ေတြနဲ႔ အတူ၀င္လာတဲ့ ေဂၚရခါး စစ္သားေတြေတာင္ စစ္ကို အလိုမ႐ွိၾကတာ အမွန္ပါဆိုတာ ကၽြန္မ ယံုၾကည္မိပါတယ္။
ဘာပဲ ျဖစ္ခဲ့ ျဖစ္ခဲ့ ကၽြန္မရဲ႔ ေဖာ္ျပပါ ေမတၱာခရီးေလးကေတာ့ ေအာင္ျမင္စြာ၊ စိတ္ေက်နပ္စြာ၊ ေပ်ာ္႐ႊင္စြာ ၿပီးဆံုးခဲ့ပါတယ္႐ွင္။
မိေႏွာင္း
[ပိေတာက္ပြင့္သစ္မဂၢဇင္း၊ အမွတ္ ၃၇၊ ဒီဇင္ဘာလ၊ ၂၀၁၀ မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္]
'လုပ္ေတာ့ လုပ္ခ်င္တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့........'
နားအခါးဆံုး ဒီစကားလံုးကို စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ထပ္ခါတလဲလဲ ၾကားေနရပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ အဂၤလိပ္စကားေျပာသင္ဆရာ လုပ္စဥ္က လူငယ္ေတြ၊ လူႀကီးကေလးေတြနဲ႔ ေန႔စဥ္ ထိေတြ႔ေနရေတာ့ ဒီစကားကို အျမဲလိုလို ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ ေက်ာင္းဆရာဘ၀က နားၿပီး မူရင္းဇာတိဘ၀ျဖစ္တဲ့ စာနယ္ဇင္းသမားဘ၀ကို အခ်ိန္ျပည့္သမားအျဖစ္ ျပန္လည္ေရာက္ေတာ့လည္း အထိအေတြ႔မ်ားတာက စာနယ္ဇင္းသမား လူငယ္ေတြ ျဖစ္ျပန္ေတာ့ ဒီစကားကို ေန႔စဥ္လိုလို ၾကားရျပန္တာပါပဲ။
'ျဖစ္ေတာ့ျဖစ္ခ်င္တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့.......'
လူငယ္လူ႐ြယ္ေတြ ျဖစ္ေနပါလ်က္နဲ႔ လုပ္ခ်င္တာကို လုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မယ္၊ ျဖစ္ခ်င္တာကို ျဖစ္ေအာင္လုပ္မယ္လို႔ ျပတ္ျပတ္သားသား ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ မေျပာၾကဘဲ ေနာက္ဆက္တြဲ 'ဒါေပမဲ့...' ဆိုတာႀကီးက ကပ္ၿပီး ပါလာတာခ်ည္းပါပဲ။ လူငယ္ဆိုတာ ရဲရင့္တယ္၊ ျပတ္သားတယ္၊ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ႏိုင္တယ္၊ တံုးတိုက္တိုက္ က်ားကိုက္ကိုက္ ဘာကိုမွ မမႈဘူးလို႔ စာေတြထဲမွာ အျမဲတမ္း ဖတ္ခဲ့ရတယ္။ လူငယ္ဆိုတာ စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္ေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႔တတ္တယ္လို႔လည္း စာေတြထဲမွာ ဖတ္ခဲ့ဖူးတာပါပဲ။
အခုေတာ့ စာအုပ္ေတြနဲ႔ စာအုပ္ေတြထဲက အဆိုအမိန္႔ေတြကို ေျပာခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ေ႐ွးပညာ႐ွင္ေတြကို ေတာင္ သံသယျဖစ္စရာ ေကာင္းေနေတာ့တယ္။ လူငယ္ျဖစ္ၿပီး လူငယ္နဲ႔ကို မတူေတာ့ဘူး။ ဖ်တ္လတ္ သြက္လက္မႈနဲ႔ ေပ်ာ္႐ႊင္လန္းဆန္းမႈကို မျမင္ေတြ႔ရဘူး။ တံုးတိုက္တိုက္ က်ားကိုက္ကိုက္ဆိုတာ မေတြ႔ရဘူး။ သံေ၀ဂတရားကိုသာ တတြတ္တြတ္ ၾကားရတယ္။ ဒါေပမဲ့..... ဒါေပမဲ့.... ဆိုတာသာ အျမဲ ႐ြတ္ေနၾကတယ္။ လူငယ္ျဖစ္ၿပီး စိတ္ကူး မယဥ္တတ္ဘူး။ အိပ္မက္ မမက္တတ္ဘူး။
ေက်ာင္းသားေတြကို စာသင္ေနစဥ္က ဧ၀ရက္ေတာင္ထိပ္ကို ေရာက္ေအာင္ တက္ခဲ့တဲ့ မ်က္မျမင္ ေတာင္တက္သမား တေယာက္အေၾကာင္း မၾကာခဏ သင္ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ 'မသန္ေပမယ့္ စြမ္းတဲ့သူေတြ အေၾကာင္း' ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ကိုယ္လက္အဂၤါခ်ိဳ႔တဲ့ေပမယ့္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မမွီခိုဘဲ ကိုယ့္ေျခေထာက္ေပၚ ကိုယ္ရပ္ၿပီး ကိုယ့္ဘ၀ကိုယ္ ေက်ာင္းေနတဲ့ သူေတြအေၾကာင္း ဒါဇင္မက သင္ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ သင္လည္း သင္သင္ပါပဲ။ ေျပာလည္း ေျပာေျပာပါပဲ။ နားကေလာလွတဲ့ 'ဒါေပမဲ့... ဒါေပမဲ့' ဆိုတဲ့ စကားသံကို ၾကားရျမဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေက်ာင္းနံရံမွာ 'Fly, Fly up to the sky' (ပ်ံ ပ်ံ မိုးစြန္ထိပ္ဖ်ား ေရာက္ေအာင္ပ်ံ) ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္စာတန္းနဲ႔ 'Nothing is impossible under the Sun' (ေနမင္ႀကီးေအာက္မွာ မျဖစ္ႏိုင္တာ ဘာမွမ႐ွိ) ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္စာတန္းနွစ္ခုကို စာလံုး အႀကီးႀကီးေတြနဲ႔ ကပ္ထား႐ံုမက စာသင္တဲ့အခါတိုင္းလည္း ဒီသေဘာတရားေတြကိုသာ အဓိကထား သင္ေပးခဲ့ေပမယ့္ လူငယ္ေတြရဲ႔ ႏႈတ္က 'သံေ၀ဂလကၤာ' ႐ြတ္သံေတြသာ ၾကားရျမဲပါပဲ။
လူငယ္ဆိုတာ စိတ္ကူးယဥ္ရဲရမွာေပါ့။ အိပ္မက္ေတြ မက္ရဲ ရမွာေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔ တံု႔ဆိုင္းေနရမွာလဲ။ ေ႐ွးေ႐ွးပေ၀သဏီက လူသားေတြရဲ႔ စိတ္ကူးယဥ္မႈေတြနဲ႔ အိပ္မက္ေတြေၾကာင့္သာ လူသားေတြ ဒီေန႔ ဒီအေျခအေနမ်ိဳး ေရာက္႐ွိေနၾကရတာလို႔ ေျပာတဲ့အခါမ်ားမွာ ေျပာေနတုန္းေတာ့ နား၀င္သလိုလို ႐ွိၾကပါရဲ႔။ ဒါေပမဲ့ ေျပာၿပီးသြားေတာ့လည္း သူတို႔နဲ႔ မဆိုင္သလို ခပ္ေအးေအး ပါပဲ။ အရယ္အေမာ မပ်က္၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ အသြားမပ်က္၊ စေကာ့ေစ်း အပတ္မပ်က္ပါဘဲ။ ပါးစပ္က အျမႇဳပ္တစီစီ ထြက္ေအာင္ ေဟာေျပာသင္ေပးေနသူသာ အေမာဆို႔ၿပီး 'ေဟာရင္းသာ ပ်ံေတာ္မူတဲ့' ကိန္းဆိုက္လိမ့္မယ္ သူတို႔ကေတာ့ ထူးမျခားနားပါပဲ။
ထူးမျခားနာမွန္း သိေပမယ့္လည္း ေျပာေတာ့ ေျပာရဦးမွာပါဘဲ။ ေက်ာင္းသားေတြကို ထပ္ခါ တလဲလဲ သင္ေပးခဲ့ဖူးတဲ့ အျဖစ္မွန္ဇာတ္လမ္းတခု အေၾကာင္းပါ။ ရီးဒါးစ္ဒိုင္ဂ်က္ စာအုပ္ထဲမွာ ပါခဲ့တာပါ။ ဂ်ာနယ္ေဆာင္းပါးနဲ႔ လိုက္ေအာင္ တိုတိုပဲ ခ်ဳပ္ၿပီး ေျပာပါမယ္။ ဇာတ္ေၾကာင္းကေတာ့ မေန႔တေန႔က 'ကတ္ထရီးနာ' ေၾကာင့္ ကမၻာေက်ာ္သြားတဲ့ နယူးေအာ္လင္းၿမိဳ႔ကေလးမွာ အေျခခံခဲ့တဲ့ ဇာတ္ေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေမရီဆိုတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ လူမည္းမေလးဟာ မူလတန္းေက်ာင္းေတာင္ ဆံုးေအာင္မေနရဘဲ ေက်ာင္းထြက္ခဲ့ ရသူပါ။ ပညာမတတ္တဲ့ လူမည္းဆင္းရဲသား ကေလးသူငယ္မ်ား သြားရာလမ္းအတိုင္း ေမရီလည္း လမ္းေပၚေရာက္သြားၿပီး ဆိုးသြမ္းလူငယ္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ အလစ္သုတ္တယ္၊ ခိုးတယ္၊ လုတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း လူငယ္ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းကို ေရာက္သြားတယ္။ စခန္းကထြက္ေတာ့ အိမ္ေထာင္မျပဳပဲ ကေလးႏွစ္ေယာက္ ေမြးတယ္။ ေနာက္ စခန္းျပန္ေရာက္တယ္။ အဲဒီလိုသာ ျဖစ္တာ။ ေမရီ ငယ္ငယ္ကတည္းက 'ႀကီးရင္ ဆရာ၀န္လုပ္မယ္' လို႔ ေျပာျမဲျဖစ္တယ္။ စခန္းမွာ စာသင္ရတယ္။ ေမရီမွာက ဖတ္ၿပီးရင္ ေမ့သြားတတ္တဲ့ ဥာဏ္ရည္ခ်ိဳ႔တဲ့ေရာဂါ (ဒစ္စလီးယား) ႐ွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာေကာင္းမ်ားေၾကာင့္ စခန္းမွာ ထူးခၽြန္ဆု ရတယ္။ သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ေတာင္သြားၿပီး ထူးခၽြန္ဆု ယူရတယ္။
စခန္းက လြတ္လာေတာ့ ကေလးနွစ္ေယာက္နဲ႔ ႐ုန္းကန္ရင္း အလုပ္လုပ္တယ္။ အိမ္ေထာင္က်တယ္။ အိမ္ေထာင္ဘက္ရဲ႔ အားေပးကူညီမႈနဲ႔ စာေတြ ဆက္သင္တယ္။ သင္လိုက္ ေမ့လိုက္နဲ႔ သင္ေနဆဲမွာပဲ ေလျဖတ္ၿပီး ကိုယ္တျခမ္း ေသသြားတယ္။ အ႐ႈံးမေပးခ်င္စိတ္နဲ႔ ကိုယ္တျခမ္းေသရာက ျပန္ၿပီး ေကာင္းလာေအာင္ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္တယ္။ ဖခင္ျဖစ္သူက အားေပးတယ္။ ခင္ပြန္းနဲ႔ ကေလးနွစ္ေယာက္က ကူညီတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္ဆံုးမွာ ေမရီဟာ ဆရာ၀န္ ျဖစ္သြားတယ္။ ဆရာ၀န္ေတာင္မွ 'သာမေညာင္ည' ဆရာ၀န္ မဟုတ္ဘူး။ လူတိုင္းႏႈတ္ဖ်ားမွာ တဖြဖြေျပာေနရတဲ့ 'က႐ုဏာ႐ွင္' ဆရာ၀န္မေလးအျဖစ္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ ဆရာ၀န္ ျဖစ္သြားတာ။
အဲဒီဇာတ္လမ္းဟာ ပံုျပင္ ဒ႑ာရီ မဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ကူးယဥ္ ၀တၳဳမဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဇာတ္လမ္းေလးပါ။ လူငယ္ေတြ စိတ္ခြန္အား ႐ွိပါေစေတာ့ဆိုတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ႔ ဒီဇာတ္လမ္းေလးကို တႏွစ္ သံုးေလးႀကိမ္ေလာက္ ေက်ာင္းသားသစ္တိုင္းကို သင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၀ ႏွစ္ ၁၂ ႏွစ္ၾကာေအာင္ တက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြဆို ေက်ာင္းသားသစ္ေတြနဲ႔ ေရာေရာၿပီး နားေထာင္ရတာဆိုေတာ့ အႀကိမ္ေပါင္း ေလးငါးဆယ္ေလာက္ နားေထာင္ခဲ့ၾကရတာေပါ့။ စာပိုဒ္အခ်ိဳ႔ကိုေတာင္ အလြတ္ရေနၾကပါၿပီ။ စိတ္ခြန္အားေတြ ႐ွိသြားလား။ အားက်သလား ေမးၾကည့္။
သူတို႔ အေျဖၾကားရင္ ပက္လက္လန္သြားလိမ့္မယ္။
လူထုစိန္၀င္း
၁၉-၁၀-၂၀၀၅
ဖတ္စရာ ၄၂
[ပင္၀ါး႐ံုစာေပမွ ထုတ္ေ၀တဲ့ လူထုစိန္၀င္း ရဲ႔ 'ဖတ္စရာ' စာအုပ္၊ ပထမအႀကိမ္၊ ၂၀၀၇ မွ ကူးယူေဖာ္ျပ တာ ျဖစ္ပါတယ္]
ဒီေန႔ေခတ္ ဂ်ာနယ္ေတြ မိုးဦးက်ကာလမွာ ဟိုေနရာက မိႈေတြထြက္လာ၊ ဒီေနရာက မိႈေတြထြက္လာ ဆိုသလိုမ်ိဳး ေပါေပါမ်ားမ်ားႀကီး ထြက္လာေနၾကတာ ေတြ႔ရေတာ့ ၀မ္းသာမိတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ့္ေလးငါးနွစ္ အခ်ိန္ေတြတုန္းကဆိုရင္ စာနယ္ဇင္းပညာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားေတာ့မွာလားလို႔ စိုးရိမ္ရေလာက္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ရတာပါ။
အဲဒီလို စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ စာနယ္ဇင္း အတတ္ပညာဆိုင္ရာ စာေတြ၊ စာနယ္ဇင္းသမားတို႔ရဲ႔ တာ၀န္နဲ႔ ၀တၱရားေတြ၊ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းေတြအေၾကာင္း အဆက္မျပတ္ ေရးခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ကာလ အတြင္း ေရးခဲ့သမွ် စာေတြရဲ႔ ထက္၀က္ေက်ာ္ေက်ာ္ဟာ စာနယ္ဇင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ရာ စာမ်ိဳးေတြခ်ည္း ျဖစ္ပါတယ္။ စာနယ္ဇင္းသမားတိုင္း တီးမိေခါက္မိဖို႔ လိုတဲ့ ေၾကာ္ျငာအတတ္ပညာအေၾကာင္း၊ စာနယ္ဇင္း layout ဒီဇိုင္း မိတ္ကပ္ပညာအေၾကာင္း၊ စာနယ္ဇင္း မူပိုင္ခြင့္အေၾကာင္း၊ စာနယ္ဇင္း က်င့္၀တ္အေၾကာင္း စတဲ့ စာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ေရးခဲ့ပါတယ္။
ဒီေန႔ေခတ္ေတာ့ အပတ္စဥ္ထုတ္ ဂ်ာနယ္ေတြ ၁၅၀ ၀န္းက်င္ေလာက္အထိ ထြက္႐ွိလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ထြက္႐ွိလာတဲ့ ဂ်ာနယ္ေတြအတြက္ 'လူအင္အား' လည္း လိုအပ္လာေလေတာ့ ႐ွိရင္းစြဲ လူအင္အားအျပင္ 'အင္အားသစ္' ေတြ အမ်ားအျပား စုေဆာင္း ပ်ိဳးေထာင္ေပးၾကရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေက်ာင္းၿပီးစ ဘြဲ႔ရ လူငယ္ေလးေတြ၊ မိန္းကေလးေတြ၊ ပညာသင္ရင္း တဖက္တလမ္းက အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ လူငယ္၊ လံုမငယ္ေတြ၊ ဂ်ာနယ္ေလာကထဲ အံုလိုက္က်င္းလိုက္ ၀င္ေရာက္လာၾကတာကို ၀မ္းသာစရာ ေတြ႔ေနရပါတယ္။
စာနယ္ဇင္းဆိုင္ရာ စာမ်ိဳးေတြ ေရးတာအျပင္ လူငယ္ေတြအတြက္ အထူးရည္႐ြယ္တဲ့ စာမ်ိဳးေတြလည္း အဆက္မျပတ္ ေရးသားေနတာေၾကာင့္ ဂ်ာနယ္တိုက္အသီးသီးမွာ ၀င္လုပ္ေနၾကတဲ့ လူငယ္ လံုမငယ္ေလးေတြ အျမဲတမ္းလိုလို လာေရာက္ ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးတတ္ၾကပါတယ္။ လာသမွ် လူငယ္ေတြကိုလည္း မ်က္ႏွာစိမ္းက်က္ မေ႐ြး တတ္ႏိုင္သမွ် ကူညီအားေပးေလ့ ႐ွိပါတယ္။ ေနာက္တေခတ္အတြက္ သူတို႔ေလးေတြကိုပဲ အားကိုးၾကရမွာ မဟုတ္လား။ ေ႐ွး ပုဂၢလိက သတင္းစာတိုက္ေတြမွာ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ သတင္းစာဆရာေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြ ဆိုတာက မ်ားမ်ားစားစား ႐ွိၾကေတာ့တာမွ မဟုတ္တာ။ သက္႐ွိထင္႐ွား ႐ွိေနေသးၿပီး စာနယ္ဇင္းေလာကထဲမွာ တနည္းမဟုတ္တနည္း က်င္လည္ေနေသးသူ အေရအတြက္က လက္ႏွစ္ဖက္ ျပည့္ေအာင္ေတာင္ ေရတြက္စရာ မ႐ွိေတာ့ဘူးေလ။ ႐ွိေနေသးတဲ့ လူေတြထဲက အငယ္ဆံုးဆိုတဲ့ လူေတာင္ အသက္ ၆၀ ေတာ့ အနည္းေလး ႐ွိၿပီေပါ့။ အမ်ားစုက ၇၀ တန္း၊ ၈၀ တန္းေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကၿပီ။
လူႀကီးပိုင္းက ဆရာေမာင္ထင္ဆိုရင္ ၉၆ ထဲမွာ ႐ွိေနၿပီး ေဒၚေဒၚ လူထုေဒၚအမာေတာင္ ဒီႏွစ္ ႏိုင္၀င္ဘာ ၂၉ မွာ ၉၀ တင္းတင္းၿပည့္ၿပီ။ ျမန္မာ့အလင္း ဦးသန္းညြန္႔တို႔၊ မိုးႀကိဳး ဦးခင္ေမာင္ေလးတို႔ဆို ၇၀ ေက်ာ္ကုန္ ၾကၿပီ။ ေၾကးမံု ဦးသာဘန္း၊ ေၾကးမံုက ေမာင္ရဲ၀င္း၊ ဟန္ေဂရီ ဦးကိုကိုႀကီးတို႔၊ ပ်ဥ္းမနား ဦးခင္ေမာင္ေထြးတို႔လည္း ၇၀ တန္းေတြေပါ့။ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ စာနယ္ဇင္းနဲ႔ အဆက္မျပတ္ေသးဘဲ စာေတြ ႀကိဳးၾကား ႀကိဳးၾကား ေရးေနၾကေသးေပမယ့္ ပုဂၢလိက ေန႔စဥ္သတင္းစာေတြ ျပန္လုပ္ၾကပါလို႔ ဆိုရင္ေတာင္မွ တကယ္တမ္းၾကေတာ့ ဘယ္သူမွ စိတ္႐ွိသေလာက္ လုပ္ႏိုင္ၾကေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
အဲဒါေၾကာင့္ လူငယ္ေလးေတြက ေနာင္လာမယ့္ ပုဂၢလိက သတင္းစာေခတ္ကို ဦးေဆာင္ လုပ္ကိုင္သြားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း လူငယ္ေလးေတြ၊ လံုမငယ္ေတြကို မ်က္ႏွာစိမ္း မ်က္နွာက်က္မေ႐ြး တတ္ႏိုင္သမွ် အားေပးကူညီေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူငယ္ေတြနဲ႔ အျမဲမျပတ္ ထိေတြ႔ေနရေတာ့ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ လက္ေတြ႔ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကၿပီ ျဖစ္ေပမယ့္ လူငယ္အမ်ားစုဟာ 'ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္' ေခၚတဲ့ စာနယ္ဇင္း အတတ္ပညာဆိုင္ရာ စာအုပ္စာတမ္းေတြ ႐ွာေဖြဖတ္႐ႈမႈ အင္မတန္ နည္းေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ေရးသားထားတဲ့ စာနယ္ဇင္းဆိုင္ရာ စာအုပ္စာတမ္း ေပါင္း ၂၀ ထက္ မပိုပါဘူး။ ဒီလို စာအုပ္မ်ိဳးေတြ ဆိုင္ေတြ ေပၚမွာေတာ့ ဘယ္႐ွိေတာ့မွာလဲ။ အမ်ိဳးသား စာၾကည့္တိုက္၊ တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္၊ စာေပဗိမာန္ စာၾကည့္တိုက္၊ ၃၇ လမ္းက ေလဟာျပင္ 'စာျပတိုက္' ေတြမွာ ႐ွာေဖြ ဖတ္႐ႈလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။ ၀မ္းနည္းစရာ ေတြ႔ရတာက လာသမွ် လူငယ္ေတြရဲ႔ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အဲဒီ စာၾကည့္တိုက္ေတြ သြားၿပီး ႐ွာေဖြဖတ္႐ႈ မလုပ္ၾကဘူးဆိုတာ ေတြ႔႐ွိရျခင္းပါပဲ။
အႀကိမ္ႀကိမ္လည္း ေရးခဲ့ဖူးပါၿပီ။ စာနယ္ဇင္းသမားမွန္ရင္ စာဖတ္ျခင္းကို ထမင္းစား ေရေသာက္သလို၊ အသက္႐ႉသလို မျဖစ္မေန လုပ္ကို လုပ္ရမယ့္ must တခုအျဖစ္ သေဘာထား လုပ္ေဆာင္ၾကရမယ့္အေၾကာင္း 'ဖန္တရာေတေအာင္' ေရးခဲ့ဖူူးပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၉ႏွစ္၊ ၁၀ ႏွစ္က စာနယ္ဇင္းသမားတို႔ စာဖတ္နည္းၾကသလို၊ ဒီေန႔ေခတ္ လူငယ္၊ လံုမငယ္ေတြလည္း စာဖတ္နည္းၾကပါေသးတယ္။
စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာက စာမဖတ္တာ ကိစၥမ႐ွိပါဘူး။ သူက ႏွလံုးသားနဲ႔ ခံစားၿပီး စိတ္ကူးစိတ္သန္း ထုတ္ရတဲ့ အလုပ္မ်ိဳး လုပ္တဲ့သူေလ။ ဒါေတာင္ စာမဖတ္တဲ့ စာေရးဆရာနဲ႔ စာဖတ္တဲ့ စာေရးဆရာ ထုတ္လုပ္တဲ့ စာ အရည္အခ်င္း ကြာျခားပါတယ္။ စာနယ္ဇင္းသမား၊ သတင္းေထာက္တို႔၊ အယ္ဒီတာတို႔ ဆိုတာက စိတ္ကူးနဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့သူေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ အခ်က္အလက္ သတင္းပလင္းေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရတဲ့သူ၊ ေခတ္တေခတ္ရဲ႔ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္းကို မွတ္တမ္းတင္ေပးေနသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေခတ္ရဲ႔ ဘက္ေပါင္းစံု၊ အလႊာေပါင္းစံုကို သိေအာင္ စာမ်ိဳးစံုကို ဖတ္၇ပါတယ္။ 'စာမဖတ္ရင္ အယ္ဒီတာ မလုပ္နဲ႔' ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ေတာင္ ခပ္စပ္စပ္ေလး ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ လူငယ္ေတြလည္း စာသိပ္မဖတ္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စာမဖတ္ရင္ စာနယ္ဇင္း အလုပ္မလုပ္နဲ႔လို႔ ထပ္ၿပီး ထန္ထန္ကေလး 'ျမည္တြန္ေတာက္တီး' လိုက္ရပါဦးမယ္။
လူထုစိန္၀င္း
၆-၈-၂၀၀၅
ဖတ္စရာ ၃၁
[ပင္၀ါး႐ံုစာေပမွ ထုတ္ေ၀တဲ့ လူထုစိန္၀င္း ရဲ႔ 'ဖတ္စရာ' စာအုပ္၊ ပထမအႀကိမ္၊ ၂၀၀၇ မွ ကူးယူေဖာ္ျပ တာ ျဖစ္ပါတယ္]
၁၉၉၅ ခု၊ ဇူလိုင္ ၂၃ ရက္ေန႔.......
ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ႐ြ႔ံဗြက္မ်ား၊ ေရအိုင္မ်ားကို ေ႐ွာင္ကြင္းကာ ခ်မ္းသာလမ္းဘက္သို႔ ခ်ိဳး၀င္လိုက္ ၾကသည္။ ယခင္က သစ္သားအိမ္မ်ားသာ ႐ွိခဲ့သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေဟာင္ေကာင္ပံု ၅ လႊာ၊ ၆ လႊာတိုက္ေတြ အစီအရီ ျဖစ္ေနၾကၿပီ။ တခ်ိဳ႔တိုက္မ်ားက ေ႐ွ႔မ်က္ႏွာစာတြင္ ေက်ာက္ျပားေရာင္စံုေတြ တပ္ထားၾကသည္။ တခ်ိဳ႔ကအျဖဴ၊ တခ်ိဳ႔က အနီ၊ တခ်ိဳ႔ကအျပာ၊ တခ်ိဳ႔က အစိမ္း၊ တိုက္တတိုက္ေပၚမွ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ခန္႔ ခပ္ဖိုင့္ဖိုင့္ ဆံပင္တိုတိုႏွင့္ မ်က္မွန္တပ္ အမ်ိဳးသမီးတဦးႏွင့္ အိမ္ေဖာ္မေလးနွင့္ တူသူတဦး ဆင္းလာၾကသည္။ အမ်ိဳးသမီးမွာ ဂႏၶာလရာဇ္ႏြယ္ဖြားႏွင့္ တူသည္။ သူကိုယ္တိုင္ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ အက်ႌပြပြ၊ ပါတိတ္လံုခ်ည္၊ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ ကြင္းထိုး ဖိနပ္၊ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ ေခါက္ထီးလွလွ၊ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ လက္ကိုင္အိတ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ ပလပ္စတစ္ဆြဲျခင္းကို ကိုင္ထားသည္။ အိမ္ေဖာ္မေလးက မီးေသြးေတာင္း အလြတ္တံုးကို ကိုင္၍ ေနာက္မွ ဟိုေငးသည္ေငးျဖင့္ လိုက္လာသည္။
သူတို႔ တိုက္ေ႐ွ႔တြင္ ဆလြန္းကား သံုးေလးစင္း ရပ္ထားသည္။ ကားတစင္းေပၚမွ စပို႔႐ွပ္အက်ႌ ကန္႔လန္႔စင္း၊ ရခိုင္လံုခ်ည္ နီညိဳေရာင္၊ မိုးစီးဖိနပ္ အေကာင္းစားကို စီးထားသည့္ အသက္ ၄၀ အတြင္း လူတေယာက္ဆင္းလာၿပီး တိုက္ေပၚကို ေမာ့ၾကည့္သည္။ သူ႔လက္ထဲတြင္ ၀တၳဳစာအုပ္ အ႐ြယ္သာသာ႐ွိသည့္ လက္ကိုင္သားေရအိတ္ကို ကိုင္ထားၿပီး တဖက္တြင္ ေမာ္ေတာ္ကားေသ့ာကို ေ၀ွ႔ယမ္းေနသည္။ သူ႔ကို ၾကည့္ရသည္မွာလည္း ျမန္မာႏွင့္မတူ၊ အိႏိၵယႏြယ္ဖြားတဦးႏွင့္ တူသည္။
လမ္းထဲတြင္ တိုက္တာ အိမ္ေျခအသစ္ေတြ ေပၚေနသလို ႐ြ႔ံဗြက္မ်ားႏွင့္ ေရအိုင္မ်ား၏ နယ္နိမိတ္ ကလည္း တျဖည္းျဖည္း က်ယ္လာေနသည္။ သူတို႔ကို မနည္းလြတ္ေအာင္ ေ႐ွာင္ေနရသည္။
တခါက လမ္းထိပ္တြင္ ကရင္သင္းခ်ိဳင္းတခု ပိတ္လ်က္ ႐ွိေသာ္လည္း ယခု သင္းခ်ိုင္းကို ဖ်က္ၿပီး ေစ်းေဆာက္ထားသျဖင့္ ယခင္ကထက္ အသြားအလာ ႐ႈပ္ေနသည္။ ေလာ္ရီကားႀကီးမ်ားက လမ္းက်ဥ္းက်ဥ္း ကေလးထဲကို ျဖတ္သြားကာ ေစ်းဘက္သို႔ ေကြ႔သြားၾကသည္။ မွန္ကားကေလးမ်ားကလည္း မၾကာခဏ ၀င္လာတတ္သည္။ ဗားကရာလမ္းဘက္မွ ေကြ႔၀င္လာေသာ ကားမ်ားျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ တိုက္ေတြၾကားမွ ခ်မ္းသာလမ္းအမွတ္ (၅) ကို လွမ္းၾကည့္လိုက္၏။ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ေလးစုေက်ာ္ေလာက္ကအတိုင္း ဘာမွ် ေျပာင္းလဲျခင္းမ႐ွိ။ သြပ္မိုး၊ ပ်ဥ္ကာ တထပ္အိမ္ကေလး။ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ေတြတုန္းက ကၽြန္ေတာ္မၾကာခဏ ေရာက္ခဲ့ဖူးသည္။ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္ လင္းလက္ရာ၊ ေမတၱာ၀င္းပရာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ေရတံခြန္ စီးသြယ္ျဖာဆင္းရာ......
ထိုႏွစ္မ်ားအတြင္း လံုးလံုးမေရာက္ပဲ ေနသည္ေတာ့မဟုတ္။ တႏွစ္တေခါက္ေလာက္ေတာ့ ေရာက္သြား တတ္ေသးသည္။
ထိုအိမ္ကေလးသည္ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ေနထိုင္သြားခဲ့သည့္အိမ္။ ေခါင္းခ်သြားခဲ့သည့္ အိမ္။
ဆရာႀကီး ႐ွိစဥ္တုန္းကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ မၾကာခဏ ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၅ ခုတ၀ုိက္၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္႐ွားမႈ အ႐ွိန္ေကာင္းခဲ့စဥ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ ဆရာႀကီးအိမ္မွာ ဆံုခဲ့ၾကသည္။ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ျငင္းခုန္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္႐ွားမႈ၊ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ (ျမန္မာႏိုင္ငံ) တြင္ ဆရာႀကီးက ဥကၠဌအျဖစ္ေဆာင္႐ြက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္က အတြင္းေရးမႉးအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ ဖူးသည္။ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဟာေျပာပြဲေတြ က်င္းပစဥ္ ဆရာႀကီးႏွင့္ နယ္သို႔ လိုက္ပါခဲ့ဖူးသည္။ ဆရာႀကီးသည္ အမ်ိဳးသားေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရး ကိစၥမ်ားတြင္ ေမာသည္ ပန္းသည္ ဟူ၍ မ႐ွိ။ အမ်ိဳးသားေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္႐ွားမႈမ်ားထဲတြင္ သူ႔ဘ၀ကို လံုး၀ျမႇဳပ္ႏွံသြားခဲ့သည္။
ဆရာႀကီး မ႐ွိေတာ့သည့္ ေနာက္တြင္လည္း ဆရာေဇယ်႐ွိေနေသးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္ တခါတရံ ေရာက္သြားတတ္သည္။ ေဆးျပင္းလိပ္န႔ံသင္းေသာ၊ ဟာသ႐ွိသည့္ ဆရာေဇယ်သည္ ဆရာႀကီး အေၾကာင္းကို ျပန္ေျပာင္းေျပာတတ္သည္။
"ဆရာႀကီးက ေ႐ႊေတာင္ဆရာလြန္းဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ေရးတဲ့ ျပဇာတ္ေတြကို သိတ္ႀကိဳက္ပံု မရဘူးဗ်။ အဲဒါေတြကို ၀မ္းေရးအရ မလႊဲမေ႐ွာင္သာလို႔ ေရးခဲ့တာလို႔ ယူဆပံုရတယ္။ အဲဒီ ျပဇာတ္အေၾကာင္းေတြကို ေမးရင္ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူးကြာ ဆိုၿပီး စကားျဖတ္ပစ္တတ္တယ္" ဟု ဆရာေဇယ်က ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာဖူးသည္။
"အဲဒီ ျပဇာတ္ေတြအေၾကာင္းကို ေမးရင္ ဆရာႀကီး ႀကည့္ရတာ ႐ွက္ေနသလိုပဲ" ဟု သူက ျဖည့္စြက္ေျပာသည္။
ဆရာႀကီးသည္ သမိုင္း၊ ကဗ်ာ၊ ႏိုင္ငံေရး၊ ဒႆန စသည္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေလးနက္ေသာ စာမ်ားကိုသာ ေရးခ်င္ပံုရသည္။ ျမန္မာ၀တၳဳသမိုင္းတြင္ အေရးႀကီးသည့္ မွတ္တိုင္ႀကီးတတိုင္ျဖစ္သည့္ 'မွာေတာ္ပံု' ၀တၳဳႀကီးကို ေရးရာမွာပင္ ဆရာႀကီးသည္ သူေရးသည့္စာအတြက္ ႐ွက္မိသည္ဟု ၀န္ခံသြားသည္။ သားေကၽြးမႈ၊ မယားေကၽြးမႈေၾကာင့္သာ ေရးရေၾကာင္း၊ ထို၀တၳဳကို ေရးရသာျဖင့္ ႐ွက္ရေၾကာင္းျဖင့္ မွာေတာ္ပံု၀တၳဳ နိဂံုးတြင္ ေရးသားထားသည္။
ဂိုဏ္းမကြာ အေဆြသဟာ အသင္းတို႔ကိုလ
မိႈင္းတဆရာ အေသအခ်ာ လင္းလိုက္ပါရဲ႔
ေတးသီခ်င္းအသြားေတြနဲ႔
ကလက္သည့္ အရာကို
ေမရယ္ ေတြးေတြးၿပီး စဥ္းစားလိုက္ေတာ့
(ေၾသာ္) ေရးရင္းမ်ားငယ္တဲ့ ႐ွက္မိပါ။
႐ွာရန္ေဖြရန္ ခက္ဟန္အေနအထားမွာျဖင့္
ကာလံ ေဒသံ အဂၢံ ေငြဓနေပမို႔
စာသံ ေပသံ ႁမြက္ဟန္ အေျခမလွေပမယ့္
ေငြရလွ်င္ ကိစၥေခ်ာေရာလို႔
ဥာဏ္သေဘာအျမင္နည္း
အေျခမေ၀းသူသူ မျဖင့္ သံေယာဇဥ္မီးေတြ ေကၽြးရဖို႔
(ေၾသာ္) ေ႐ွးမက်တက် ေနာက္မက်တက်ႏွင့္
ေပါက္ကရ ဟာေတြ ေတြးေတြးၿပီး ေရးရေပတာ။
'မွာေတာ္ပံု' လို ၀တၳဳမ်ိဳးကိုပင္ ဆရာႀကီးက 'သံေယာဇဥ္ မီးေတြ ေကၽြးရဖို႔' ေရးရသည့္ ေပါက္ကရ ဟာေတြဟု ေျပာသည္ကို ေထာက္လွ်င္ ဆရာႀကီး၏ စာေပေစတနာကို အလြယ္ႏွင့္ သိႏိုင္သည္။
'ညီေတာ္မင္းနန္ခၽြတ္ခန္း ေဟာစာသစ္' တြင္ ဆရာႀကီးက တရားေတာ္ကို ေတးသီခ်င္းလို ေရးျခင္းကို ဘုရားမႀကိဳက္သည့္တိုင္ ၀ါသနာေၾကာင့္ ေရးရေၾကာင္းျဖင့္ ဤသို႔ ေရးခဲ့သည္။
"ပညာမူ ေတးဂီတကိုလ
ဗုဒၶရယ္ စံတဆူပ
သယမၻဴ ကိုယ္ေတာ္မႀကိဳက္တာမို႔
ပယ္ထိုက္ သိလ်က္သားရယ္နဲ႔
စိတ္မ်ားမွာ ေခြကာရိပါလို႔
၀ါသနာအထံုက ပိတာေၾကာင့္
သဟာယာအစံု ဖတ္ေစဖို႔
မအပ္တဲ့ သည္ေဟာစာ
မေအးလွေသာ္လည္း ေရးလိုက္ရပါ"
ကၽြန္ေတာ္သည္ ႀကီးျမတ္ေသာ မဟာမိႈင္းကို ေအာက္ေမ့သတိရရင္း သူ ေနထိုင္ခဲ့ရာ၊ သူေခါင္းခ်ခဲ့ရာ အိမ္ကေလးေပၚသို႔ တက္လာခဲ့သည္။
ဆရာႀကီးသည္ ၁၉၆၄ ခုနွစ္ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ရာ ယခုဆိုလွ်င္ ၃၁ ႏွစ္ ျပည့္သြားေလၿပီ။ ၁၈၇၆ ခုနွစ္က ေမြးခဲ့ေသာ ဆရာႀကီးသည္ ေ႐ွ႔ႏွစ္ဆိုလွ်င္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၂၀ ျပည့္ေပေတာ့မည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ဆရာႀကီး၏ ေစာေစာပိုင္းကာလမ်ားက အေၾကာင္းကို လူေျပာသူေျပာနွင့္ စာအုပ္ေတြထဲမွ တဆင့္ သိခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီး၏ ေနာက္ဆံုးရက္မ်ားကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္မျမင္လိုက္ရ။ မည္းေမွာင္သည့္ အခန္းက်ဥ္းကေလးထဲတြင္ ေရာက္ေနသည့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ သူ ကြယ္လြန္ၿပီဆိုသည့္ သတင္းကိုပင္ လေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာမွ သိခဲ့ရသည္။ သူ႔စ်ာပန အေၾကာင္းကိုက ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာၿပီး သတင္းစာေတြ၊ စာအုပ္စာတမ္းေတြ၊ မိတ္ေဆြေတြ မွတဆင့္ သိရျခင္း ျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ္ နီးနီးကပ္ကပ္ ျမင္လိုက္ရေသာ ဆရာႀကီး၏ ႐ုပ္ပံုလႊာမွာ ၁၉၅၀ ျပည့္လြန္နွစ္ က်မွ ျမင္လိုက္ရေသာ ႐ုပ္ပံုလႊာသာ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္က ဆရာႀကီးမွာ ၇၀ ေက်ာ္၍ ၈၀ နားသို႔ ကပ္ေနေလၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္က ၂၅ ႏွစ္ေက်ာ္ ၃၀ အတြင္းမွာသာ ႐ွိေသးသည္။
သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းဆိုသည့္ အမည္ကိုမူ ငယ္ငယ္ေလး ကတည္းကပင္ ၾကားဖူးေနခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ကၽြန္ေတာ္သည္ စာကိုပင္ ေဂ်ာင္းေဂ်ာင္းေျပးေအာင္ မဖတ္တတ္ေသး။ ပထမ ၾကားဖူးသည္မွာ မစၥတာေမာင္မိႈင္း ဆိုေသာ အမည္ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ့္ နားထဲတြင္ေတာ့ ထိုအမည္သည္ ထူးဆန္းေနသည္။ ေမာင္မိႈင္းဆိုသည့္ အမည္မွာ ေတာက လူမ်ားသာ မွည့္သည့္ အမည္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ မစၥတာဆိုသည္မွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ေတာ္မွ ဂုဏ္သေရ႐ွိ မင္းမ်ားသာ မွည့္သည့္ နာမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္က အေဖကို ေမးၾကည့္သည့္အခါတြင္ "မစၥတာ ေမာင္မိႈင္းက သူ႔ ကေလာင္နာမည္ကြ။ ဦးေမေအာင္တို႔၊ ဆာေဂ်ေအ ေမာင္ႀကီးတို႔ စတဲ့ အရာ႐ွိႀကီးေတြ မစၥတာတပ္တာ ေလွာင္ခ်င္တာနဲ႔ သူကလည္း မစၥတာ တပ္လိုက္တာေပါ့ကြာ။ မစၥတာေမာင္မိႈင္းက လူ႔ဂြစာႀကီးကြ။ မဟုတ္မခံရယ္။ ေလွာင္စရာ႐ွိရင္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မညႇာဘူး" ဟု ႐ွင္းျပသည္။
မစၥတာ ဟူေသာ အမည္ကို ခံျခင္းမွာ ေလွာင္ေျပာင္လိုေသာ သေဘာျဖင့္ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ အေဖ သိပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မစၥတာႏွင့္ ခ်ဥ္ေပါင္႐ြက္သည္ ေမာင္မိႈင္းတို႔ကို တြဲေပးလိုက္သည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ကိုေတာ့ ထိုစဥ္က သိေသးဟန္မတူပါ။
စာဖတ္တတ္လာသည့္ အခါတြင္ ဆရာႀကီး၏ စာမ်ားကို ဖတ္လာရသည္။ ဂ႑ိက်မ္းမ်ား၊ ဋီကာက်မ္းမ်ား၊ ေလးခ်ိဳးႀကီးမ်ား စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။ ေယာဂီရေသ့ႀကီး ဆရာမိႈင္းႏွင့္ အရီးစိမ္း၊ တပည့္ ရေသ့မမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ေဗဒါရီ၊ ေကသာ၀တီ၊ ပုည၀တီ၊ ခုဇၨာ၊ ဥတၱရာ စသည္တို႔ စကားေျပာခန္းမ်ားကို ဖတ္ရသည့္အခါတြင္ ဆရာႀကီးကို တကယ့္ ေယာဂီရေသ့ႀကီးဟု ကၽြန္ေတာ္ ထင္ေနသည္။
ထို႔ေနာက္တြင္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ဆိုေသာ အမည္သည္ မၾကာခဏ ၾကားေနရသည္။ လူႀကီးေတြ စကား၀ိုင္းနား ေရာက္သြားလွ်င္ "ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းႀကီးက ဘယ္လိုေျပာတာပဲ" ဆိုသည့္ ရည္ညႊန္းကိုးကားသံမ်ားကို ၾကားရသည္။ ကေလးျဖစ္သည့္ ကၽြန္ေတာ္မွာ ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ဆိုသည္မွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ျဖစ္ရမည္ဟု နားလည္ေနသည္။
ကၽြန္ေတာ္က ေမးသည့္အခါ အေဖက.....
"သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းဆိုတာ ဘုန္းႀကီးလည္းမဟုတ္၊ ရေသ့လည္းမဟုတ္ဘူးကြ။ လူ၀တ္ေၾကာင္နဲ႔ ေပမယ့္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးကြ။ ရေသ့မေတြနဲ႔ ဖိုထိုးေနတဲ့ ေယာဂီရေသ့ႀကီး ဆရာမိႈင္းအျဖစ္ ပံုေဖာ္ ေရးထားတာကေတာ့ လူငယ္ေတြ ဖတ္ရလြယ္ေအာင္ ေရးထားတာ။ ခု မစၥတာ ေမာင္မိႈင္းႀကီးက သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ဆိုၿပီး သခင္အမည္ခံလိုက္ၿပီ။ ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းႀကီး ဒီတခ်က္ေတာ့ မွားၿပီ ထင္တယ္ကြာ" ဟု စိတ္မေကာင္းဟန္ျဖင့္ ေျပာသည္။
ကၽြန္ေတာ့္အေဖသည္ ၂၁ ဦးကို သေဘာက်သူျဖစ္ၿပီး ဦးဘေဘကို ေထာက္ခံသူ ျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ အေဖ ေျပာသည့္စကားမ်ားကို ေကာင္းေကာင္းနားမလည္ပါ။ သူကလည္း ထို႔ထက္ ပို၍ ႐ွင္းမျပပါ။
သို႔ရာတြင္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း၏ အမည္သည္ တတိုင္းျပည္လံုးတြင္ ဟိန္းေနသည္။ ၁၉၃၅ ခုနွစ္က ေရနံေခ်ာင္းတြင္ က်င္းပသည့္ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး၏ ပထမညီလာခံတြင္ ဆရာႀကီးသည္ မစၥတာေမာင္မိႈင္း အမည္ကို စြန္႔ကာ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းအမည္ကို ခံယူလိုက္သည္။
ဆရာႀကီးက သူ အမည္ေျပာင္းပံုကို ေလးခ်ိဳးႀကီးျဖင့္ ဤသို႔ တိုင္းျပည္ကို ေၾကညာခဲ့ေလသည္။
"တို႔ဗမာသခင္
ဟိုအေက်ာ္အေမာ္ဂိုဏ္းတြင္ျဖင့္
မိႈ႔ရတနာသဘင္ အၾကင္ျဗဟၼစိုရ္
ေဇာ္ကသိုဏ္းေတြႏွင့္
ပလႅင္ဗဟို တႏိႈင္းေပပ
ဇမၺဴသမိုင္း ေပ်ာ္စရာ့အေျခ
အိုကြယ္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ရယ္လို႔
လူတိုင္းေခၚၾကေစ........."
ဆရာႀကီးသည္ လူႀကီးမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္ပ်က္သြားပံုရသည္။ ေဖ-ပု-႐ွိန္ တို႔ ဘိလတ္သြား အေရးဆိုခဲ့စဥ္က ဆရာႀကီးသည္ သူတို႔ကို ေလးခ်ိဳးေဆာင္းပါးႀကီးမ်ားျဖင့္ ေထာက္ခံေရးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဒိုင္အာခီကို လက္ခံသင့္ မခံသင့္ကိစၥျဖင့္ ဂ်ီစီဘီေအတြင္ လိႈင္-ပု-ေက်ာ္ ဂ်ီစီဘီေအ၊ ၂၁ ဦး ဂ်ီစီဘီေအ၊ ဦးစိုးသိမ္း ဂ်ီစီဘီေအ၊ ဦးစု ဂ်ီစီဘီေအ စသည္ျဖင့္ အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာ ကြဲသြားသည့္အခါ ဆရာႀကီးသည္ လူႀကီးမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္ပ်က္သြားကာ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး လူငယ္မ်ားကို ေထာက္ခံသြားခဲ့သည္။
"ေၾသာ္ ႏွစ္ဂိုဏ္း မသင့္ျပန္ေတာ့
စစ္ကိုင္းလြင့္ခ်င္သေပါ့
မိႈင္းျဖင့္ ေျဖကာ မၾကည္သႏွင့္
ျပည္ဌာနီ အခက္ႀကံဳဖို႔လို႔
ႏွစ္ဖက္စြယ္စံု ေသြးၾကေတာ့
ေ၀သာလီ ပ်က္ပံုလည္း ေတြးမိတဲ့ျပင္"
ဟု ဆရာႀကီး ညည္းခဲ့သည္။ ထိုအထဲတြင္ ထပ္မံကြဲၾကျပန္သည့္အခါ ဆရာႀကီးက က႐ုဏာေဒါသျဖင့္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးခဲ့သည္။
"ေဒါင္းေရာင္ေန ေမွးသကို အခိုက္တြင္ျဖင့္
ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေ႐ွးနဂိုမလိုက္ျပန္ေတာ့
အေရးထိုထို၌ အခိုက္အခြင့္မဟန္
ေခြးလို ကိုက္ခ်င္တဲ့ စ႐ိုက္အက်င့္တန္"
ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းသည္ လူႀကီး ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၏ အကြဲအျပဲမ်ားကို ၾကည့္၍ က႐ုဏာ ေဒါသ ျဖစ္ေနပံု ရေပသည္။
ျမသန္းတင့္
ေ႐ႊေအာင္လံမဂၢဇင္း
၁၉၉၅၊ ဇန္န၀ါရီ
[ေနရီရီစာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေ၀တဲ့ ျမသန္းတင့္ရဲ႔ အျပာေရာင္ညေနဆည္းဆာမ်ား၊၂၀၁၀ စက္တင္ဘာ၊ ပထမအႀကိမ္၊ မွ ကူးယူေဖာ္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။]
ကၽြန္ပ္ကိုယ္တိုင္ ႏိုင္ငံေရးသမားတေယာက္ မဟုတ္ေသာ္လည္း ေထာင္ထဲ၌ ငါးလခန္႔ ေနခဲ့ရ၍ လြတ္ေျမာက္လာသည့္ ေနာက္တြင္ လက္၀ဲႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားလည္း ကၽြန္ပ္အား လူတလံုး သူတလံုး အေနျဖင့္ အသိအမွတ္ ျပဳလာၾကသည့္ လကၡဏာ ႐ွိ၏။ ဂ်ပန္ေခတ္၌ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္သည္ ကၽြန္ပ္ တည္းခိုလ်က္႐ွိေသာ ဇရစ္ေခ်ာင္႐ြာ အနီးသို႔ ေရာက္၍ ကၽြန္ပ္အေၾကာင္းကို ၾကားခဲ့ရသည္ဟု ေျပာဖူးေသာ္လည္း သူႏွင့္ ပထမအႀကိမ္ ေတြ႔ရဖူးျခင္းမွာ ကၽြန္ပ္ ေထာင္မွ လြတ္လာၿပီးသည့္ ေနာက္တြင္မွ ျဖစ္၏။
သူ႔ခမ်ာမွာ ေထာင္ထဲ၌ ေနရေသာ ႏွစ္ပရိေစၦဒ အေတာ္ၾကာ႐ွည္သည္ ျဖစ္၍ ရန္ကုန္သို႔ ကၽြန္ပ္ ေရာက္တိုင္း ေထာင္ျပင္၌ သူ ႐ွိခ်င္မွ ႐ွိတတ္၏။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္၌ (ကၽြန္ပ္အထင္) ရန္ကုန္သို႔ ကၽြန္ပ္ေရာက္သြား၍ ေထာင္ျပင္သို႔ ေရာက္ေနခိုက္ႏွင့္ ဆံုစည္း တိုက္ဆိုင္မိရာတြင္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္သည္ ကၽြန္ပ္ထံသို႔ ေရာက္လာ၏။ ဤလူငယ္ကား (မ်က္ခံုးတုတ္ေသာေၾကာင့္သာမဟုတ္) တႀကိမ္ျမင္ေတြ႔ရလွ်င္ မေမ့ႏိုင္စေကာင္း ေသာ လူငယ္တေယာက္ ျဖစ္၏။
ကၽြန္ပ္ကို ေလးစားသည္ဆို၍ ေတြ႔ဆံုရန္လာေသာ လူငယ္မ်ားသည္ (မ်ားေသာအားျဖင့္) သူတို႔၏ အေၾကာင္းျခင္းရာကေလးမ်ားကို ေျပာျပျခင္းအားျဖင့္ ေခေသာလူတေယာက္ မဟုတ္ပါ ဆိုျခင္းကို တင္ျပျခင္း အားျဖင့္ ေလာက္သာ ေက်နပ္ကာ ျပန္သြားတတ္ၾက၏။ ကၽြန္ပ္ကလည္း မိမိအေၾကာင္းကို (တရံဆံ လူမ်ားအား) အေျပာပ်င္းသူ တေယာက္ျဖစ္သည္ႏွင့္ ၎တို႔သည္ ကၽြန္ပ္ အေၾကာင္းကို ဘာမွ် သိမသြားၾကေပ။
ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္မူကား ထိုကဲ့သို႔ မဟုတ္ေခ်။ အိမ္သို႔ ေရာက္လာကတည္းက စကားေျပာျခင္း၌ သူ႔အလွည့္မယူပဲ ကၽြန္ပ္ကိုသာ အမ်ားဆံုး အလွည့္ေပးၿပီး တတ္ႏိုင္သမွ် ႏိႈက္ယူသြားသူတေယာက္ ျဖစ္ေလသည္။ ေက်နပ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အျခင္းအရာတခုမွာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္သည္ ကၽြန္ပ္ ေျပာစကားမ်ားကို ေပါ့ေပါ့ဆဆ သာမန္ကာ လွ်ံကာ နားေထာင္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ သူ႔အိမ္သို႔ ျပန္ေရာက္ေသာ အခါ၌ ကၽြန္ပ္အေၾကာင္းကို စာတအုပ္ ေရးထုတ္ေတာ့မည့္ႏွယ္ အထူးတလည္ ဂ႐ုတစိုက္ ေလးေလးစားစား မွတ္သားနာယူေနသည့္ အမူအရာမ်ိဳးကို ထင္႐ွားစြာ ေဖာ္ျပသူတေယာက္ ျဖစ္ေလသည္။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္က ကၽြန္ပ္ကို မည္ကဲ့သို႔ မွတ္ခ်က္ခ်သည္ မေျပာတတ္။
ကၽြန္ပ္ကမူ ဤေခတ္ ဤအခါမ်ိဳးတြင္ လူႀကီးႏွင့္ ဆက္ဆံပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႐ွာမွ႐ွားေသာ လူငယ္တေယာက္ ျဖစ္ေပသည္။ အေတာ္ လူကင္းပါးေသာ ကၽြန္ပ္၏ ခယ္မ (ညီ၏မယား) သည္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္လာတိုင္း သတိႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ကာ အကဲခတ္လ်က္႐ွိရာ ျပန္သြားေသာအခါ၌ ခ်ီးက်ဴး၍ မဆံုးေအာင္ ႐ွိပါေတာ့သည္။
ေ႐ႊဥေဒါင္း
[၂၀၀၆ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ၊ စိတ္ကူးခ်ိဳခ်ိုဳ စာေပတိုက္ထုတ္၊ စဆံုးေပါင္းခ်ဳပ္ ဒုတ္ယအႀကိမ္။ စာမ်က္နွာ ၄၆၄။]
'သတင္းနဲ႔ ေဆာင္းပါး ဘာကြာျခားသလဲ'။ စာနယ္ဇင္းအတတ္ပညာ ေလ့လာဆည္းပူးေနတဲ့ လူငယ္ေတြ ေမးေလ့ေမးထ႐ွိတဲ့ စကားတခြန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေမးခြန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပထမ ျမန္မာသတင္းစာလို႔ ဆိုအပ္တဲ့ 'ရတနာပံု ေနျပည္ေတာ္သတင္းစာ' က သတင္းစာဆရာႀကီး ဘိုး၀ဇီရရဲ႔ ေျပာစကားနဲ႔ပဲ ႐ွင္းျပေလ့ ႐ွိပါတယ္။
ဘိုး၀ဇီရက "ေဆာင္းပါးဟူေသာစကားမွာ ေ႐ွးက ေဆာင္ပါးဟူေသာစကားမွ ေ႐ြ႔ေလ်ာလာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း။ မည္သည့္ ေခတ္အခါက နည္းဟူမူ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၉၀၀ ေက်ာ္ေလာက္တြင္ ထင္႐ွားေက်ာ္ေစာ ေသာ ဟံသာ၀တီ ဆင္ျဖဴ႐ွင္ မင္းတရားႀကီး ဘုရင့္ေနာင္ေက်ာ္ထင္ ေနာ္ရထာ လက္ထက္ ပဲခူး၊ ဟံသာ၀တီတြင္ ထီးနန္းစိုက္ထူရာ အင္း၀၊ ျပည္၊ ေတာင္ငူ စေသာ ေ႐ွးေဟာင္းၿမိဳ႔မ်ားမွ ပညာ႐ွိတို႔ သြားေရာက္ အမႈထမ္းၾက၍ တ႐ြာႏွင့္တ႐ြာ၊ တျပည္ႏွင့္တျပည္ ကူးလူးဆက္ဆံၾကရာ က်န္ရစ္ေသာ ေဆြမ်ိဳးမိတ္သဂၤဟတို႔ထံ ေပးရန္ လူႀကံဳသို႔ ေဆာင္ယူသြားရန္ ပါးလိုက္ေသာေၾကာင့္ 'ေဆာင္ပါး' ဟု ေခၚေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုစဥ္အခါက ေ႐ွးစာတပုဒ္မွာ 'ေ႐ႊ၀သြား ပါးလိုက္မယ္၊ ေဆာင္ပါေလ၊ လြမ္းသူ႔ စာေခြ၊ အေထြေထြ ပါေလရဲ႔ မေႏွး၊ စီလို႔သာ ကံုးရေတာ့ စာလံုးပံုမလွေလဘု မိန္းမလက္ေရး' ဟူ၍ စပ္ဆိုေၾကာင္း" ႐ွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ (စာေရးဆရာႀကီး မဟာေဆြေရး ဘိုး၀ဇီရ အတၳဳပၸတၱိစာအုပ္က ထုတ္ႏႈတ္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။)
"ယခုေခတ္အခါ၌ ခြဲခြါေရးကားဘယ္လို၊ တြဲေရးကား ဘယ္သို႔၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ဘယ့္ႏွာ စသျဖင့္ မိမိထင္ျမင္ခ်က္နွင့္ တြဲဖက္ေရးသားေသာ စာကို 'ေဆာင္းပါး'၊ ဘယ္ၿမိဳ႔၌ မီးေလာင္သည္၊ ငလ်င္လႈပ္သည္၊ ဓားျပတိုက္သည္ စေသာ အေၾကာင္းအရာတို႔ကို ေရသားေသာ စာကို 'သတင္း' ဟု မွတ္ယူၾကေလသည္။"
ဆရာႀကီး မဟာေဆြရဲ႔ ထပ္ဆင့္႐ွင္းလင္းခ်က္ကလည္း ႐ွင္းလင္းျပတ္သားလွပါတယ္။ ေဆာင္းပါးဆို တာက ေရးသူရဲ႔ ထင္ျမင္သံုးသပ္ေ၀ဖန္ခ်က္ပါၿပီး သတင္းဆိုတာက အျဖစ္အပ်က္ကို အတိအက် ေဖာ္ျပေရးသား ခ်က္ ျဖစ္ောကာင္း ႐ွင္းျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
'ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ သတင္းစာ' ဆိုတာက မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး ကိုယ္ေတာ္တိုင္ရဲ႔ ညႊန္ၾကားမႈ ေၾကာင့္ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ သတင္းစာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ေရာက္ ေအာက္ျမန္မာျပည္ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ရန္ကုန္တို႔မွာ သတင္းစာမ်ား ထုတ္ေ၀ေနၾကေပမယ့္ ျမန္မာမင္းရဲ႔ ေနျပည္ေတာ္ပိုင္နက္ အတြင္းမွာ သတင္းစာ မ႐ွိေသးပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီးက မႏၱေလးက သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တာပါ။ ကေဒါင္း႐ုပ္ပံု အမွတ္တံဆိပ္နဲ႔ 'ရတနာပံု ေနျပည္ေတာ္သတင္းစာ' ဆိုတဲ့ စာတမ္းေအာက္မွာ အဂၤလိပ္စာလံုးနဲ႔ 'Mandalay Gazette' ဆိုတဲ့ စာတမ္း ပါ႐ွိပါတယ္။
မင္းတုန္း မင္းတရားႀကီးဟာ အဲဒီေလာက္ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားၿပီး စိတ္ႏွလံုး ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘိုး၀ဇီရက အဲဒီ မႏၱေလး ေဂဇက္ရဲ႔ 'စာေရးေတာ္ႀကီး' ပါ။ အယ္ဒီတာတို႔ စာတည္းတို႔ မေခၚေသးပါဘူး။ စာေရးတဲ့အတြက္ စာေရးေတာ္ႀကီးလို႔ ေခၚတာပါ။
စာနယ္ဇင္းပညာ ေလ့လာလိုက္စားလိုတဲ့ လူငယ္မ်ားကို စာမ်ားမ်ား ဖတ္ပါ။ လက္လွမ္းမီတာလည္း ဖတ္ပါ။ လက္လွမ္း မမီတာမ်ားကိုလည္း ႐ွာေဖြၿပီး ဖတ္ပါ။ ႏိုင္ငံျခားက စာအုပ္ေတြလည္း ဖတ္ပါ။ ျမန္မာစာအုပ္ စာတမ္းေတြကိုလည္း ပိုၿပီး မ်ားမ်ား ဖတ္ပါလို႔ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ ဖတ္ဖို႔ ျမန္မာစာနဲ႔ ေရးသားေနၾကတာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ျမန္မာစာကို ပိုၿပီး မ်ားမ်ားဖတ္ပါလို႔ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ရတာပါ။ ၿပီးေတာ့ ေရးတဲ့အခါမ်ားမွာ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ျမန္မာစကား သက္သက္နဲ႔သာ ေရးဖို႔လည္း အေလးဂ႐ုျပဳေစခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာစကားနဲ႔ ႐ွိၿပီး၊ ဘာသာျပန္ၿပီး စကားလံုးေတြကို အဂၤလိပ္စာလံုးေတြ ထည့္ေရးလိုက္ေတာ့ စာစီ စာျပင္မွားသြားတဲ့အခါမွာ ဘာမွန္း ညာမွန္းမသိ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒီေခတ္မွာ စာစီအမွား၊ စာျပင္အမွား ကလည္း တရားလြန္ေအာင္ မွားတတ္ၾကတယ္ဆိုတာ လူတိုင္းသိေနၾကတယ္ မဟုတ္လား။ ျမန္မာကို ကမၻာက သိေစဖို႔ ႏိုင္ငံျခားကစာနယ္ဇင္းေတြမွာ အဂၤလိပ္လို ေရးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ မ်ားမ်ားေရးၾကပါ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာေတြ ဖတ္ဖို႔အတြက္ေတာ့ ျမန္မာစကားနဲ႔သာ ေရးၾကပါလို႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။
လူထုစိန္၀င္း
၂၇-၂-၂၀၀၅
ဖတ္စရာဂ်ာနယ္ ၁၀
[ပင္၀ါး႐ံုစာေပမွ ထုတ္ေ၀တဲ့ လူထုစိန္၀င္း ရဲ႔ 'ဖတ္စရာ' စာအုပ္၊ ပထမအႀကိမ္၊ ၂၀၀၇ မွ ကူးယူေဖာ္ျပ တာ ျဖစ္ပါတယ္]
'ဖတ္စရာ စာအုပ္ေတြ လမ္းညႊန္ေပးပါ'
လူငယ္ေလးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေခတ္ေပၚ ဂ်ာနယ္လစ္လူငယ္ေလးေတြ ေရာက္လာတိုင္း ေျပာေလ့ ႐ွိတဲ့စကား ျဖစ္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြ စာဖတ္၀ါသနာ ပါၾကတယ္။ စာေလးေပေလး ေရးခ်င္ၾကတယ္။ ေခတ္ေပၚ ဂ်ာနယ္လစ္လူငယ္ေတြက စေလာင္းက ျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ စီအင္အင္တို႔၊ ေအဘီစီတို႔၊ အင္ဘီစီတို႔၊ ဘီဘီစီတို႔လို သတင္းမီဒီယာႀကီးေတြက သတင္းေထာက္ေတြ၊ သတင္းေထာက္မေလးေတြကို အားက်ၿပီး သူတို႔လို ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားခ်င္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စာေတြ ဖတ္ခ်င္ၾကတယ္။ ႀကိဳးစားခ်င္စိတ္႐ွိတာ၊ စာဖတ္ခ်င္စိတ္႐ွိတာ အင္မတန္ေကာင္းပါတယ္။ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္ရမွာ၊ အားေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္လို႔ ဂ်ာနယ္ေတြ ၁၅၀ ေလာက္၊ မဂၢဇင္းေတြ ၁၅၀ ေလာက္ ထြက္႐ွိေနတဲ့ၾကားက ဘာဖတ္ရမွန္းမသိ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာကေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီေခတ္မွာ ႏိုင္ငံျခားက တိုင္းမ္၊ နယူးစ္၀ိ၊ ဘစ္ဇနက္၀ိ စတဲ့ အပတ္စဥ္ထုတ္ မဂၢဇင္းေတြ၊ ရီးဒါးဒိုင္ဂ်က္လို လစဥ္ထုတ္မဂၢဇင္းေတြ၊ စထရိတ္တိုင္း၊ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္၊ ေန႐ွင္းတို႔လို ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာေတြ ပံုမွန္၀ယ္လို႔ ရေနတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဘာဖတ္ရမွန္းမသိ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးက သာၿပီး မဟုတ္ေသးဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။
ဒီေခတ္လူငယ္ေတြက သတင္းစာပညာက်မ္းတို႔၊ သတင္းေရးနည္းပညာတို႔လို စာအုပ္မ်ိဳးေတြ၊ How to be a Journalist ဆိုတာလို စာနယ္ဇင္းသမားျဖစ္နည္း လမ္းညႊန္စာအုပ္မ်ိဳးေတြ ဖတ္မွ စာနယ္ဇင္းသမား ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ အထင္ေရာက္ေနၾကဟန္ ႐ွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ Fast Food တို႔၊ Ready made ၀တ္စံုတို႔နဲ႔ပဲ ႀကီးျပင္းခဲ့ၾကေလေတာ့ ဘာမဆို ရယ္ဒီမိတ္ေတြကိုပဲ အားကိုးေနၾကတဲ့ အက်င့္ဆိုးႀကီးက အ႐ိုးစြဲေနၾကဟန္ ႐ွိပါတယ္။ ေက်ာင္းေနၾကေတာ့လည္း က်ဴ႐ွင္က ထုတ္ေပးတဲ့ မွတ္စုေလာက္ကိုသာ က်က္မွတ္ေနၾကတဲ့ ေခတ္ႀကီးကိုး။
အဲဒီလို ရယ္ဒီမိတ္လူငယ္ေတြကို သတင္းစာသမားပီပီ 'လိုတို႐ွင္း' ပဲ ေျပာလိုက္ပါမယ္။ How To စာအုပ္မ်ိဳးေတြ ဖတ္ေနလို႔ကေတာ့ ဘာပညာမွ တတ္ေျမာက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အခ်ိန္ကုန္႐ံု သက္သက္သာ ႐ွိလိမ့္မယ္။ ပိုးသာကုန္ ေမာင္ပံုေစာင္းမတတ္ကိန္းပဲ ႀကံဳရလိမ့္မယ္ ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ပညာတရပ္ဆိုတာ မွတ္စုဖတ္႐ံုနဲ႔ မတတ္ေျမာက္ပါဘူး။ ေမာ္ေတာ္ကား ေမာင္းနည္း၊ ေရကူးနည္း ဖတ္႐ံုနဲ႔ ကားေမာင္းတတ္ ေရကူးတတ္ မျဖစ္ပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္ လက္ေတြ႔ အေလ့အက်င့္လုပ္မွ တတ္ေျမာက္ ပါတယ္။ အေလ့အက်င့္ မ်ားမ်ားလုပ္ေလ ကၽြမ္းက်င္ေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေျပာလို႔ စာအုပ္ေတြ ဖတ္ဖို႔မလိုဘူးလို႔ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ How To စာအုပ္မ်ိဳးေတြ ေနာက္ကို လိုက္မေနဖို႔ ေျပာခ်င္တာပါ။ စာဖတ္တာကေတာ့ မ်ားမ်ားဖတ္ေလ ေကာင္းေလပါပဲ။ ၀တၳဳေရးနည္း၊ ကဗ်ာေရးနည္း ဖတ္ေနမယ့္အစား ၀တၳဳစာအုပ္၊ ကဗ်ာစာအုပ္ေတြကို ဖတ္၊ နည္းနာယူ၊ ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ ၀တၳဳေရးက်င့္ဖို႔၊ ကဗ်ာေရးက်င့္ဖို႔ ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မွာ ဖတ္စရာေတြ အင္မတန္ ေပါပါတယ္။ ဘယ္မဂၢဇင္း ေကာက္လွန္လွန္ ၀တၳဳေတြ၊ ကဗ်ာေတြ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာသာေရး မဂၢဇင္းမ်ိဳးမွာေတာင္ ၀တၳဳနဲ႔ ကဗ်ာ ပါေလ့႐ွိျမဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္ ျဖစ္ခ်င္သူမ်ားအတြက္လည္း ဂ်ာနယ္မ်ိဳးစံု ၁၀၀ ေက်ာ္ ၁၅၀ နီးပါး ႐ွိပါတယ္။ စိတ္ႀကိဳက္ ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ စာအုပ္ေတြက အေရအတြက္သာ မ်ားၿပီး အရည္အခ်င္း မ႐ွိၾကဘူး၊ ဒါေတြဖတ္လို႔ အက်ိဳးမ႐ွိဘူးလို႔ မေျပာပါနဲ႔။ ေလာကမွာ အက်ိဳးမ႐ွိတဲ့စာဆိုတာ မ႐ွိပါဘူး။ မေကာင္းတဲ့ စာအုပ္ဆီကလည္း ဘာေတြ မေကာင္းတာလဲ၊ ဘာ့ေၾကာင့္မေကာင္းတာလဲ ဆိုတဲ့ ပညာရႏိုင္ သင္ခန္းစာယူႏိုင္ တာပါပဲ။ အေရးႀကီးတာက ဘယ္လိုစာအုပ္ ဖတ္တယ္ဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ စာအုပ္ကို ဘယ္လိုဖတ္တယ္ ဆိုတဲ့ စာဖတ္နည္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
စာဖတ္တဲ့အခါမွာ 'ၿပီးကပစ္' မဖတ္သင့္ပါဘူး။ မေကာင္းတဲ့ စာအုပ္ပဲ ျဖစ္ေစဦးေတာ့ ဖတ္ၿပီး ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ ၾကည့္ရပါမယ္။ ေစာေစာက ေျပာခဲ့သလို ဘယ္လို မေကာင္းတာလဲ။ ဘာေၾကာင့္မေကာင္းတာ လဲလို႔ သံုးသပ္ရပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့ စာအုပ္ဖတ္ရင္လည္း ဘယ္လိုေကာင္းတာလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ေကာင္းတာလဲ ဆိုတာ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ ရပါမယ္။ အဲဒီလို သံုးသပ္ၿပီး သင္ခန္းစာ ထုတ္ယူတတ္မွ၊ အတုယူတတ္မွ အက်ိဳး႐ွိေစပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ဂ်ာနယ္လစ္ ျဖစ္ခ်င္သူမ်ားက စာမွန္သမွ် အကုန္ဖတ္သင့္ပါတယ္။ ဂမၻီရလည္း ဖတ္သင့္တယ္။ အားကစားလည္း ဖတ္သင့္တယ္။ ဖက္႐ွင္လည္း ဖတ္သင့္တယ္။ လွ်ိဳ႔၀ွက္သည္းဖိုလည္း ဖတ္သင့္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးလည္း ဖတ္သင့္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာေရးလည္း ဖတ္သင့္ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ စာနယ္ဇင္းဆိုတာ Something of Everything ကို ေရးသားရတာ ျဖစ္လို႔ပါ။ မဖတ္သင့္တဲ့ စာအုပ္လို႔ မ႐ွိပါဘူး။ ဘယ္လိုစာအုပ္မ်ိဳး ဖတ္တယ္ဆိုတာထက္ စာကို ဘယ္လို ဖတ္တယ္ဆိုတာက ပိုၿပီး အဓိကက်ပါတယ္။
လူထုစိန္၀င္း
၁-၁-၂၀၀၅
ဖတ္စရာဂ်ာနယ္ ၂။
[ပင္၀ါး႐ံုစာေပမွ ထုတ္ေ၀တဲ့ လူထုစိန္၀င္း ရဲ႔ 'ဖတ္စရာ' စာအုပ္၊ ပထမအႀကိမ္၊ ၂၀၀၇ မွ ကူးယူေဖာ္ျပ တာ ျဖစ္ပါတယ္]
ကၽြန္ေတာ္သည္ ပတၱျမားခင္၏ ေပးစာဖိုင္ႀကီးကို ထုတ္လိုက္သည္။
၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ကတည္းက ပတၱျမားခင္သည္ ကၽြန္ေတာ့္ထံ စာမွန္မွန္ေရးခဲ့သည္။ တလလွ်င္တေစာင္။ တခါတေလတြင္ တလအတြင္းမွာပင္ ႏွစ္ေစာင္ေရာက္ခ်င္ ေရာက္လာတတ္ေသးသည္။ ေရးသည့္အေၾကာင္း အရာမ်ားက အေမရိကန္တြင္ ေနထိုင္ရသည့္ လူမႈဘ၀၊ ေနာက္ အဂၤလန္၊ ဥေရာပ စသည့္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားသည့္ အေတြ႔အႀကံဳေတြ။ တခါတရံတြင္ ပတၱျမားခင္သည္ ဆြစ္ဇာလန္မွ စာေရးသည္။ တခါတရံတြင္ ျပင္သစ္မွ လွမ္း စာေရးသည္။ တခါတရံတြင္ အဂၤလန္မွ လွမ္းစာေရးသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ သူ႔ေပးစာမ်ားကို ဖတ္၍ သူ႔ကို အားက်ကာ ကုလားထိုင္ေပၚတြင္ ထိုင္ရင္းသာ ခရီးသြားရေတာ့သည္။
ပတၱျမားခင္သည္ ေတာ္ေတာ္ စာေရးႏိုင္သူ ျဖစ္သည္။ 'သႏၱာစမ္းမွ အလြမ္းစာ' ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမွ အေတြ႔အႀကံဳေတြ ေရးထားသည့္ သူ႔ေဆာင္းပါးမ်ားတြင္ မွတ္သားစရာေတြလည္း ပါသည္။ ေတြးေတာ ဆင္ျခင္စရာေတြလည္း ပါသည္။ ေအာက္ေမ့သတိရစရာေတြလည္း ပါသည္။ ထိုစာမ်ားသည္ သူ၏ အိမ္လြမ္း ေ၀ဒနာကို ေဖာ္ျပေနၾကသည္။ ႏိုင္ငံျခားတြင္ အေနၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် သူသည္ ျမန္မာျပည္ကို ပို၍ တမ္းတ လြမ္းဆြတ္ လာဟန္တူသည္။ သူ၏ စာတေစာင္ထဲတြင္......
"လန္ဒန္မွာ အေဆာက္အဦ၊ အေခၚအေ၀ၚ၊ အသံုးအေဆာင္ ေတြကအစ ျမန္မာျပည္မွာ သံုးေနက်၊ ၾကားေနက်၊ ေတြ႔ေနက် ပစၥည္းေတြမို႔ ျမန္မာျပည္ကို ေအာက္ေမ့လိုက္တာ ဆရာရယ္။ ပုဂံကို မမခင္ သံုးေခါက္ ေရာက္ဖူးပါတယ္။ ပထမဆံုး ေရာက္ဖူးတာ ယု၀တီအဖြဲ႔နဲ႔။ မမခင္ (ဒဂုန္ခင္ခင္ေလး) တို႔အဖြဲ႔နဲ႔ သြားျဖစ္ခဲ့တာပါ။ တေခါက္နဲ႔ တေခါက္ မတူဘူး။ ပုဂံဟာ တေခါက္ထက္တေခါက္ ပိုလွေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပုဂံ႐ႈခင္းေတြကို မ်က္ေစ့ထဲမွာ ျပန္ၿပီး ျမင္ေယာင္ေနပါတယ္။ ပုပၸါးက ထြက္တဲ့ ၾသဇာသီး အယ္အယ္ႀကီးေတြကိုလည္း စားခ်င္လိုက္တာ။ ဒီမွာ ၾသဇာသီး ႐ွိတဲ့အခါ ႐ွိပါရဲ႔။ ပိစိေကြးေလးေတြကို တလံုး ၃ ေဒၚလာေလာက္ ေပးရတာမို႔ မတတ္ႏိုင္လို႔ မ်ားမ်ားစားစား ၀ယ္မစား ျဖစ္ပါဘူး။ ေညာင္ဦးမွာ မီးလင္းဖိုထဲ ထည့္ၿပီး ဖုတ္စားရတဲ့ ထန္းပင္ျမစ္ဖုတ္ကိုလည္း လြမ္းတယ္ဆရာရယ္။ ထန္းေတာထဲက ထန္းလ်က္ဖိုမွာ ပူပူေႏြးေႏြး ေကာ္စားရတဲ့ ထန္းလ်က္ပူကိုလည္း သတိရတယ္။
မမခင္က ဆရာရဲ႔ ဇာတိျဖစ္တဲ့ ပခုကၠဴရဲ႔ ဟိုဘက္က က်ည္းကန္႐ွင္ႀကီးရဲ႔ က်ည္းကန္႐ြာကိုလည္း ငယ္ငယ္တုန္းက ေက်ာင္းပိတ္ခ်ိန္တိုင္း ေရာက္တယ္။ မမခင္ရဲ႔ ဘိုးေလးက က်ည္းကန္႐ြာသား ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာႀကီးေလ။ ငယ္ငယ္က ကၽြမ္း၀င္ခဲ့ရတဲ့ ေတာဓေလ့ေတြကို မေမ့ႏိုင္ေသးဘူး ဆရာရယ္"
ပတၱျမားခင္သည္ ကယ္လီဖိုးနီးယားက ပန္းသီးျခံေတြၾကားက ေနၿပီး ပုပၸါးၾသဇာသီးကို လြမ္းေနသည္။ ကုန္ပေဒသာတိုက္ႀကီးေတြထဲ ကက္ဘာရီ ေခ်ာ့ကလက္ေတြကို ေက်ာ္ၿပီး အညာက ထန္းလ်က္ပူကို လြမ္းေနသည္။ ေနာက္စာတေစာင္ထဲတြင္.........
"ဘာလိုလိုနဲ႔ သႀကၤန္ေတာင္ နီးလာၿပီေနာ္။ ပိေတာက္ေတြ ပြင့္ၾကေတာ့မယ္။ ဒီမွာ ငုေတြေတာ့ ႐ွိတယ္ဆရာ။ ပိေတာက္ကိုင္း ယူလာၿပီး စိုက္တာ၊ ရက္ၾကာသြားလို႔လား မသိဘူး၊ မျဖစ္ဘူး။ ငုျဖစ္ရင္ ပိေတာက္လည္း ျဖစ္ႏိုင္မယ္လို႔ ထင္တာပဲ။ သရက္ေတြ ဖူးေနတာ ခဲေနတာပဲ။ သရက္ လိႈင္လိႈင္ပြင့္ေတာ့လည္း ျမန္မာျပည္ကို သတိရျပန္တာပဲ" ဟုဆိုကာ ပိေတာက္နဲ႔ သရက္ကို သူ လြမ္းသည္။
ေနာက္စာတေစာင္တြင္မူ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ခ်င္ေၾကာင္း ပါလာသည္။
"ဒီမွာေနတဲ့ 'ဦး...' ဆိုတာ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္သြားၿပီ။ ဒီမွာ သား ၄ ေယာက္နဲ႔ လာေနတာ။ အသက္ရ လာေတာ့ ကိုယ့္တိုင္းျပည္မွာပဲ ျပန္ၿပီး ေအးေအးေဆးေဆး ေနေတာ့မယ္ဆိုၿပီး အၿပီးျပန္သြားပါတယ္။ ကေလာမွာပဲ အေျခခ်ေတာ့မယ္တဲ့။ သူမ်ားတကာေတြက အေမရိကန္ကို လာရတာ အားက်ေနၾကေပမယ့္ မမခင္ကေတာ့ အဲဒီလို ျပန္သြားတဲ့ လူေတြကို အားက်မိတာ အမွန္ပဲ ဆရာရယ္။ ကေလာလို ေနရာမွာ ျခံေသးေသးကေလး၊ အိမ္ပုကေလးနဲ႔ ေဒလီယာေတြ၊ နွင္းဆီေတြ ေရာင္စံုစိုက္ၿပီး ေနခ်င္လိုက္တာ။ ေ႐ႊစက္ေတာ္ကို မမခင္ တေခါက္မွ မေရာက္ဖူးေသးဘူး။ သိပ္လွၿပီး သိပ္သာယာတာပဲလို႔ သြားတဲ့လူတိုင္းက ေျပာတယ္။ ဓာတ္ပံုေတြမွာပဲ ျမင္ရ ၾကည့္ရေတာ့တယ္။ ျမန္မာျပည္အႏွ႔ံ ခရီးေလွ်ာက္သြားေနရတဲ့ ဆရာတို႔ကို အားက်လိုက္တာ။ ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္႐ြာကို ျပန္လည္ရတာလည္း အခြင့္ေရးေကာင္းႀကီး တခုပါပဲ။ ဆရာ ပခုကၠဴ ျပန္တဲ့အခါ ဘယ္လို ခံစားရလဲ မသိဘူး။ မမခင္ေတာ့ မႏၱေလးကို တေခါက္ ျပန္လာတိုင္း အသက္ပိုငယ္သြားသလို ခံစားရတယ္။ ငယ္ေပါင္းႀကီးေဖာ္ေတြနဲ႔ နင္တလံုး၊ ငါတလံုးေျပာ၊ ေက်ာက္မဲခံုဖိနပ္ တေဂါက္ေဂါက္ ျမည္ေအာင္စီးၿပီး ဘာမွ ဟန္လုပ္ဆက္ဆံတာမ်ိဳး မ႐ွိဘဲ ေနရတာ သိပ္ၿပီး အရသာေတြ႔တာပဲ" ဟု ေရးသည္။
ေနာက္စာတေစာင္တြင္မူ.......
"တေန႔ေန႔ေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ေရာက္ေကာင္းပါရဲ႔။ ဆရာနဲ႔လည္း တ၀ႀကီး စကားေတြ ေျပာခြင့္ရခ်င္ပါရဲ႔။ အဲဒီတေန႔ဟာ တကယ္မွ ေရာက္ပါ့မလားေတာ့ မေျပာတတ္ပါဘူး ဆရာရယ္။ အသက္႐ွင္ေနေသးရင္ေပါ့ေလ" ဟု စိုးရိမ္စိတ္ျဖင့္ သူတမ္းတသည္။
++++ ++++ ++++ ++++
၁၉၉၁ ခုႏွစ္ေလာက္မွစ၍ ပတၱျမားခင္သည္ တလတေစာင္ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္လတေစာင္ ေရးတတ္ပါသည္။ ပတၱျမားခင္သည္ မဂၢဇင္းမ်ားတြင္ ေဆာင္းပါးေတြ ေရး႐ံုမွ်မက မိတ္ေဆြမ်ားထံလည္း တာ၀န္ေက်စြာျဖင့္ စာေတြ မွန္မွန္ ေရးႏိုင္သူ ျဖစ္သျဖင့္ ခ်ီးက်ဴးရသည္။ ကၽြန္ေတာ္ကမူ စာမွန္မွန္ မျပန္ျဖစ္ပါ။ တခါတေလ ကၽြန္ေတာ္ထံမွ စာအျပန္က်ဲသြားလွ်င္ ပတၱျမားခင္သည္ ဘာျဖစ္လို႔လဲ၊ ေနထိုင္မေကာင္းလို႔လား၊ က်န္းမာေရး မေကာင္းလို႔လား စသျဖင့္ စာေတြ တေစာင္ၿပီးတေစာင္ ေရးၿပီး ေမးတတ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္မွာ စာေရးပ်င္းသူ ျဖစ္သည္။ ေဆာင္းပါး၊ ၀တၳဳ စသည္မ်ားကို ေရးသည္မွ လြဲလွ်င္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ေပးစာကို ကၽြန္ေတာ္ ေရးျဖစ္ခဲသည္။ မိဘမ်ား ႐ွိစဥ္ကလည္း မိဘေတြက ေရးသည့္တိုင္ ကၽြန္ေတာ္ မေရးျဖစ္ပါ။ သူတို႔ ၄၊ ၅၊ ၁၀ ေစာင္ေရးမွ တေစာင္တေလသာ ျပန္ျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္ သားခ်င္းေဆြမ်ိဳးမ်ား ထံသို႔လည္း ကၽြန္ေတာ္ မေရးျဖစ္ပါ။ ပတၱျမားခင္ထံသို႔မူ မၾကာခဏ ေရးျဖစ္ေနပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္က စာမျပန္လွ်င္ ေနထိုင္မေကာင္းဟု အထင္႐ွိကာ စာေတြ တေစာင္ၿပီးတေစာင္ လွမ္းေရးေနတတ္သျဖင့္ သူ႔ကို အားနာကာ စာေတြ ေရးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစား၍ ေရးရပါသည္။
[တေလာက နယ္သို႔ ေရာက္သြားရာတြင္ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ ၅၀ အတြင္း မိတ္ေဆြတေယာက္က မွန္ေပါင္သြင္းထားသည့္ စာတေစာင္ကို ျပပါသည္။ သူ႔ အသက္ ၁၂ ႏွစ္သားတုန္းက သူ႔ထံ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းက ေရးေသာစာ ျဖစ္ပါသည္။ သူက ျမန္မာစာ ေတာ္ရန္ မည္သည့္စာမ်ိဳးကို ဖတ္သင့္သနည္းဟု ဆရာႀကီးထံ စာေရးေမးျမန္းရာတြင္ ဆရာႀကီးက ျပန္ၾကားေသာ စာ ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာႀကီးက ျမန္မာစာေတာ္ခ်င္လွ်င္ ႐ွင္မဟာသီလ၀ံသ၏ 'ရာဇ၀င္ေက်ာ္' 'မွန္နန္းရာဇ၀င္ေတာ္ႀကီး' ႏွင့္ 'ဇိနတၳပကာသနီ' စေသာက်မ္းမ်ားကို ဖတ္ရန္ ေရးထားပါသည္။ ထို႔ျပင္ လူငယ္ေတြ ႀကိဳးစားဖို႔ လိုေၾကာင္း စသည္တို႔ကိုလည္း ေရးထားပါသည္။ ၁၂ ႏွစ္သားေလးထံ ေလးေလးစားစား စာျပန္ေသာ ဆရာႀကီး၏ ေမတၱာ၊ ဆရာႀကီး၏ ေစတနာ၊ ဆရာႀကီး၏ အေလးဂ႐ုျပဳပံုမ်ိဳးကို ၾကည့္၍ အံ့ၾသအားက်မိပါသည္]
ပတၱျမားခင္က သူ႔စာေရးဟန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း သူ႔ကိုယ္သူ ေ၀ဖန္ထားသည္။
"မမခင္ ဒီက အေတြ႔အႀကံဳေတြကို မွ်ေ၀ေပးခ်င္တယ္။ ေဆာင္းပါးပံုစံ ေရးရမွာကလည္း ေရးစ မ႐ွိေတာ့ မေရးတတ္ဘူး။ ဒါနဲ႔ ေပးစာ ပံုသ႑ာန္နဲ႔ဆိုရင္ စကားေျပာသလို ေရးလို႔ရေတာ့ ေရးရတာ လြယ္မွာပဲဆိုၿပီး ေရးလိုက္တာ။ ေနာက္ၿပီး 'ကိုဦး' (၀င္းဦး) ဆီကလာတဲ့ စာေတြကလည္း ေပးစာပံုသ႑ာန္နဲ႔ ဆိုေတာ့ ဒီလိုေရးရင္ ေကာင္းမွာပဲ ဆိုၿပီး စႏၵာထဲမွာ 'သႏၱာစမ္းက အလြမ္းစာ' ဆိုၿပီး ေရးလိုက္တာပါ။ ဒီလိုေရးမိရာကေနၿပီး ကံေကာင္းေတာ့ ဟုတ္သလိုလို ျဖစ္သြားတာ။ အမ်ိဳးသမီး ဓာတ္ပံုဆရာမ ျဖစ္သြားတာလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ေတာ္လို႔ တတ္လို႔ ဆိုင္ဖြင့္ျဖစ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဓာတ္ပံု႐ိုက္တာ ပိုက္ဆံျဖဳန္းတယ္ဆိုၿပီး ေယာက္်ား အဆဲခံရလို႔ ကိုယ့္ဘာကိုယ္ တ၀ ႐ိုက္ရေအာင္ ဆိုၿပီး ဆိုင္ဖြင့္ျဖစ္သြားတာ။ လူေတြက အားေပးလာေတာ့မွ ျပဴးျပဴးျပဲျပဲျဖစ္ၿပီး မနည္းလိုက္ ေလ့လာရတာနဲ႔ 'ခန္႔ခန္႔ႀကီးဓာတ္ပံု' ဆိုၿပီး ျဖစ္သြားရတာ ဆရာေရ႕ ။
မမခင္မွာ ေရးစရာ Life Story ေတြ တပံုႀကီးပဲ။ ဆရာေျပာသလို အခ်ိန္က နည္းလာၿပီမို႔ ေရးခြင့္ရတုန္းမွာ ႀကိဳးစားၿပီး ေရးထားရဦးမယ္။ မမခင္ အခု ကိုယ္တိုင္ေရး အတၳဳပၸတၱိ ေရးေနတယ္။ အဲဒါ တႏွစ္နဲ႔ ၿပီးရင္ေတာ့ ကံေကာင္းေပါ့ ဆရာရယ္။ အဲဒါ ဆရာ့ကိုပဲ အားကိုးရမွာ။ ဆရာကပဲ ၾကည့္ၿပီး တည္းျဖတ္ျပင္ဆင္ေပးပါ။ အ႐ွိကို အ႐ွိအတိုင္း ေရးမွာဆိုေတာ့ တည္းျဖတ္တာတို႔ ဘာတို႔ လုပ္မွ ျဖစ္မွာ။ 'သႏၱာစမ္းက အလြမ္းစာ' ကိုလည္း မမခင္ရဲ႔ အႏွစ္ ၇၀ ျပည့္မွာ ႐ုပ္လံုးေပၚခ်င္ပါတယ္။ ေနာင္ ၃ နွစ္နီးပါးဆိုရင္ ၇၀ ျပည့္ေတာ့မွာ မဟုတ္လား။ ဖိုးသားကိုေတာ့ မွာထားတယ္။ အကယ္၍မ်ား မမခင္ မ႐ွိေတာ့ဘူး ဆိုရင္ေတာင္ သူ တာ၀န္ယူၿပီး ထုတ္ေပးပါလို႔။ အဲဒီအခါက်ရင္ ဆရာ့ကို အကူအညီ ေတာင္းဖို႔လည္း ေျပာထားပါတယ္။ မမခင္ ႐ွိ႐ွိ မ႐ွိ႐ွိ မမခင္ရဲ႔ စာအုပ္ကို ဆရာ အမွာစာ ေရးေပးရမယ္ေနာ္"
သူ႔စာမွာ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလကတည္းက ေရးလိုက္သည့္စာ ျဖစ္သည္။ ယခုေလာက္ဆိုရင္ ပတၱျမားခင္သည္ အသက္ ၇၀ ျပည့္ေလာက္ၿပီ။ သူ႔အသက္ ၇၀ ျပည့္တြင္ ပတၱျမားခင္သည္ သူထုတ္ခ်င္သည့္ စာအုပ္ကို မထုတ္ျဖစ္ေသးေသာ္လည္း သူ႔အတၳဳပၸတၱိကိုမူ ေရးျဖစ္ေလၿပီ။
ပတၱျမားခင္သည္ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကြဲကြာေနၿပီးေနာက္ မႏွစ္တုန္းက ျမန္မာျပည္သို႔ ေရာက္လာသည္။ မိတ္ေဟာင္း ေဆြေဟာင္း၊ မိတ္သစ္ ေဆြသစ္ေတြဆီ သြားလာရႏွင့္ အခ်ိန္ကို လုေနရသည္။ သည္ၾကားထဲ မႏၱေလး၊ စစ္ကိုင္း၊ ပုဂံတို႔ကို ေရာက္ေအာင္ သြားလိုက္ေသးသည္။ သူျပန္သြားၿပီး မၾကာခင္မွာပင္ စာေရးႏိုင္သည့္ ပတၱျမားခင္ထံမွ စာေတြ ေရာက္လာသည္။ သူ႔ စာတေစာင္ထဲတြင္.........
"အေမရိကန္မွာ အခ်ိန္ကို လုၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကတယ္။ သူတို႔ အဖို႔ေတာ့ Time is money ပဲ။ မမခင္တို႔ ျမန္မာေတြကေတာ့ ေနရာတိုင္းမွာ ေအးေဆးလြန္းတာကို ၾကည့္ၿပီး စိတ္ထဲမွာ အားကိုမရပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေနတယ္။ ကိုယ္ကလည္း ဘာမွ လုပ္ႏိုင္စြမ္း မ႐ွိေတာ့ သည္းခံႏိုင္ေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ၿပီး ဆံုးမရတယ္။ စိတ္တိုင္းမက်တဲ့ အျဖစ္ကေလးေတြ ၾကံဳရေပမယ့္ Home Sweet Home ဆိုတာ အမွန္ပါပဲ။ သံုးပတ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ေလးဟာ မမခင္ဘ၀မွာ ေမ့မရႏိုင္တဲ့ တကယ့္ကို ေပ်ာ္႐ႊင္ၾကည္ႏူးခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ပိုင္းကေလးအျဖစ္ ေသရာပါသြားမယ့္ ခံစားခ်က္ကေလးပါပဲ ဆရာ။ အိပ္မက္ မက္လိုက္ရသလိုပါဘဲ။ အိပ္မက္က လန္႔ႏိုးေတာ့ ၀ိုးတ၀ါးျဖစ္ေနသလို ခုလည္း ႏိုးတ၀က္နဲ႔ စိတ္က ျမန္မာျပည္ ျပန္ေရာက္လိုက္၊ လက္႐ွိဘ၀ကို ေမ့သြားတဲ့ အခါေတြဟာလည္း အႀကိမ္မ်ားစြာပဲ။ တကယ့္ Reality ကို သတိရတဲ့အခါမွာ မ်က္ရည္ေတာင္ ၀ိုင္းမိပါတယ္ ဆရာ။
ဆရာ့အိမ္ကအျပန္ ကားထြက္ခါနီးမွာ ဆရာက 'မတူးရယ္ ညည္းအေမကို ၂ ႏွစ္တခါေလာက္ေတာ့ ျပန္ပို႔ပါ' လို႔ တမ္းတမ္းတတမွာတဲ့ အမွာစကားကိုလည္း နားထဲက မထြက္ေတာ့ဘူး။ တကယ္ အဲဒီလို ျပန္လာခြင့္ ႀကံဳႀကိဳက္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းမွာပဲ ဆရာရယ္။ မတူးေလးလည္း ခုထိ Home Sick ျဖစ္ေနတုန္းပဲ။ စင္ဒရယ္လား ပံုျပင္ထဲကလို ၁၂ နာရီထိုးတာနဲ႔ ကိုယ့္ေနရာကို ေျပးျပန္လာခဲ့ရတာ အေဆာင္အေယာင္ေတြ၊ ေမတၱာ ေစတနာ ေတြလည္း တခါတည္း ကြယ္ေပ်ာက္။ ဖန္ဖိနပ္ကေလး တဖက္ ျပန္ပါလာသလို လက္ေဆာင္ပစၥည္းကေလးေတြ ျမင္ရမွ ငါတကယ္ ျမန္မာျပည္ကို ေရာက္ခဲ့တာပါလားလို႔ သိရသလို ခံစားရတယ္ ဆရာရယ္"
ကၽြန္ေတာ္သည္ အိမ္လြမ္းေ၀ဒနာသည္ တဦး၏ စာမ်ားကို ဖတ္ရင္း သူ႔အျဖစ္ကို စာနာမိသည္။
စင္ဒရယ္လားပံုျပင္တြင္ စင္ဒရယ္လားသည္ မင္းသားေလး၏ ကပြဲကို တက္ေရာက္ခဲ့သူ ျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အထားမျပႏိုင္ေအာင္ ဆိုးယုတ္သည့္ မိေထြးက ဖန္ဖိနပ္ကေလးတဖက္ကို ႐ိုက္ခြဲပစ္လိုက္သည္။ သို႔ရာတြင္ စင္ဒရယ္လားတြင္ ဖိနပ္ကေလးတဖက္ က်န္ေနေသးသျဖင့္ မေန႔ညက ကပြဲသို႔ ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္းကို သက္ေသျပႏိုင္ခဲ့သည္။
ပတၱျမားခင္သည္ အခ်ိန္မီ အေျပးအလႊား ျပန္ခဲ့ရသျဖင့္ ဖိနပ္တဖက္ ေပ်ာက္ခဲ့သည့္ စင္ဒရယ္လားႏွင့္ တူသည္ဟု သူ႔ကိုယ္သူ ပံုခိုင္းသြားသည္။ သို႔ရာတြင္ စင္ဒရယ္လားတြင္ သက္ေသျပစရာ ဖိနပ္ကေလးတဖက္ က်န္သလို ပတၱျမားခင္တြင္လည္း ဖိနပ္တဖက္ က်န္ပါေသးသည္။
ထို ဖန္ဖိနပ္တဖက္မွာ ျမန္မာဆိုသည့္ ဇာတိစိတ္ ျဖစ္သည္။ ဇာတိစိတ္ကို ဘယ္သူမွ ေဖ်ာက္၍ မရပါ။ ဘယ္သူေတြ ဘာပဲ ေျပာေျပာ စင္ဒရယ္လားသည္ စင္ဒရယ္လားပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ျမသန္းတင့္
မေဟသီမဂၢဇင္း
၁၉၉၄ ဇြန္။
[ေနရီရီစာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေ၀တဲ့ ျမသန္းတင့္ရဲ႔ အျပာေရာင္ညေနဆည္းဆာမ်ား၊၂၀၁၀ စက္တင္ဘာ၊ ပထမအႀကိမ္၊ မွ ကူးယူေဖာ္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။]
[၂၀၀၁ ဧၿပီ၊ ျဗဴတီမဂၢဇင္းမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ မိုးဇံရဲ႔ အင္တာဗ်ဴးကို ၂၀၀၃ ခု၊ လူထုေဒၚအမာ ၈၈ ေမြးေန႔၊ မာယာ အထူးထုတ္မွာ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ယခု ဒီေဆာင္းပါးကို မဖတ္လိုက္ရသူေတြအတြက္ မာယာ အင္တာနက္မဂၢဇင္းမွာ ထပ္မံေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။]
ေဒၚျမရီကို ေဒၚျမရီ(ေက်ာက္ဆည္) အေနနဲ႔၊ ၿပီးေတာ့ မဟာမိတ္နဲ႔ ဆက္သြယ္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးရဲေမ မခင္စီအျဖစ္နဲ႔၊ သတၱိ႐ွိတဲ့ ရဲေဘာ္သခင္တင္ေ႐ႊရဲ႔ ဇနီးအျဖစ္နဲ႔ သိၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းမွာ အႀကီးက်ယ္ အခမ္းနားဆံုး ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး ျပည္သူ႔ လႈပ္႐ွားမႈႀကီးထဲမွာ မဟာမိတ္နဲ႔ ပူးေပါင္းဖို႔ ဆက္သြယ္တဲ့ က႑ဟာ အေရးပါပါတယ္။
ဖက္ဆစ္ရဲ႔ အႏၱရာယ္ဟာ ပိုႀကီးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ကို ယာယီမဟာမိတ္ျပဳၿပီး ဖက္ဆစ္ကို အရင္ေတာ္လွန္ရမယ္ဆိုတဲ့ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ၀င္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ မဟာမိတ္နဲ႔ ဆက္သြယ္ၾကတဲ့ ေလထီးခုန္ဆင္းၾကတဲ့ ရဲ၀ံ့စြန္႔စားတဲ့ လူငယ္မ်ားဟာ အိႏိၵယမွာ စုေ၀းမိၾကပါတယ္။ ဦးသိန္းေဖ (သိန္းေဖျမင့္)၊ ဗိုလ္မႉးခ်စ္ေကာင္း၊ မန္း၀င္းေမာင္၊ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္၊ သခင္တင္ေ႐ႊ၊ ေဒၚျမရီ၊ ပါေမာကၡဦးေက်ာ္ရင္ စသူတို႔ဟာ ထင္႐ွားၾကပါတယ္။
လူငယ္နဲ႔စြန္႔စားစိတ္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေဒၚျမရီနဲ႔ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႔က သူ႔အိမ္မွာ သြားေရာက္ၿပီး ေတြ႔ဆံုစကား ေျပာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေဒၚက ၁၁ ဧၿပီ ၁၉၁၈ ေမြးတာဆိုေတာ့ ယခုဆိုရင္ ၈၃ ႏွစ္ ႐ွိပါၿပီ။ က်န္းမာဖ်တ္လတ္ ေနဆဲပါ (၂၀၀၃ခု ႏွစ္)။
မိုးဇံ။ ။ မႏွစ္က ေတာ္လွန္ေရးေန႔ ေလထီးသမားေတြ႔ဆံုတဲ့ပြဲကို ေဒၚေဒၚ မလာျဖစ္ဘူးလို႔ ၾကားတယ္။ ေနေကာင္းရဲ႔လား။
ေဒၚျမရီ။ ။ ေကာင္းပါတယ္။ အဲဒီရက္က ကိုယ္က ေပါင္က်ိဳးသြားလို႔။ ခဏခဏ လဲတယ္။ လဲရင္လည္း က်ိဳးတယ္။ အၿငိမ္မေနတဲ့သူဆိုေတာ့ ခက္သားပဲ ဟား ဟား။
မိုးဇံ။ ။ ကၽြန္ေတာ္က ေဒၚေဒၚတို႔ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး စြန္႔စားခန္းေတြအေၾကာင္း ေဒၚေဒၚေျပာျပတာ နားေထာင္ခ်င္လို႔ပါ။ ေဒၚေဒၚက 'မဟာမိတ္နဲ႔ ဗမာ့တမန္' ခရီးမွာ သူရဲေကာင္းတေယာက္ မဟုတ္လား။ အိႏၵိယ သြားၾကေတာ့ ရခိုင္႐ိုးမကို ျဖတ္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ရတာေနာ္။
ေဒၚျမရီ။ ။ ဟုတ္တယ္။ ခရီးက ရန္ကုန္- ပုသိမ္၊ ပုသိမ္က ငါးသိုင္းေခ်ာင္း၊ ငါးသိုင္းေခ်ာင္းက ေျမာက္ေခ်ာင္း၊ အဲဒီလို သြားရတာ။ ခရီးက သိပ္ဆင္းရဲပင္ပန္းတယ္။ ရခိုင္႐ိုးမႀကီးက ေတာကလည္းႀကီး၊ နက္လဲ နက္တယ္။ ေတာင္ေတြကလဲ ၾကမ္း၊ လမ္းကလဲ ဆိုး၊ တခါတခါ ေျခဖ၀ါးေတြ ကြဲၿပီး ဆက္သြားလို႔ကို မရေတာ့ဘူး။ ေတာင္အတက္ေတြ ကုန္းအတက္ေတြက်ရင္ ကိုတင္ေ႐ႊနဲ႔ ကိုညိဳထြန္းက တဖက္စီတြဲၿပီး ခ်ိဳင္းကေန ဆြဲမ ဆြဲတင္ၾကတယ္။ တခါတခါက်ေတာ့ ဒ႐ြတ္တိုက္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း အဲဒီတုန္းက သူတို႔ ခ်ိန္းထားတဲ့ အခ်ိန္ရက္ကို ေရာက္ဖို႔ဆိုေတာ့ ေရာက္ေအာင္သြားရတာပဲ။ ရာသီကလည္း ေဆာင္းတြင္းႀကီးေပမယ့္ လူေတြမွာ ေခၽြးဒီးဒီးက်ေနေတာ့ ခ်မ္းတယ္ စီးတယ္မသိ။ ပင္ပန္းတာပဲ သိတာ။
မိုးဇံ။ ။ ရခိုင္႐ိုးမဆိုတာ အဲဒီအခ်ိန္က တကယ့္ ေတာနက္ႀကီး မဟုတ္လား။
ေဒၚျမရီ။ ။ တကယ့္ေတာနက္ႀကီး။ ငွက္ေတာ၊ က်ားေတာ။ ငွက္ဖ်ားက သိပ္ၾကမ္းတယ္။ က်ားဆိုးလဲ ေပါတယ္။ ဆင္႐ိုင္းေတြ ႐ွိတယ္။ က်ားဆိုးေတြကလဲ သိပ္ရဲတင္းတယ္လို႔ နာမည္ႀကီးတယ္။ သိပ္လဲ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေလာက္ပင္ပန္းတဲ့ၾကားက မမႈပါဘူး။ ေရာက္ေအာင္သြားတယ္။ ဒါဟာ တို႔တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ စြန္႔စားရတာပဲ။ ဒီလို အဆင္းရဲ အပင္ပန္းခံ စြန္႔စားမွ ဖက္ဆစ္ေတြကို ႏိုင္မွာ၊ နယ္ခ်ဲ႔ကို ႏိုင္မွာ၊ လြတ္လပ္ေရးရမွာ ဆိုတဲ့ စိတ္ဓါတ္ေပါ့။
တခါတေလမ်ား ကိုယ့္ကိုယ္ကို မေက်နပ္လိုက္တာေလ။ ငါ့ႏွယ္ ေပ်ာ့လိုက္တာလို႔။ စိတ္တိုတယ္။ ဖယ္ၾက မဆြဲၾကနဲ႔၊ ကိုယ့္ဘာသာ တက္မယ္ဆိုၿပီး သစ္ပင္ႏြယ္ပင္ေတြ ဆြဲတက္၊ ေတာင္ဆင္းေတြဆိုလဲ ဟိုအပင္ ဒီအပင္ဖက္ဆင္း၊ ဖင္ဒ႐ြတ္ဆြဲဆင္း၊ လွိမ့္ဆင္း ေလွ်ာဆင္း၊ ရင္ဘတ္ေတြ ပြန္းပဲ့ လက္ေတြ ေျခေထာက္ေတြ ပြန္းပဲ့ ေရာင္ကိုင္းေနတာ။
တခါက်ေတာ့ လွည္းနဲ႔ သြားရတာ၊ မနက္မိုးလင္းကေန မိုးခ်ဳပ္ထိ တေနကုန္ပဲ။ ေနာက္ည ဆက္သြားၾကေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္မွာ လူေရာ ႏြားေရာ ပင္ပန္းၿပီး အိပ္ေပ်ာ္သြားလဲ မသိဘူး။ လွည္းႀကီး ရပ္ေနၿပီး ေနျမင့္လင္းလာမွ လန္႔ႏိုးၾကတယ္။
ကံေကာင္းလို႔ေပါ့ က်ားစာ မျဖစ္တာ။
ေနာက္ေတာ့ ရခိုင္႐ိုးမေက်ာ္ၿပီး ဂြ ေရာက္တယ္။ ဂြၿမိဳ႔က ေက်ာက္ခၽြန္ဆိုတဲ့ ပင္လယ္ကမ္းေျခ ႐ြာကေလး။ အဲဒီကမွ ညဘက္မွာ ကိုတင္ေ႐ႊက အခ်က္ျပတယ္။ လသာတဲ့ ညႀကီး။ ပင္လယ္ထဲမွာ ရာဘာဘုတ္ေလးနဲ႔ လာေခၚေတာ့ သံုးေယာက္သား သြားၾကတာ။ ၿပီးေတာ့ စစ္သေဘၤာႀကီးဆီကို ရာဘာဘုတ္နဲ႔ ကပ္၊ အဲဒီ သေဘၤာနဲ႔ ေမာင္းထြက္ရတာ။ အဲဒီမွာ သေဘၤာေပၚတက္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ေပါက္ ကုလားႀကီး တေယာက္က ၀မ္းသာအားရ ဆီးႀကိဳၿပီး ေနေကာင္းရဲ႔လား ေမးတုန္း႐ွိေသးတယ္။ ေဘးနားမွာ ႐ွိတဲ့ ဆားေလွေတြေပၚက ဂ်ပန္က လွမ္းပစ္လိုက္တာ ရင္ဘတ္မွန္ၿပီး တခါတည္း တံုးဆို ပြဲခ်င္းၿပီး ေသသြား႐ွာတယ္။ သေဘၤာလဲ ခ်က္ခ်င္း ေမာင္းထြက္ရတယ္။ သေဘၤာကလူး၊ လိႈင္းကမူးနဲ႔ ေအာ့အန္လိုက္တာ၊ စားထားတာ ကုန္ေရာပဲ။ ပင္လယ္ထဲမွာ သေဘၤာ သံုးခါေျပာင္းစီးၿပီး ေနာက္ေတာ့ စစ္တေကာင္းေရာက္တယ္။ စစ္တေကာင္းကေန မီရတ္ဆိုတဲ့ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္ေစာင္းက တပ္ၿမိဳ႔ေလးကို ေလယာဥ္နဲ႔ ပို႔တယ္။ ေနာက္ အဲဒီမွာ ကိုသိန္းေဖ(သိန္းေဖျမင့္)နဲ႔ ေတြ႔ၿပီး ေဒလီေ႐ႊ႔တယ္။ ေဒလီကမွ နယူးေဒလီေျပာင္း၊ ေနာက္ ကာလကတၱား၊ ဘီဟားလားကို ေရာက္တယ္။
မိုးဇံ။ ။ ကာလကတၱား ေရာက္ေတာ့ စစ္သင္တန္းေတြ ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းေတြ တက္ရတာေပါ့။
ေဒၚျမရီ။ ။ ကာလကတၱားမွာ အကိုႀကီး ကိုသိန္းေဖက ေခါင္းေဆာင္ေလ။ သူက တာ၀န္ေတြ ေနရာေတြ ခြဲေ၀တယ္။ ေနာက္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ရဲ႔ ေအာက္မွာ ျမန္မာျပည္သူေတြ ဘယ္လိုေနထိုင္၊ ခံစား၊ ဆင္းရဲက်ပ္တည္းတာေတြ ဒုကၡေရာက္တာေတြ၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္း အဆမတန္ျဖစ္တာေတြ စာတမ္းေရးရတယ္။ ဂ်ပန္ေငြစကၠဴဆိုတာ မင္းတို႔ ၾကားဖူးတယ္ မဟုတ္လား။ ဘာမွ တန္ဘိုးမ႐ွိေအာင္ ျဖစ္ေနတာ။ အဲဒီ စာတမ္းေတြကို ကိုသန္းေဖက တည္းျဖတ္ၿပီး ေလနတ္သားသတင္းစာမွာ ထည့္တယ္။ ေနာက္ ကိုသိန္းေဖက ႏိုင္ငံေရးလဲ သင္တန္းေပးတယ္။ ေလထီးသင္တန္းတက္ဖို႔ စီစဥ္ၿပီးမွ ကိုယ္တို႔ ေက်ာက္ဆည္ရဲ႔ အေျခအေနအရ ဆင္းစရာ မလိုေတာ့ဘူးဆိုၿပီး သင္တန္းမတက္ရေတာ့ဘူး။
ေနာက္ အဲဒီသင္တန္းကို ပထမအသုတ္ သခင္ဗိုလ္၊ မန္း၀င္းေမာင္၊ ကိုခ်စ္ေကာင္း၊ ကိုအုန္းေမာင္တို႔ ေရာက္လာတယ္။ ဒါနဲ႔ အဲဒီဘံုရိပ္သာကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ဗဟိုကလပ္စည္းတခု အမ်ား၀ိုင္းေ႐ြးၾကတယ္။ ကိုသိန္းေဖ ေခါင္းေဆာင္ၿပီး သခင္ျမသြင္၊ ကိုေက်ာ္ရင္၊ ကိုထြန္းေအာင္ေက်ာ္၊ ဂို႐ွယ္နဲ႔ ကိုယ္တို႔ ပါတယ္။ အဲဒီကလပ္စည္းက ဘံုရိပ္သာတခုလံုးကို အုပ္ခ်ဳပ္တာ။
ခုျပန္ေတြးၾကည့္ေတာ့လဲ အဲဒီတုန္းက တို႔အားလံုး အသက္ငယ္ငယ္ေလးေတြ ႐ွိၾကေသးတာ။ လွကြန္း (သခင္လွကြန္း)တို႔၊ ဘေစာ (၀န္ႀကီးေဟာင္းဦးဘေစာ)တို႔၊ ေမာင္ၾကည္တို႔က အသက္ ၁၈ ႏွစ္၊ ၁၉ ႏွစ္ပဲ ႐ွိေသးတာ။ ကိုယ္တို႔ စြန္႔စားတယ္ ဆိုတာမွာ ကိုယ့္အတြက္ ဘာျဖစ္ရမယ္၊ ညာျဖစ္ရမယ္ဆိုတာ ဘာမွ မပါဘူး။ ကိုယ္က်ိဳးမပါဘူး။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးအတြက္။ ကိုယ့္ျပည္သူ ျပည္သားေတြကို တိုင္းတပါးက လာၿပီး နွိပ္စက္ကလူျပဳတာ မခံႏိုင္တာ။
ကိုသိန္းေဖဆိုရင္ အသက္သံုးဆယ္ မျပည့္ေသးဘူး။ တကယ့္ေခါင္းေဆာင္ပဲ။ အဲဒီကာလက သူ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို လူတိုင္းက ေလးစားရတယ္။ ခ်ီးမြမ္းရတယ္။ သူက ေက်ာ႐ိုးတီဘီနဲ႔ အိပ္ရာေပၚမွာ ပက္လက္ႀကီး မလႈပ္မ႐ွား ေနရတာ။ အလုပ္ အရမ္းလုပ္တယ္။ သင္တန္းေတြေပးတယ္။ စာေတြ ေရးတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္တယ္။ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ေပးတယ္။ တခ်က္မညည္းဘူး။ ေခါင္းေဆာင္က ဒီလိုလုပ္ေတာ့ က်န္တဲ့လူအားလံုး လုပ္ၾကတယ္။ တေယာက္နဲ႔တေယာက္လဲ သိပ္ေလးစားၾက၊ ခ်စ္ၾကတယ္။ လူငယ္ေတြပဲ၊ တခါတေလ ေပါက္ကြဲလဲ ထိန္းလိုက္ရင္ ရတယ္။ သိတ္ညီညြတ္တာ။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္လဲ ေ၀ဖန္တယ္။ အမွားျပင္တယ္။ ျပန္ၾကည့္ေတာ့ အားလံုး လူငယ္ေတြ မဟုတ္လား။ ကိုအုန္းေမာင္ (ေလထီးအုန္းေမာင္) မွ အသက္ႏွစ္ဆယ္ ႐ွိေသးတယ္။
မိုးဇံ။ ။ အဲဒီတုန္းက ေဒၚေဒၚတို႔ကို ဘယ္သူက လႊတ္တာလဲ။ ေဒၚေဒၚ့ကို မခင္စီဆိုၿပီး သခင္စိုးက နာမည္ေပးလႊတ္တာလို႔ ဖတ္ဖူးတယ္။
ေဒၚျမရီ။ ။ ေနဦး၊ ကိုယ္တို႔ သြားတာက ဇာတ္လမ္းက အ႐ွည္ႀကီး။ ကိုသိန္းေဖနဲ႔ ကိုတင္ေ႐ႊက အိႏၵယမွာ ေနရင္း တႏွစ္ေလာက္ ဗမာျပည္နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ျပတ္ေနတယ္။ ဒီမွာ ကိုသိန္းေဖက ကိုတင္ေ႐ႊကို ဗမာျပည္ျပန္လႊတ္တာ။ အဂၤလိပ္ကလဲ ကိုတင္ေ႐ႊျပန္ၿပီး သစၥာေဖာက္ရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ဆိုတဲ့သေဘာနဲ႔ ကိုသိန္းေဖကို အသက္ေပါင္ထားရတဲ့ သေဘာေပါ့။ ကိုတင္ေ႐ႊျပန္မလာရင္ ကိုသိန္းေဖ က်န္ေနတယ္။ ဒါမ်ိဳးေပါ့။ ေ႐ွးတုန္းက လြယ္တယ္။ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ အသက္ေပးၿပီး သစၥာ႐ွိၾကတယ္။ အဲဒီလို ကိုသိန္းေဖ အသက္ကို အေပါင္ထားၿပီး ကိုတင္ေ႐ႊက ေက်ာက္ေတာ္ဘက္ဆင္းၿပီး ျပန္လာတယ္။
အဲဒီမွာ သခင္စိုးက အမ်ိဳးသမီးစည္း႐ံုးေရးလိုတယ္ဆိုၿပီး ကိုယ္က ေရာက္တာ။ အမွန္က ကိုဘဟိန္းနဲ႔ ကိုဘဟိန္းမိန္းမ (ေဒၚခင္ႀကီး) ကို ေခၚတာ။ ကိုဘဟိန္းက အဲဒီအခ်ိန္မွာ မက်န္းမာဘူး။ ေကာင္းေကာင္း ေနမေကာင္းဘူး။ ဒါနဲ႔ သူတို႔ မပါဘူး။ အဲဒီမွာ သခင္စိုးက ငါမျမရီကို လႊတ္လိုက္မယ္ဆိုၿပီး ေခၚတယ္။ သခင္တင္ျမနဲ႔ ႏွစ္ေယာက္ သြားၾကတာ။
မိုးဇံ။ ။ အဲဒါ ဖ်ာပံုသြားတာေနာ္။
ေဒၚျမရီ။ ။ ဟုတ္တယ္။ ဖ်ာပံုအသြား၊ သခင္သန္းၿမိဳင္နဲ႔ အိုးဘိုဆိပ္မွာ ေတြ႔တယ္။ သူက ေဟ့ ကိုတင္ေ႐ႊ ေရာက္ေနတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ကိုယ္က ကိုတင္ေ႐ႊ အိႏၵိယမွာဆိုတာ ကိုယ္သိေနတာပဲ။ သူေရာက္ေနတယ္ ဘယ္သိမလဲ။ အဲဒီမွာ သခင္တင္ျမနဲ႔ သြားတာ။ အဲဒီမွာ သခင္စိုးက မခင္စီလို႔ နာမည္ေျပာင္း ေပးၿပီး ကိုတင္ေ႐ႊနဲ႔ လက္ထပ္ေပးၿပီး ဘဲ ငါးေကာင္ခ်က္ၿပီး ပြဲလုပ္ေပးေသးတယ္။
ကိုတင္ေ႐ႊက ဖိုး႐ံုဆိုၿပီး၊ ဖိုး႐ံုနဲ႔ မခင္စီသြားၾကတာ။ စက္ပိုင္သမီး မခင္စီကို ခိုးေျပးလာတာလို႔ ဇာတ္လမ္းဆင္ၿပီး သြားၾကတာ။ တကယ္တမ္းၾကည့္ေတာ့ ရယ္စရာႀကီး။ ခိုးေျပးခံရတဲ့ စက္ပိုင္သမီးက တခ်ိန္လံုး၊ လမ္းထြက္၊ အျပင္ထြက္ ေစ်း၀ယ္လုပ္ေနရတယ္။ ကိုတင္ေ႐ႊက လူျမင္ခံလို႔ မျဖစ္ဘူးဆိုေတာ့ ပုန္းေနရတယ္။ ဟားဟား ဟားဟား လုပ္ပံု လုပ္ပံု။ ျဖစ္ပံုေတြက အဲဒီလို။ ခိုးခံရတဲ့ စက္ပိုင္သမီးက ဟိုသြားလိုက္ဦး၊ ဒီသြားလိုက္ဦး၊ ေတာ္ၾကာ ေငြေတာင္တန္း သြားလိုက္ဦးဆိုၿပီး သြားေနရတာ။
ရခိုင္႐ိုးမျဖတ္ေတာ့ ကိုညိဳထြန္း မဟာဗမာမင္းႀကီးဆိုေတာ့ သူက မင္းႀကီး၊ ကိုယ္နဲ႔ ကိုတင္ေ႐ႊက စာေရး လင္မယား၊ ကိုေက်ာ္ရင္(ပါေမာကၡဦးေက်ာ္ရင္)က အတြင္းေရးမႉးလုပ္ၿပီး သြားရတာ။ လမ္းမွာ လူေ႐ွ႔သူေ႐ွ႔ဆိုရင္ ခပ္တည္တည္နဲ႔ ေဟ့ ေဆးလိပ္ယူခဲ့၊ လက္ဖက္ရည္ယူခဲ့ ဆိုၿပီး ခိုင္းတာ။ စာေရးလင္မယားဆိုေတာ့ ကုပ္ေခ်ာင္းေခ်ာင္းနဲ႔။ သူ ေဆးလိပ္ေသာက္တာကအစ မင္ေသေသနဲ႔၊ လက္ႏွစ္ဖက္နဲ႔ ႐ို႐ိုေသေသ ေပးရတာ။ ၿပီးလို႔ ဘယ္သူမွ မ႐ွိဘူးဆိုရင္ အခန္းထဲမွာ ကိုယ္တို႔ႏွစ္ေယာက္က လွိမ့္ထိုးၾကတာ။ ဟဲ့ ငါတို႔ကို ခိုင္းဦးဟဲ့ ဆိုၿပီး။ သူကလဲ ဒါ ငါ့ကုသိုလ္နဲ႔ ငါ ျဖစ္တာဆိုၿပီး တဟားဟားနဲ႔ေပါ့။ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြဟာ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ သိပ္ခ်စ္ၾကတာ။
မိုးဇံ။ ။ ဂ်ပန္က ၀င္ေနတာ တႏွစ္ေလာက္ ႐ွိၿပီေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ဂ်ပန္နဲ႔ တခါမွ မဆံုဘူးလား။
ေဒၚျမရီ။ ။ ဟာ အႀကီးအက်ယ္ ဆံုတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ တို႔က ဂ်ပန္သင္ပုန္းႀကီးစာအုပ္ေတြ သယ္သြားတာ။ ကကိကုေကေကာ တို႔၊ နာ့နိႏုေနေနာ တို႔ေပါ့။ ဂ်ပန္လိုနဲ႔ ဗမာလိုနဲ႔ ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ေပါ့။ အဲဒါေတြကို ဂ်ပန္ေတြ ျပသြားရတယ္။ သူတို႔ကလဲ ေကာင္းတယ္ ေကာင္းတယ္ ဆိုၿပီး က်န္ခဲ့တာပဲ။ စာအုပ္ထုတ္ႀကီးလဲ ေက်ာက္ေတာ္ေရာက္ေတာ့ ကုန္တာပါပဲ။ အဲဒီတုန္းက စြန္႔စားခန္းပါပဲ။
အဲဒီလို ေနလာလိုက္တာ ကက္စဘီ* လက္ထက္က်မွ ဗမာျပည္ ျပန္ေရာက္ေတာ့တယ္။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရးႀကီးလဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္ေပါ့ကြာ။
မိုးဇံ။ ။ ေဒၚေဒၚတို႔ လူငယ္အ႐ြယ္ေပါ့။ ဒီလိုစြန္႔စားခန္းေတြ စြန္႔ရတာေတြကို ဘယ္လို ရည္မွန္းခ်က္ ေတြနဲ႔ ေက်ာ္ျဖတ္သြားခဲ့ၾကတာလဲ။
ေဒၚျမရီ။ ။ အဲဒီတုန္းက ကုမၼာရီစိတ္ဓါတ္ေပါ့ေလ။ တို႔အမ်ိဳးသမီးေတြဟာလဲ ဘယ္အလုပ္မဆို ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္တယ္၊ လုပ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာေပါ့ကြာ။ ၿပီးေတာ့ တို႔က စာအုပ္ေတြ ဘာေတြ ဖတ္ေတာ့ ႏိုက္တင္းေဂးတို႔ ဘာတို႔ ဖတ္ၿပီး ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ဒီလို စိတ္ဓာတ္ ႐ွိေနတာေပါ့။ အဲဒီတုန္းက အမ်ားဆံုး ဖတ္တာကေတာ့ နဂါးနီ** ေပါ့ကြာ။ နဂါးနီ စာအုပ္ေတြ ဖတ္ၿပီး လူက ႏိုးၾကားေနတာေပါ့။ ဒီလိုျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္႐ွိေနတာေပါ့။
ၿပီးေတာ့ ကိုယ္က စာလဲေရးတယ္ကြ။ အဲဒီတုန္းက ေျမလတ္မိခင္ ဆိုၿပီးေတာ့လဲ ေရးဖူးတယ္။ ျမ၀တ္ရည္ ဆိုတာနဲ႔လဲ ေရးဖူးတယ္။ ယု၀တီတို႔ ဘာတို႔ မွာေပါ့။ ေဆာင္းပါးေတြ ေရးတယ္။
မိုးဇံ။ ။ အဓိက ကေတာ့ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ေပါ့ေနာ္။ ကိုယ္က အျပင္သြား ဘာညာဆိုရင္ လူမ်ိဳးေရး အဓိက႐ုဏ္းကိစၥ ဘာညာကလဲ ႐ွိတယ္မဟုတ္လား။ အဲဒီတုန္းက ကုလားဗမာ ဘာညာဆိုတာ ႐ွိတယ္ေလ။ ကိုယ္က အမ်ိဳးသားေရးစိတ္လဲ ျပင္းတဲ့သူဆိုေတာ့ အိမ္က အေဖႀကီး အေမႀကီးတို႔က မွာတယ္။ ဟဲ့ မျမရီ အျပင္သြားရင္ လူမ႐ိုက္ခဲ့နဲ႔ေနာ္တဲ့။ ဟား ဟား ဟား ဟား။ သမီးရည္းစားေတြ ဘာေတြ မထားနဲ႔လို႔ မမွာဘူး။
ခုခ်ိန္ ျပန္ေတြးေတာ့ ကိုယ္က အမ်ိဳးသားေရးပဲ ျဖစ္ေနတာကိုး။
ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ အမ်ိဳးသားစိတ္။ လြတ္လပ္ေရး ရေအာင္လုပ္မယ္။ တို႔ အမ်ိဳးသားေရးအတြက္ တို႔ စြန္႔လႊတ္ အနစ္နာခံမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြေပါ့။
မိုးဇံ။ ။ ေဒၚေဒၚတို႔ အိႏၵိယသြားၾကေတာ့ ခရီးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဖက္ဆစ္ကို အရင္တိုက္ရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆ ဆိုတာက အဲဒီအခါအတြက္ေတာ့ အမ်ိဳးသားေရး သက္သက္မဟုတ္ ေတာ့ဘူး။ ကိုယ္တိုက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ နယ္ခ်ဲ႔အဂၤလိပ္ကို ျပန္ၿပီး လက္တြဲရတာ မဟုတ္လား။ အဲဒါ ဘယ္ကေန ဘယ္လိုစတာလဲ။
ေဒၚျမရီ။ ။ ေက်ာက္ဆည္မွာ ကိုတင္ေ႐ႊ သူ႔အကိုနဲ႔ ပါရင္း ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ေတြ႔တယ္။ ေနာက္ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးမွာ အတူတူ လုပ္ရင္းကိုင္ရင္း ေမတၱာ႐ွိၾကတယ္။ သူကလဲ ကိုယ့္ဗမာလူမ်ိဳးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ စြန္႔စားမယ္။ လုပ္မယ္။ စြန္႔၀ံ့တယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္႐ွိတယ္။ ဇြဲလဲ သိပ္ႀကီးတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ တေန႔မွာ သူက လာႏႈတ္ဆက္တယ္။ ဘယ္သြားမယ္၊ ဘာလုပ္မယ္ဆိုတာ မေျပာဘူး။ တိုင္းျပည္အတြက္ စြန္႔ေတာ့မယ္တဲ့။ ကိုယ္ကလဲ ေျပာလိုက္တယ္။ သြား..... ေနာက္ဆံမငင္နဲ႔။ မေသရင္ ျပန္ေတြ႔ၾကမယ္လို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ ေနာက္ သူထြက္သြားၿပီး ေတာ္ေတာ္ၾကာမွ ကိုသိန္းေဖနဲ႔ အိႏိၵပါသြားတယ္ဆိုတာ သိရတယ္။ သူဆက္ေပးခဲ့လို႔ သခင္တင္ျမတို႔၊ ကိုတူး(ဗိုလ္မႉးခ်စ္ေကာင္း)တို႔နဲ႔ ဆက္မိတယ္။ ကိုယ္က ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေ၇း စာတမ္းေတြ စာေစာင္ေတြ ကူးတယ္။ ျဖန္႔တယ္။ တေန႔မွာ သခင္တင္ျမေရာက္လာၿပီး သခင္စိုးက ေခၚခိုင္းတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ တာ၀န္ေပးစရာ႐ွိတယ္ဆိုတာနဲ႔ ထလိုက္သြားတာ။ အဲဒါ ဖ်ာပံုေရာက္ေတာ့ ကိုတင္ေ႐ႊ ျပန္ေရာက္ေနတာ ေတြ႔ၿပီး၊ သခင္စိုးက ကိုယ္တို႔နွစ္ေယာက္ လက္ထပ္ေပးၿပီး၊ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး ကိစၥေျပာျပ၊ အိႏၵိယကို လႊတ္တာပဲ။
ဂ်ပန္က ၀င္လာေနၿပီဆိုေတာ့ ဂ်ပန္အေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္း သိေနၿပီ။ ဒါနဲ႔ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ ရမယ္ဆိုတာ လုပ္ၾကတာပဲ။
မိုးဇံ။ ။ ေဒၚေဒၚတို႔ အားလံုးက အဲဒီမွာ လူငယ္ေတြပဲ ႐ွိၾကေသးတာ။ စြန္႔စားခန္း ေတြ႔ႀကံဳရင္ ရင္တုန္ေနၾကမွာေပါ့။ ေပ်ာ္လဲ ေပ်ာ္စရာႀကီး ျဖစ္မွာပဲ။
ေဒၚျမရီ။ ။ လူငယ္ဆိုေတာ့ စြန္႔စားေနရတာ ေပ်ာ္တာေပါ့။ မေၾကာက္ၾကပါဘူး။ မေၾကာက္မလန္႔ဘူး ဆိုေပမယ့္ လုပ္ရတဲ့ အလုပ္ေတြက ရယ္စရာ မဟုတ္ဘူး။ ေလယဥ္ပ်ံေတာင္ မစီးဘူးသူေတြက ေလထီးခုန္ၾက ရတာေလ။ ေမာင္ၾကည္ဆိုရင္ အျမဲတမ္း ေျပာတယ္။ "ေလထီးခုန္တာ ဘာခက္တာမွတ္လို႔ မမရယ္။ ၀မ္း တူး သရီးဆို ခုန္ခ်လိုက္၊ ပတ္ခ်ာလည္ဆင္းသြားၿပီး ေလထီးပြင့္သြားရင္ နတ္သားေလး ျဖစ္သြားေရာ" တဲ့။ အဲဒီလို စိတ္ဓာတ္ေတြ၊ သတၱိခဲေတြ။
ေနာက္ ဗမာျပည္ကို ေလထီးနဲ႔ စဆင္းတာလဲ ေမာင္ၾကည္ပဲ။ သူက ၁၈ ႏွစ္ေလာက္ ႐ွိဦးမွာေပါ့။ ေ႐ႊဘို တန္႔ဆည္ဘက္က။ ေလထီးခုန္ဆင္းေတာ့ ပဲခူး ပ်ဥ္ပံုႀကီးဘက္မွာ။ သူဆင္းေတာ့ ဘယ္သူမွ ႀကိဳမယ့္သူ မ႐ွိဘူး။ ကံေကာင္းလို႔ ေအာက္မွာ ဂ်ပန္မ႐ွိဘူး သူက အဲဒီနယ္ကို တခါမွ ေရာက္ဖူးတာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါ ဂ်ပန္စစ္၀တ္စစ္စားနဲ႔ ၀တ္ထားၿပီး ဂ်ပန္စစ္ကားတစီးကို ခပ္တည္တည္နဲ႔ တားစီးသြားတယ္။ သူက ဂ်ပန္လို ေျပာတတ္ေတာ့ ဂ်ပန္ေတြကို ဂ်ပန္လို ေျပာၿပီး ရန္ကုန္ေရာက္သြားတယ္။ ရန္ကုန္ေရာက္ေတာ့ သူက R.E.T ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ေဒၚသိန္းတို႔ဆီ သြားရမွာ။ ကိုတင္ေ႐ႊက သူ႔ကို မွာလိုက္တယ္။ ေဒၚသိန္းဆိုတာ ဘယ္လို ပံုစံေပါ့ေလ။ အဲဒါေရာက္သြားေတာ့ အဲဒီမွာ ဂ်ပန္ေတြ ေရာက္ေနတယ္။ သူက ျပန္လွည့္ထြက္လို႔လဲ မျဖစ္၊ ဒါနဲ႔ ခပ္တည္တည္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းပဲ ေဒၚသိန္းကို အေမသိန္း- ကၽြန္ေတာ္ဗိုက္ဆာလွၿပီ လို႔ေျပာၿပီး မီးဖိုေခ်ာင္ထဲ ၀င္သြားတာ။ ေဒၚသိန္းနဲ႔ သူက တခါမွ ေတြ႔ဖူးတာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေဒၚသိန္း မီးဖိုေခ်ာင္ထဲ လိုက္လာေတာ့မွ အေဒၚက ေဒၚသိန္းမဟုတ္လား။ ကၽြန္ေတာ့္ကို အိႏၵိယက လႊတ္လိုက္တာ၊ ဂ်ပန္နဲ႔ ဆက္ၿပီး အိေျႏၵမပ်က္ စကားေျပာေန။ ၿပီးမွ ကၽြန္ေတာ္ ႐ွင္းျပမယ္လုပ္တာ။ ေမာင္ၾကည္ အဲဒီလို ျဖတ္ထိုးဥာဏ္ကလဲ ေကာင္းတယ္။ အဲဒီလို အူယားစရာေတြ၊ ေၾကာက္စရာေတြ အမ်ားႀကီးၾကားမွာ တို႔အားလံုး စြန္႔စြန္႔စားစား လုပ္ခဲ့ၾကတာပါ။
မိုးဇံ။ ။ ေလထီးဆင္းဖို႔ လႊတ္တဲ့ ေလဝာဥ္တစင္း ပ်က္က်သြားတယ္ေနာ္။ ကၽြန္ေတာ္ သိန္းေဖျမင့္ရဲ႔ မဟာမိတ္နဲ႔ ဗမာ့တမန္ စာအုပ္မွာ ဖတ္ဖူးတယ္။
ေဒၚျမရီ။ ။ ဟုတ္တယ္၊ သခင္ဗိုလ္ရယ္၊ ေစာဦးရယ္၊ ဘသိန္းရယ္ သူတို႔ေလယာဥ္ပ်က္က်တာ။ တို႔ အားလံုးေလ... စိတ္မေကာင္းျဖစ္လိုက္ၾကရတာ။ ကိုသိန္းေဖက ညေနဖက္ ေခၚေျပာတယ္။ ညစာစားၿပီးစ ပန္းကန္ေတာင္ မေဆးရေသးဘူး။ "မခင္စီေရ၊ သခင္ဗိုလ္တို႔၊ အတာ(ဘသိန္း)တို႔ မ႐ွိေတာ့ဘူး" တဲ့။ အံ့အားသင့္ၿပီး ဘာစကားမွ ျပန္ေျပာလို႔ မရေတာ့ဘူး။ သခင္ဗိုလ္က ေကာလိပ္ေက်ာင္းကေန သခင္ျဖစ္လာတာ။ စာေရးေကာင္း။ ေစာဦးကလဲ ဘားမား႐ိုင္ဖယ္ကေန အိႏၵိယ ေရာက္လာတာ။ အတာက ေခတ္ပညာတတ္။ ဘီေအ အဂၤလိပ္စာဂုဏ္ထူး။ ဗမာ့တပ္မေတာ္က တပ္မႉး။ ဇြဲ လံု႔လ ၀ိရိယ ႐ွိတယ္။ ဗမာ့တပ္မေတာ္က တပ္မႉးဆိုေပမယ့္ ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ် ေနတယ္။ လူခ်စ္လူခင္ အင္မတန္ ေပါတာ။ တို႔အားလံုး ယူက်ံဳးမရ ျဖစ္ရတယ္။ အစ္ကိုႀကီး ကိုသိန္းေဖက ခ်က္ခ်င္း အစည္းအေ၀းေခၚၿပီး သူတို႔ကို အေလးျပဳတယ္။ ခ်ီးက်ဴးတယ္။ ၀မ္းနည္းစကားေျပာတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔အတြက္ တိုင္းျပည္တာ၀န္ေတြ ပိုယူၾကမယ္လို႔ အဓိဌာန္ျပဳၾကတယ္။
မိုးဇံ။ ။ အဲဒီလို စြန္႔စားခဲ့ၾကတာအတြက္ ေဒၚေဒၚတို႔ ဘာရလဲ။
ေဒၚျမရီ။ ။ ဖက္ဆစ္ေတြကို ေတာ္လွန္ေမာင္းထုတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ တို႔လြတ္လပ္ေရးရတယ္။ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ မစဥ္းစားပါဘူးကြာ။ ကိုယ့္ဘာသာ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနတာပဲ။
မိုးဇံ
၁၄၊ မတ္၊ ၂၀၀၁။
မာယာအယ္ဒီတာမွတ္ခ်က္။
*ကက္စဘီ= Civil Affairs Service (Burma) ရဲ႔ အတိုေကာက္ CAS(b) ကို ဗမာလို ေခၚတာ ျဖစ္တယ္။
**နဂါးနီစာအုပ္အသင္း (၁၉၃၇)၊ သခင္လူငယ္ ေခတ္ပညာတတ္မ်ား တည္ေထာင္တယ္။ ဆို႐ွယ္လစ္ သေဘာတရားမ်ား၊ ကြန္ျမဴနစ္သေဘာတရားမ်ားကို ျပည္သူလူထုထဲ ပ်႔ံႏွ႔ံေအာင္ ျဖန္႔ခိ်ေပးတဲ့ စာအုပ္တိုက္အျဖစ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ ထင္႐ွားခဲ့တယ္။
က်ေနာ္သိတဲ့ သူ႔နာမည္က
နီေအာင္ေမသု
အသည္းႏွလံုး တကယ္နီသူ
နီတာမွ ေသြးလိုနီ
အ႐ုဏ္ဦးလို
ကမၻာ့ျပည္သူေတြရဲ႔
ေအာင္လံနီလိုနီသူ။
သူဟာ
ေသြးနီတဲ့အေၾကာင္းကို
မဟာရန္ကုန္က လမ္းမေတြနဲ႔
သာယာဝတီနယ္က ေတာေရာၿမိဳ႔ကိုပါ
အင္းစိန္ေထာင္၊ ကိုကိုးကြၽန္း
သာယာဝတီေထာင္၊ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး
စမ္းသပ္ေလရာမွာ
မီးေတာက္မီးလွ်ံပမာ
ေဖာ္ျပခဲ့သူ။
ဒီလို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးကို
သိကြၽမ္းခဲ့၊ ရဲေဘာ္ေခၚခြင့္ရခဲ့လို႔
ငါ့ဘဝဟာ ဒုလႅဘတပါးလို႔
ေၾကညာလိုက္မယ္။
သူနဲ႔အတူ ရယ္ေမာခဲ့
အတူအံႀကိတ္ခဲ့
အတူလႊဆြဲခဲ့
အင္တာေန႐ွင္နယ္သီခ်င္းကို
အတူဟစ္ဆိုခဲ့ရတဲ့အတြက္
ငါတသက္လံုး ဂုဏ္ယူ
တဘဝလံုး ေက်နပ္သြားမယ္။
ငါသူ႔အတြက္
အမွ်မေဝ၊ ေခါင္းေလာင္းမထိုး
ကိုရန္က်မ္းစာမဖတ္
ဘာကုသိုလ္မွ မလုပ္ျဖစ္ေပမယ့္
ညာလက္႐ံုးကို မိုးသို႔ခ်ီ
သူ႔ဂုဏ္ေတြကို ႏွလံုးသြင္းကာ
“၅၃ရက္တိုက္ပြဲ” * တုန္းကလိုပဲ
တိုင္တည္လိုက္ပါတယ္
“က်ေနာ္ဘယ္ေတာ့မွ
သစၥာမေဖာက္ပါ-ရဲေဘာ္ႀကီး”
သူ႔အေၾကာင္း
က်မ္းတေစာင္-ေပတဖြဲ႔
ေရးႏိုင္စြမ္းမ႐ွိတဲ ့ငါ့အျဖစ္
အမွန္ပဲ ဝမ္းနည္းမိပါရဲ႔
ဒါေပမဲ့ တကယ္လို႔မ်ား
တေန႔မွာ
ငါ့အေၾကာင္းေရးတဲ့သူ႐ွိရင္
“နီေအာင္ေမသုရဲ႔
တိုက္ေဖာ္တိုက္ဖက္ျဖစ္ဖူးတယ္”
ဆိုတဲ့စာတေၾကာင္း
ထည့္ျဖစ္ေအာင္ထည့္ေပးပါလို႔
ႀကဳိတင္ေတာင္းပန္ခ်င္ပါတယ္။
ဖိုးသံ (လူထု)
(ဒီကဗ်ာကို သူက်ဆံုးတဲ့သတင္းၾကားၿပီး တနာရီအတြင္းေရးခ်လိုက္တာပါ။)
*ကိုကိုးကြၽန္းက ရဲေဘာ္႐ွစ္ဦးက်ဆံုးခဲ့တဲ့ ၅၃ရက္တိုက္ပြဲကိုဆိုလိုတာပါ။
လူတေယာက္ကို ေတြ႔ကတည္းက ခင္သြားရတယ္ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးေတြထဲမွာ အေဒၚေဒၚျမရီဟာ ထိပ္ဆံုးက ပါပါတယ္။ ခင္ၾကတာမွ သူ႔ထက္ အသက္ႀကီးသူေတြ၊ သူ႔ေအာက္ အပံုႀကီးငယ္သူေတြ၊ ႐ြယ္တူေတြ လူအ႐ြယ္႐ြယ္ အစားစားက ခ်စ္ခင္ၾကတာပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ သူက လူေတြကို အၿမဲ တန္းတူလို သေဘာထား၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္လို သေဘာထားၿပီး ႐ွင္း႐ွင္း ဘြင္းဘြင္းနဲ႔ ဟက္ဟက္ပက္ပက္ႀကီး ဆက္ဆံ ေျပာဆိုေလ့႐ွိလို႔ပါ။ သူနဲ႔ ႐ြယ္တူ (ရင္းႏွီးသူ)၊ သူ႔ေအာက္ ငယ္သူေတြနဲ႔ စကားေျပာရင္ သူက သူ႔ကိုယ္သူ “ကိုယ္” လို႔ ေခၚေ၀ၚ သံုးႏႈန္းေလ့႐ွိပါတယ္။ ‘အန္တီကေလ’၊ ‘အေဒၚကေလ’၊ ‘ငါကေလ’ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းမ်ိဳးကို သူ႔ပစပ္က ၾကားရခဲမွ်ပါ။ ကိုယ့္ေအာက္ ငယ္သူေတြနဲ႔ ေျပာရင္ေတာင္မွ ဒီလုိပဲ ေျပာပါတယ္။
လူထုတိုက္ကို တံခါးမ႐ွိ ဓားမ႐ွိ ၀င္ထြက္ လည္ပတ္ေနၾကသူေတြထဲမွာ အင္မတန္ အာ၀ိဇၹာန္း႐ႊင္တဲ့၊ ဟာသေျမာက္တဲ့ လူတခ်ိဳ႔႐ွိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဦးေလးက်ားဘၿငိမ္းပါ။ သူကုိယ္တိုင္က လူထုတိုက္သားလို ျဖစ္ေနတဲ့ ဦးေလးက်ားဘၿငိမ္းဟာ အေဖ့စာပြဲ၊ အေမ့စာပြဲ၊ အယ္ဒီတာစာပြဲ စတာေတြကို တေနရာၿပီးတေနရာ ေျပာင္းထိုင္ၿပီး သူ႔မွာပါလာတဲ့ ပံုျပင္ေတြ၊ ဟာသေတြကို ေျပာျပေလ့ ႐ွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူေရာက္ရာ ေနရာမွာ တေ၀ါေ၀ါ ရယ္သံေတြ အၿမဲၾကားရေလ့ ႐ွိပါတယ္။ သူ႔လိုပဲ ေျပာစမွတ္ျပဳရတဲ့ ေနာက္တဦးကေတာ့ ေဒၚျမရီပါ။ သူကေတာ့ စာပြဲတကာ သြားေလ့မ႐ွိပါဘူး။ အေမ့ စာပြဲမွာပဲ အထိုင္မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမေတြနဲ႔ စကားေျပာပါတယ္။ သူက က်ေနာ္တို႔ကို သူငယ္ခ်င္းလို တရင္းတႏွီးႀကီး ေျပာတာမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔က သိပ္သေဘာက်တာပါ။ တခါတေလ သူေျပာတဲ့ ဟာသကို သေဘာမေပါက္ပဲ ျဖစ္ေနသူကိုသူက “ဟ- ဒီေကာင္ႀကီး အခုမွ ေၾကးစည္႐ိုက္ေနၿပီ” လို႔ေျပာတတ္ပါတယ္။ အဲဒါဘာကို ဆိုလိုတာလဲ နားမလည္လို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့မွ သူက “ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ေၾကးစည္႐ိုက္ရင္ ေခြးေတြက အူတယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေကာင္ႀကီး အူေနတယ္၊ အူေၾကာင္ေၾကာင္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ကိုယ္ကေျပာလိုက္တာ” လို႔ ထပ္႐ွင္းျပပါတယ္။ သူဟာသ၊ သူ႔အာ၀ိဖၹာန္းေတြက အဲဒီလိုျမန္မာဆံၿပီး လူထုလကၡဏာလည္း ေဆာင္ပါတယ္။
အေဒၚေဒၚျမရီရဲ႕ လူပံုက ပိန္ပိန္ပါးပါး၊ မ်က္ႏွာ၀ိုင္း၀ိုင္း။ အေ၀းၾကည့္မ်က္မွန္ အၿမဲတပ္ထားရပါတယ္း။ ဒါေပမဲ့သူ စကားေျပာပံုက တကယ့္ကို ေဒါင္းတည္ေမာင္းတည္ပါ။ တခါေတာ့၊ ၁၉၅၉-၆၀ ေလာက္မွာ၊ မႏၱေလးမွာ ပထစ အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပတုန္း ေရာက္ခ်လာပါတယ္။ တည္ၿမဲနဲ႔ သန္႔႐ွင္းကြဲၿပီးလို႔ ၁၉၆၀ခုႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ အားစု ေနၾကခ်ိန္၊ ဦးႏု သိပ္ေပၚျပဴလာျဖစ္ေနခ်ိန္ပါ။ ၈၅လမ္းနဲ႔ ၃၂လမ္းေထာင့္အနား၊ မလြန္ထဲက (ေနာင္မွာ ပထစအမတ္ ျဖစ္လာတဲ့) မန္းညြန္႔ဦးေမာင္ကေလးရဲ ႔ တိုက္ေပၚမွာ ဦးႏု တည္းေနေတာ့ မႏၱေလး ေ႐ႊဆိုင္တန္းက အမ်ိဳးသမီးေတြက “ေဖေဖႏု”၊ “ေဖေဖႏု” ဆိုၿပီး၀တ္ႀကီး ၀တ္ငယ္ႁပုစုေနတာကို က်ေနာ္ကို္ယ္တိုင္ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပထစက အင္အားျပတဲ့သေဘာနဲ႔ ဘုရားႀကီး ၄၅တာမွာ မဏၭပ္ႀကီးထိုးၿပီး အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပပါတယ္။ အဲဒီအစည္း အေ၀းႀကီးဆီကို ပထစေထာက္ခံသူေတြက အိမ္ေတာ္ရာဘုရားကေန လမ္းေလွ်ာက္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပၾကပါတယ္။ ပထစအဖြဲ႔ရဲ႕ အထက္ဗမာျပည္မွာအင္အားျပတဲ့ပြဲႀကီးမို႔ ထဘီအ၀ါ၀တ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ အမ်ားႀကီး ပါပါတယ္။ ေစ်းခ်ိဳထဲက အမ်ိဳးသမီးေတြ အမ်ားႀကီးပါပါတယ္။ အဲဒီ လူတန္းႀကီး လူထုတိုက္ေ႐ွ႕က ျဖတ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ထြက္ၾကည့္ၾကပါတယ္။ လူအုပ္ႀကီးထဲက လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းၿပီး ေၾကြးေၾကာ္သံတိုင္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္က က်ေနာ္တို႔ ဘက္လွည့္ ႃပံုးျပတာ ျမင္လိုက္ရလို႔ က်ေနာ္တို႔အားလံုး ေၾကာင္သြားပါတယ္။ ေနာက္- က်ေနာ့္ အေမက “မျမရီပါလား” လို႔ ဆိုလုိက္ၿပီး အားလံုး တ၀ါး၀ါးရီၾက ရပါတယ္။
ျဖစ္ပံုက အဲဒီတုန္းက လူေတြဟာ တည္ၿမဲ-ဖဆပလ နဲ႔ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ အာဏာသိမ္းတဲ့ ဗိုလ္ေန၀င္း-ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္- ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးစတဲ့ ဆို႐ွယ္လစ္စစ္ဗိုလ္ေတြကို သိပ္မုန္းၾကေတာ့ ပထစကို ပံုၿပီး ေထာက္ခံၾက၊ မဲေပးၾကပါတယ္။ ဒီလို အခါမွာ ႏိုင္ငံေရး အျမင္ၾကြယ္တဲ့ အေဒၚေဒၚျမရီရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပိုးက ၿငိမ္ၿငိမ္ မေနေတာ့ပါဘူး။ (ဆို႐ွယ္လစ္ပါတီနဲ႔ ဆို႐ွယ္ လစ္စစ္ဗိုလ္ေတြရဲ႕ဒဏ္ကို သူလည္း အသိဆံုး တေယာက္မဟုတ္လား။) အဲဒီ အစည္းအေ၀းႀကီးက ျပန္လာတဲ့အခါမွာ ေဒၚျမရီက အေမ့ကို ဒီလို ေျပာျပပါတယ္။ “ေဒၚအမာရယ္၊ သူတို႔က ေၾကြးေၾကာ္သံမတိုင္ - ဘာမတိုင္နဲ႔ အသုဘပို႔သလို ဆိတ္ဆိတ္ႀကီး ေလွ်ာက္လာၾကတာ၊ က်မက ဒီလိုေတာ့ မျဖစ္ေခ်ဘူးဆိုၿပီး ေၾကြးေၾကာ္သံတိုင္ လိုက္ေတာ့ သူတို႔က- ‘ဟာ သူက တိုင္တတ္တယ္ေဟ့၊ သူ႔ေနာက္က လိုက္ေအာ္ၾကရေအာင္’ ဆိုၿပီး အားလံုး ပါလာၾကတာ။ တိုင္တတ္တာေပါ့၊ ကြန္ျမဴနစ္ပဲ” ဆိုၿပီး တဟားဟား ရီပါေတာ့တယ္။ စံက်တဲ့၊ သူ႔ကိုသိသူတိုင္း မေမ့ႏိုင္တဲ့၊ ခ်စ္ရတဲ့ ရီသံႀကီးပါ။ နားေထာင္သူမ်ားလည္း လိုက္ရီရတဲ့ ရီသံပါ။
အဲဒီတုန္းက သူနဲ႔အတူ လူထုတိုက္ကို လာေလ့႐ွိသူက ေက်ာက္ဆည္ကပဲျဖစ္တဲ့ ေဒၚသန္းသန္းပါ။ ေဒၚသန္းသန္းဟာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ မႏၱေလးခ႐ိုင္ေကာ္မတီ၊ ယူဂ်ီတာ၀န္ခံအျဖစ္ ေတာထဲကေန လုပ္ကိုင္ေနတုန္း အဖမ္းခံလိုက္ရ သူျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚသန္းသန္းက ေ႐ွ႔ေနဆိုေပမဲ့ စကားေျပာ အင္မတန္တိုးၿပီး အေဒၚေဒၚျမရီကေတာ့ အသံအင္မတန္ ေအာင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ဟန္ေဆာင္မႈ ကင္းတဲ့ တ၀ါး၀ါးရီသံႀကီးကလည္း သူ႔အေျပာေတြထဲကေန ခုန္-ခုန္ထြက္ လာတတ္ပါတယ္။
အေဒၚေဒၚျမရီကို သူ႔ျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႕အႀကံဳေတြ ေျပာခိုင္းရင္ သူကၾကြားသံ၊ လက္မေထာင္ဟန္ လံုး၀မပါပဲ မေျပာပေလာက္တဲ့ ကိစၥပါဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးေလာက္နဲ႕ စိတ္႐ွည္လက္႐ွည္ ေျပာျပတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႕ထံုးစံအတိုင္း ဟာသေတြကေတာ့ ပါစၿမဲပါ။ အဲဒီတုန္းက က်ေနာ္တို႔ ေမာင္ႏွမေတြအတြက္ သူဟာ ေခတ္သစ္သမိုင္းဖတ္စာအုပ္တအုပ္ လိုျဖစ္ေနတာကို မွတ္မိေနပါတယ္။ သူ မႏၲေလးကိုေရာက္ရင္ မျဖစ္မေန သြားျဖစ္ေအာင္ သြားတဲ့ ေနာက္တေနရာက က်ေနာ့္ဦးေလး ဗိုလ္လွေဖနဲ႔ အေဒၚ ေဒၚတင္တင္တို႔ရဲ႕ အိမ္ပါ။ က်ေနာ့္ဦးေလးနဲ႔ အေဒၚက သူနဲ႔ အပင္ပမ္းအဆင္းရဲ ခံေဖာ္ ခံဖက္ေတြဆိုေတာ့ အရင္းႏွီးဆံုး အေပါင္း အေဖာ္စာရင္းထဲ ပါတာေပါ့။
ဒါက သူရီႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ေတြပါ။ သူမရီႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ေတြအေၾကာင္းကိုေတာ့ အထူးေရးဖို႔ မလိုဘူးထင္ပါတယ္။ ဗမာ ျပည္မွာ တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အမ်ိဳးသမီးေတြ လံုးပမ္းခဲ့ၾကရာမွာ သူဟာ အပင္ပမ္း အဆင္းရဲ အခံခဲ့ဆံုး တေယာက္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာရင္ မလြန္ဘူး ထင္ပါတယ္။ အေနာက္႐ိုးမကို ျဖတ္ၿပီး အိႏၵိယအထိ ေျခလ်င္သြားတယ္ဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္အဖို႔ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ေတြးေတာင္ မေတြး၀ံ့စရာပါ။ ဒီလိုနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးဟာ အလြယ္တကူရခဲ့တာ မဟုတ္ေၾကာင္း အေကာင္းဆံုး သက္ေသျပတဲ့ သာဓကေတြကို သူတို႔လို အမ်ိဳးေကာင္းသား သမီးေတြက ျပသခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အေၾကာင္းေရးတဲ့ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ထဲမွာ သူဟာ ဗမာအမ်ိဳးသမီးေတြထဲမွာ ပထမဆံုး ေရငုပ္သေဘၤာစီးသူလို႔ ေရးထားတာ ဖတ္ရပါတယ္။ ျပန္စဥ္းစားလိုက္ေတာ့ သူဟာ ပထမဆံုး တင္မကပါဘူး၊ အခုအထိဆိုရင္ ေရငုပ္သေဘၤာစီးဖူးတဲ့ ေနာက္ဆံုးအမ်ိဳးသမီးလည္း ျဖစ္ၿမဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တေလာက လူထုကိုစိန္၀င္းက ဗမာျပည္က အမ်ိဳးသမီးေတြ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ စြန္႔စြန္႔စားစား လုပ္ၾကတဲ့ အေၾကာင္းကိုဖတ္ရေတာ့ က်ေနာ္က အေဒၚေဒၚျမရီကိုပဲ တန္းသတိရ မိပါတယ္။ တပါတည္းမွာ ဗမာျပည္လို မလြတ္ေျမာက္ေသးတဲ့ ႏိုင္ငံတခုမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ တန္းတူ ရင္ေပါင္တန္း လုပ္ရင္ အမ်ိဳးသမီး လြတ္လပ္မႈနဲ႔ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ အသိအမွတ္ႁပု ေလးစားမႈကို ခံစားရတယ္ ဆိုတာကိုလည္း တရားတခုလိုပဲ သတိထားမိပါတယ္။
သူ႔ခမ်ာ ေျမေပၚကို ျပန္ေရာက္တဲ့အခါမွာ သားႏွစ္ေယာက္နဲ႔ မုဆိုးမအျဖစ္ဘ၀ အတြက္ အေတာ္ကို လံုးပမ္းရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ ေက်ာက္ဆည္က ဗကပ ေတာျပန္ေတြ စုၿပီး ‘ျပည္လံုးႏိုင္’ ဆိုတဲ့ အထက္တန္းေက်ာင္း တေက်ာင္းကိုဖြင့္ လိုက္ေတာ့မွ အလုပ္အကိုင္ရၿပီး အဆင္ေျပသြားတာပါ။ သူတို႔ရဲ႕ ျပည္လံုးႏိုင္ေက်ာင္းဟာ မဆလအစိုးရရဲ႕ “ျပည္သူပိုင္” သိမ္းျခင္းကို ခံလိုက္ရေပမဲ့ ေက်ာက္ဆည္ႃမို႔ရဲ႕ သမိုင္းမွာ ခ်န္ထားလို႔ မရတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းတေက်ာင္း ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ သူနဲ႔အတူ ခရီးၾကမ္းေလွ်ာက္ခဲ့သူေတြထဲမွာ သမတျဖစ္သူျဖစ္၊ ၀န္ႀကီးျဖစ္သူကျဖစ္၊ အထူးအရာ႐ွိ ျဖစ္သူကျဖစ္၊ ေကာင္းစားသူေတြ ရွိေပမဲ့ သူက သူ႔ေနေရး ထိုင္ေရးအတြက္ တခါမွ အကူအညီ မေတာင္းခဲ့ပါဘူး။ သူ႔ရင္ထဲက ဖိႏွိပ္တဲ့ အစိုးရေတြ အေပၚနာက်ည္းခ်က္ကို ဘာနဲ႔မွ လဲမပစ္ခဲ့ပါဘူ။ ဒီလိုနဲ႔ သူ႔သား ကိုစိုးသိန္းကို က်ေနာ္နဲ႔ တႏွစ္ထဲ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ကို ပို႔ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္မွာ က်ေနာ့္ ႏွမ မတင္၀င္းေအာက္ နည္းနည္းငယ္တဲ့ သူ႔သမီးခင္ေစာ၀င္းကိုလည္း တကၠသိုလ္ပို႔ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
အေဒၚေဒၚျမရီနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေနာက္ဆံုး ေျပာခ်င္တဲ့အခ်က္တခုကေတာ့ သူဟာ ျပည္သူလူထုကို ဘယ္ေတာ့မွ သစၥာမေဖာက္ဘူးဆိုတာပါပဲ။ သူဟာ အေျခအေနေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ ကင္းကြာသြားခဲ့ေပမဲ့ ေျမေပၚလူထု လႈပ္႐ွားမႈေတြထဲမွာ မျပတ္ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၃ခုႏွစ္မွာ ဗိုလ္ေန၀င္းက ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးပြဲ ဆိုတာကို လုပ္ေတာ့ မႏၱေလးမွာ (၇)ခ႐ိုင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆႏၵျပပြဲႀကီး ၀ွဲခ်ီးက်င္းပပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက က်ေနာ္လည္း ပိုစတာေရး၊ ပိုစတာကပ္ လိုက္ပါ ေနရာကေန ဆႏၵျပပြဲႀကီးမွာ ဂ်စ္ကားအမိုးေပၚကေန လိုက္လံလံႈ႕ေဆာင္တာလည္း လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေက်ာက္ဆည္ စစ္ေၾကာင္းကို ဆီးႀကိဳတဲ့အခါမွာေတာ့ အေဒၚေဒၚျမရီကို ေၾကြးေၾကာ္သံဟစ္ေနတာ ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။
က်ေနာ္ ေထာင္ကထြက္လာတဲ့အခါမွာ သူဟာ ေက်ာက္ဆည္ကေန တကူးတက လာေတြ႕ပါတယ္။ မ်က္ရည္ေတြနဲ႔ က်ေနာ့္ကို ႃပံုးႃပံုးႀကီးၾကည့္ရင္း “ငါ့ေကာင္ႀကီး” ဆိုၿပီး က်ေနာ့္ရဲ႕ ေထာင္တြင္း ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ က်ေနာ္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးထဲ ေရာက္ေနတုန္း ႐ွစ္ေလးလံုး အေရးအခင္းႀကီး ေပၚထြက္လာေတာ့ အသက္၇၀႐ွိၿပီ ျဖစ္တဲ့ အေဒၚေဒၚျမရီတေယာက္ ဆႏၵျပပြဲေတြထဲမွာ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြကို ထက္ထက္သန္သန္ တိုင္ေနျပန္ၿပီလို႔ ၾကားရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ သူဟာ ကြယ္လြန္တဲ့အထိ ျပည္သူ႔ဘက္က ရပ္တည္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါထက္မက သူ႔မိခင္ပါတီ အေပၚလည္း သစၥာမပ်က္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ အေဒၚေဒၚျမရီရဲ႕ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ လုပ္ဟန္ေတြဟာ ဗမာျပည္သားေတြ၊ အမ်ိဳး သမီးေတြအတြက္ တံခြန္သဖြယ္ ထာ၀ရ တလူလူလြင့္ပ်ံေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဖိုးသံ(လူထု)
