ဗမာ့အမ်ိဳးသမီးအာဇာနည္ အေဒၚ ေဒၚျမရီေရးသူ - ဖိုးသံ (လူထု)

လူတေယာက္ကို ေတြ႔ကတည္းက ခင္သြားရတယ္ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးေတြထဲမွာ အေဒၚေဒၚျမရီဟာ ထိပ္ဆံုးက ပါပါတယ္။ ခင္ၾကတာမွ သူ႔ထက္ အသက္ႀကီးသူေတြ၊ သူ႔ေအာက္ အပံုႀကီးငယ္သူေတြ၊ ႐ြယ္တူေတြ လူအ႐ြယ္႐ြယ္ အစားစားက ခ်စ္ခင္ၾကတာပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ သူက လူေတြကို အၿမဲ တန္းတူလို သေဘာထား၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္လို သေဘာထားၿပီး ႐ွင္း႐ွင္း ဘြင္းဘြင္းနဲ႔ ဟက္ဟက္ပက္ပက္ႀကီး ဆက္ဆံ ေျပာဆိုေလ့႐ွိလို႔ပါ။ သူနဲ႔ ႐ြယ္တူ (ရင္းႏွီးသူ)၊ သူ႔ေအာက္ ငယ္သူေတြနဲ႔ စကားေျပာရင္ သူက သူ႔ကိုယ္သူ “ကိုယ္” လို႔ ေခၚေ၀ၚ သံုးႏႈန္းေလ့႐ွိပါတယ္။ ‘အန္တီကေလ’၊ ‘အေဒၚကေလ’၊ ‘ငါကေလ’ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းမ်ိဳးကို သူ႔ပစပ္က ၾကားရခဲမွ်ပါ။ ကိုယ့္ေအာက္ ငယ္သူေတြနဲ႔ ေျပာရင္ေတာင္မွ ဒီလုိပဲ ေျပာပါတယ္။

လူထုတိုက္ကို တံခါးမ႐ွိ ဓားမ႐ွိ ၀င္ထြက္ လည္ပတ္ေနၾကသူေတြထဲမွာ အင္မတန္ အာ၀ိဇၹာန္း႐ႊင္တဲ့၊ ဟာသေျမာက္တဲ့ လူတခ်ိဳ႔႐ွိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဦးေလးက်ားဘၿငိမ္းပါ။ သူကုိယ္တိုင္က လူထုတိုက္သားလို ျဖစ္ေနတဲ့ ဦးေလးက်ားဘၿငိမ္းဟာ အေဖ့စာပြဲ၊ အေမ့စာပြဲ၊ အယ္ဒီတာစာပြဲ စတာေတြကို တေနရာၿပီးတေနရာ ေျပာင္းထိုင္ၿပီး သူ႔မွာပါလာတဲ့ ပံုျပင္ေတြ၊ ဟာသေတြကို ေျပာျပေလ့ ႐ွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူေရာက္ရာ ေနရာမွာ တေ၀ါေ၀ါ ရယ္သံေတြ အၿမဲၾကားရေလ့ ႐ွိပါတယ္။ သူ႔လိုပဲ ေျပာစမွတ္ျပဳရတဲ့ ေနာက္တဦးကေတာ့ ေဒၚျမရီပါ။ သူကေတာ့ စာပြဲတကာ သြားေလ့မ႐ွိပါဘူး။ အေမ့ စာပြဲမွာပဲ အထိုင္မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမေတြနဲ႔ စကားေျပာပါတယ္။ သူက က်ေနာ္တို႔ကို သူငယ္ခ်င္းလို တရင္းတႏွီးႀကီး ေျပာတာမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔က သိပ္သေဘာက်တာပါ။ တခါတေလ သူေျပာတဲ့ ဟာသကို သေဘာမေပါက္ပဲ ျဖစ္ေနသူကိုသူက “ဟ- ဒီေကာင္ႀကီး အခုမွ ေၾကးစည္႐ိုက္ေနၿပီ” လို႔ေျပာတတ္ပါတယ္။ အဲဒါဘာကို ဆိုလိုတာလဲ နားမလည္လို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့မွ သူက “ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ေၾကးစည္႐ိုက္ရင္ ေခြးေတြက အူတယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေကာင္ႀကီး အူေနတယ္၊ အူေၾကာင္ေၾကာင္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ကိုယ္ကေျပာလိုက္တာ” လို႔ ထပ္႐ွင္းျပပါတယ္။ သူဟာသ၊ သူ႔အာ၀ိဖၹာန္းေတြက အဲဒီလိုျမန္မာဆံၿပီး လူထုလကၡဏာလည္း ေဆာင္ပါတယ္။

အေဒၚေဒၚျမရီရဲ႕ လူပံုက ပိန္ပိန္ပါးပါး၊ မ်က္ႏွာ၀ိုင္း၀ိုင္း။ အေ၀းၾကည့္မ်က္မွန္ အၿမဲတပ္ထားရပါတယ္း။ ဒါေပမဲ့သူ စကားေျပာပံုက တကယ့္ကို ေဒါင္းတည္ေမာင္းတည္ပါ။ တခါေတာ့၊ ၁၉၅၉-၆၀ ေလာက္မွာ၊ မႏၱေလးမွာ ပထစ အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပတုန္း ေရာက္ခ်လာပါတယ္။ တည္ၿမဲနဲ႔ သန္႔႐ွင္းကြဲၿပီးလို႔ ၁၉၆၀ခုႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ အားစု ေနၾကခ်ိန္၊ ဦးႏု သိပ္ေပၚျပဴလာျဖစ္ေနခ်ိန္ပါ။ ၈၅လမ္းနဲ႔ ၃၂လမ္းေထာင့္အနား၊ မလြန္ထဲက (ေနာင္မွာ ပထစအမတ္ ျဖစ္လာတဲ့) မန္းညြန္႔ဦးေမာင္ကေလးရဲ ႔ တိုက္ေပၚမွာ ဦးႏု တည္းေနေတာ့ မႏၱေလး ေ႐ႊဆိုင္တန္းက အမ်ိဳးသမီးေတြက “ေဖေဖႏု”၊ “ေဖေဖႏု” ဆိုၿပီး၀တ္ႀကီး ၀တ္ငယ္ႁပုစုေနတာကို က်ေနာ္ကို္ယ္တိုင္ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပထစက အင္အားျပတဲ့သေဘာနဲ႔ ဘုရားႀကီး ၄၅တာမွာ မဏၭပ္ႀကီးထိုးၿပီး အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပပါတယ္။ အဲဒီအစည္း အေ၀းႀကီးဆီကို ပထစေထာက္ခံသူေတြက အိမ္ေတာ္ရာဘုရားကေန လမ္းေလွ်ာက္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပၾကပါတယ္။ ပထစအဖြဲ႔ရဲ႕ အထက္ဗမာျပည္မွာအင္အားျပတဲ့ပြဲႀကီးမို႔ ထဘီအ၀ါ၀တ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ အမ်ားႀကီး ပါပါတယ္။ ေစ်းခ်ိဳထဲက အမ်ိဳးသမီးေတြ အမ်ားႀကီးပါပါတယ္။ အဲဒီ လူတန္းႀကီး လူထုတိုက္ေ႐ွ႕က ျဖတ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ထြက္ၾကည့္ၾကပါတယ္။ လူအုပ္ႀကီးထဲက လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းၿပီး ေၾကြးေၾကာ္သံတိုင္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္က က်ေနာ္တို႔ ဘက္လွည့္ ႃပံုးျပတာ ျမင္လိုက္ရလို႔ က်ေနာ္တို႔အားလံုး ေၾကာင္သြားပါတယ္။ ေနာက္- က်ေနာ့္ အေမက “မျမရီပါလား” လို႔ ဆိုလုိက္ၿပီး အားလံုး တ၀ါး၀ါးရီၾက ရပါတယ္။

ျဖစ္ပံုက အဲဒီတုန္းက လူေတြဟာ တည္ၿမဲ-ဖဆပလ နဲ႔ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ အာဏာသိမ္းတဲ့ ဗိုလ္ေန၀င္း-ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္- ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးစတဲ့ ဆို႐ွယ္လစ္စစ္ဗိုလ္ေတြကို သိပ္မုန္းၾကေတာ့ ပထစကို ပံုၿပီး ေထာက္ခံၾက၊ မဲေပးၾကပါတယ္။ ဒီလို အခါမွာ ႏိုင္ငံေရး အျမင္ၾကြယ္တဲ့ အေဒၚေဒၚျမရီရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပိုးက ၿငိမ္ၿငိမ္ မေနေတာ့ပါဘူး။ (ဆို႐ွယ္လစ္ပါတီနဲ႔ ဆို႐ွယ္ လစ္စစ္ဗိုလ္ေတြရဲ႕ဒဏ္ကို သူလည္း အသိဆံုး တေယာက္မဟုတ္လား။) အဲဒီ အစည္းအေ၀းႀကီးက ျပန္လာတဲ့အခါမွာ ေဒၚျမရီက အေမ့ကို ဒီလို ေျပာျပပါတယ္။ “ေဒၚအမာရယ္၊ သူတို႔က ေၾကြးေၾကာ္သံမတိုင္ - ဘာမတိုင္နဲ႔ အသုဘပို႔သလို ဆိတ္ဆိတ္ႀကီး ေလွ်ာက္လာၾကတာ၊ က်မက ဒီလိုေတာ့ မျဖစ္ေခ်ဘူးဆိုၿပီး ေၾကြးေၾကာ္သံတိုင္ လိုက္ေတာ့ သူတို႔က- ‘ဟာ သူက တိုင္တတ္တယ္ေဟ့၊ သူ႔ေနာက္က လိုက္ေအာ္ၾကရေအာင္’ ဆိုၿပီး အားလံုး ပါလာၾကတာ။ တိုင္တတ္တာေပါ့၊ ကြန္ျမဴနစ္ပဲ” ဆိုၿပီး တဟားဟား ရီပါေတာ့တယ္။ စံက်တဲ့၊ သူ႔ကိုသိသူတိုင္း မေမ့ႏိုင္တဲ့၊ ခ်စ္ရတဲ့ ရီသံႀကီးပါ။ နားေထာင္သူမ်ားလည္း လိုက္ရီရတဲ့ ရီသံပါ။

အဲဒီတုန္းက သူနဲ႔အတူ လူထုတိုက္ကို လာေလ့႐ွိသူက ေက်ာက္ဆည္ကပဲျဖစ္တဲ့ ေဒၚသန္းသန္းပါ။ ေဒၚသန္းသန္းဟာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ မႏၱေလးခ႐ိုင္ေကာ္မတီ၊ ယူဂ်ီတာ၀န္ခံအျဖစ္ ေတာထဲကေန လုပ္ကိုင္ေနတုန္း အဖမ္းခံလိုက္ရ သူျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚသန္းသန္းက ေ႐ွ႔ေနဆိုေပမဲ့ စကားေျပာ အင္မတန္တိုးၿပီး အေဒၚေဒၚျမရီကေတာ့ အသံအင္မတန္ ေအာင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ဟန္ေဆာင္မႈ ကင္းတဲ့ တ၀ါး၀ါးရီသံႀကီးကလည္း သူ႔အေျပာေတြထဲကေန ခုန္-ခုန္ထြက္ လာတတ္ပါတယ္။

အေဒၚေဒၚျမရီကို သူ႔ျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႕အႀကံဳေတြ ေျပာခိုင္းရင္ သူကၾကြားသံ၊ လက္မေထာင္ဟန္ လံုး၀မပါပဲ မေျပာပေလာက္တဲ့ ကိစၥပါဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးေလာက္နဲ႕ စိတ္႐ွည္လက္႐ွည္ ေျပာျပတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႕ထံုးစံအတိုင္း ဟာသေတြကေတာ့ ပါစၿမဲပါ။ အဲဒီတုန္းက က်ေနာ္တို႔ ေမာင္ႏွမေတြအတြက္ သူဟာ ေခတ္သစ္သမိုင္းဖတ္စာအုပ္တအုပ္ လိုျဖစ္ေနတာကို မွတ္မိေနပါတယ္။ သူ မႏၲေလးကိုေရာက္ရင္ မျဖစ္မေန သြားျဖစ္ေအာင္ သြားတဲ့ ေနာက္တေနရာက က်ေနာ့္ဦးေလး ဗိုလ္လွေဖနဲ႔ အေဒၚ ေဒၚတင္တင္တို႔ရဲ႕ အိမ္ပါ။ က်ေနာ့္ဦးေလးနဲ႔ အေဒၚက သူနဲ႔ အပင္ပမ္းအဆင္းရဲ ခံေဖာ္ ခံဖက္ေတြဆိုေတာ့ အရင္းႏွီးဆံုး အေပါင္း အေဖာ္စာရင္းထဲ ပါတာေပါ့။

ဒါက သူရီႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ေတြပါ။ သူမရီႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ေတြအေၾကာင္းကိုေတာ့ အထူးေရးဖို႔ မလိုဘူးထင္ပါတယ္။ ဗမာ ျပည္မွာ တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အမ်ိဳးသမီးေတြ လံုးပမ္းခဲ့ၾကရာမွာ သူဟာ အပင္ပမ္း အဆင္းရဲ အခံခဲ့ဆံုး တေယာက္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာရင္ မလြန္ဘူး ထင္ပါတယ္။ အေနာက္႐ိုးမကို ျဖတ္ၿပီး အိႏၵိယအထိ ေျခလ်င္သြားတယ္ဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္အဖို႔ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ေတြးေတာင္ မေတြး၀ံ့စရာပါ။ ဒီလိုနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးဟာ အလြယ္တကူရခဲ့တာ မဟုတ္ေၾကာင္း အေကာင္းဆံုး သက္ေသျပတဲ့ သာဓကေတြကို သူတို႔လို အမ်ိဳးေကာင္းသား သမီးေတြက ျပသခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အေၾကာင္းေရးတဲ့ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ထဲမွာ သူဟာ ဗမာအမ်ိဳးသမီးေတြထဲမွာ ပထမဆံုး ေရငုပ္သေဘၤာစီးသူလို႔ ေရးထားတာ ဖတ္ရပါတယ္။ ျပန္စဥ္းစားလိုက္ေတာ့ သူဟာ ပထမဆံုး တင္မကပါဘူး၊ အခုအထိဆိုရင္ ေရငုပ္သေဘၤာစီးဖူးတဲ့ ေနာက္ဆံုးအမ်ိဳးသမီးလည္း ျဖစ္ၿမဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တေလာက လူထုကိုစိန္၀င္းက ဗမာျပည္က အမ်ိဳးသမီးေတြ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ စြန္႔စြန္႔စားစား လုပ္ၾကတဲ့ အေၾကာင္းကိုဖတ္ရေတာ့ က်ေနာ္က အေဒၚေဒၚျမရီကိုပဲ တန္းသတိရ မိပါတယ္။ တပါတည္းမွာ ဗမာျပည္လို မလြတ္ေျမာက္ေသးတဲ့ ႏိုင္ငံတခုမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ တန္းတူ ရင္ေပါင္တန္း လုပ္ရင္ အမ်ိဳးသမီး လြတ္လပ္မႈနဲ႔ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ အသိအမွတ္ႁပု ေလးစားမႈကို ခံစားရတယ္ ဆိုတာကိုလည္း တရားတခုလိုပဲ သတိထားမိပါတယ္။

သူ႔ခမ်ာ ေျမေပၚကို ျပန္ေရာက္တဲ့အခါမွာ သားႏွစ္ေယာက္နဲ႔ မုဆိုးမအျဖစ္ဘ၀ အတြက္ အေတာ္ကို လံုးပမ္းရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ ေက်ာက္ဆည္က ဗကပ ေတာျပန္ေတြ စုၿပီး ‘ျပည္လံုးႏိုင္’ ဆိုတဲ့ အထက္တန္းေက်ာင္း တေက်ာင္းကိုဖြင့္ လိုက္ေတာ့မွ အလုပ္အကိုင္ရၿပီး အဆင္ေျပသြားတာပါ။ သူတို႔ရဲ႕ ျပည္လံုးႏိုင္ေက်ာင္းဟာ မဆလအစိုးရရဲ႕ “ျပည္သူပိုင္” သိမ္းျခင္းကို ခံလိုက္ရေပမဲ့ ေက်ာက္ဆည္ႃမို႔ရဲ႕ သမိုင္းမွာ ခ်န္ထားလို႔ မရတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းတေက်ာင္း ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ သူနဲ႔အတူ ခရီးၾကမ္းေလွ်ာက္ခဲ့သူေတြထဲမွာ သမတျဖစ္သူျဖစ္၊ ၀န္ႀကီးျဖစ္သူကျဖစ္၊ အထူးအရာ႐ွိ ျဖစ္သူကျဖစ္၊ ေကာင္းစားသူေတြ ရွိေပမဲ့ သူက သူ႔ေနေရး ထိုင္ေရးအတြက္ တခါမွ အကူအညီ မေတာင္းခဲ့ပါဘူး။ သူ႔ရင္ထဲက ဖိႏွိပ္တဲ့ အစိုးရေတြ အေပၚနာက်ည္းခ်က္ကို ဘာနဲ႔မွ လဲမပစ္ခဲ့ပါဘူ။ ဒီလိုနဲ႔ သူ႔သား ကိုစိုးသိန္းကို က်ေနာ္နဲ႔ တႏွစ္ထဲ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ကို ပို႔ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္မွာ က်ေနာ့္ ႏွမ မတင္၀င္းေအာက္ နည္းနည္းငယ္တဲ့ သူ႔သမီးခင္ေစာ၀င္းကိုလည္း တကၠသိုလ္ပို႔ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

အေဒၚေဒၚျမရီနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေနာက္ဆံုး ေျပာခ်င္တဲ့အခ်က္တခုကေတာ့ သူဟာ ျပည္သူလူထုကို ဘယ္ေတာ့မွ သစၥာမေဖာက္ဘူးဆိုတာပါပဲ။ သူဟာ အေျခအေနေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ ကင္းကြာသြားခဲ့ေပမဲ့ ေျမေပၚလူထု လႈပ္႐ွားမႈေတြထဲမွာ မျပတ္ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၃ခုႏွစ္မွာ ဗိုလ္ေန၀င္းက ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးပြဲ ဆိုတာကို လုပ္ေတာ့ မႏၱေလးမွာ (၇)ခ႐ိုင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆႏၵျပပြဲႀကီး ၀ွဲခ်ီးက်င္းပပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက က်ေနာ္လည္း ပိုစတာေရး၊ ပိုစတာကပ္ လိုက္ပါ ေနရာကေန ဆႏၵျပပြဲႀကီးမွာ ဂ်စ္ကားအမိုးေပၚကေန လိုက္လံလံႈ႕ေဆာင္တာလည္း လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေက်ာက္ဆည္ စစ္ေၾကာင္းကို ဆီးႀကိဳတဲ့အခါမွာေတာ့ အေဒၚေဒၚျမရီကို ေၾကြးေၾကာ္သံဟစ္ေနတာ ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။

က်ေနာ္ ေထာင္ကထြက္လာတဲ့အခါမွာ သူဟာ ေက်ာက္ဆည္ကေန တကူးတက လာေတြ႕ပါတယ္။ မ်က္ရည္ေတြနဲ႔ က်ေနာ့္ကို ႃပံုးႃပံုးႀကီးၾကည့္ရင္း “ငါ့ေကာင္ႀကီး” ဆိုၿပီး က်ေနာ့္ရဲ႕ ေထာင္တြင္း ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ က်ေနာ္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးထဲ ေရာက္ေနတုန္း ႐ွစ္ေလးလံုး အေရးအခင္းႀကီး ေပၚထြက္လာေတာ့ အသက္၇၀႐ွိၿပီ ျဖစ္တဲ့ အေဒၚေဒၚျမရီတေယာက္ ဆႏၵျပပြဲေတြထဲမွာ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြကို ထက္ထက္သန္သန္ တိုင္ေနျပန္ၿပီလို႔ ၾကားရပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ သူဟာ ကြယ္လြန္တဲ့အထိ ျပည္သူ႔ဘက္က ရပ္တည္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါထက္မက သူ႔မိခင္ပါတီ အေပၚလည္း သစၥာမပ်က္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ အေဒၚေဒၚျမရီရဲ႕ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ လုပ္ဟန္ေတြဟာ ဗမာျပည္သားေတြ၊ အမ်ိဳး သမီးေတြအတြက္ တံခြန္သဖြယ္ ထာ၀ရ တလူလူလြင့္ပ်ံေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဖိုးသံ(လူထု)