[နိဒါန္း- ဤစာအုပ္၌ ဗုဒၶ၏ျဖစ္စဥ္ သို႔မဟုတ္ ဗုဒၶ၀င္၏ အမ်ိဳးမ်ိဳးအေထြေထြေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။ ေဆာင္းပါးစာတမ္းမ်ားမွာ သာသနာ ၂၅၀၀-ျပည့္ႏွစ္ အထိမ္းအမွတ္အတြက္ စာေစာင္ အသီးသီးတြင္ ေရးသားထားေသာ ေဆာင္းပါးမ်ား ျဖစ္ေပသည္။ ဗုဒၶ၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ဗုဒၶ၏တရားမ်ားကို အက်ယ္တ၀င့္သိလိုသူမ်ားသည္ "ဗုဒၶစရိယာ"၊ "ဒီဃနိကာယ္"၊ "မဇၩိမနိကာယ္"၊ "၀ိနယပိဋက"၊ "ဗုဒၶဒႆန (ဗုဒၶအျမင္)" စေသာ ကၽြန္ပ္ေရးသားထားေသာ ဘာသာျပန္ဆိုထားေသာ စာအုပ္မ်ားကို ၾကည့္႐ႈေလ့လာသင့္ေပသည္။
ရာဟုလာသံကိစဏာယန
မဆူရီ။ ၁၃-၈-၅၆]
{ရာဟုလာသံကိစၥည္း ရဲ႔ 'မဟာမာန၀ဗုဒၶ' စာအုပ္ကို ပါရဂူက 'မဟာလူသားဗုဒၶ' အမည္ျဖင့္၊ ဘာသာျပန္ဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။}
၇။ လူ၀တ္ေၾကာင္တို႔၏အက်င့္တရား
ရဟန္းသံဃာမ်ားအေၾကာင္းႏွင့္ ရာဂကင္းကြာမႈ အက်င့္တရား အေၾကာင္းမ်ားကို ၾကားရသည္ျဖစ္၍ ဗုဒၶ၏ တရားဓမၼသည္ လူ႔ေဘာင္ကို ခါြေ႐ွာင္လိုသူမ်ားအတြက္ သက္သက္သာလွ်င္ ျဖစ္၏ဟု အထင္႐ွိၾကသည္။ အမွန္မွာ ထိုသို႔ မဟုတ္ေပ။ ဗုဒၶသက္ေတာ္ ထင္႐ွား ႐ွိစဥ္က ဗုဒၶ၏ လူ၀တ္ေၾကာင္တပည့္တပန္း အေရအတြက္၏ အပံုတရာပံုတပံုပင္ ဘိကၡဳႏွင့္ ဘိကၡဳနီတို႔၏ အေရအတြက္ မ႐ွိခဲ့ေပ။ ေနာင္ေသာအခါလည္း မ႐ွိခဲ့ေပ။ ဗုဒၶေဟာၾကားေသာ တရားအဆံုးအမ၏ အႏွစ္သာရကို ဂါထာတပုဒ္တည္းျဖင့္ ျပထားသည္။
သဗၺပါပႆ အကရဏံ
ကုသလႆုပ သမၸဒါ။
သစိတၱပရိေယာ ဒါပနံ
ဧတံ ဗုဒၶါနသာသနံ။
[အားလံုးေသာ မေကာင္းမႈကို မျပဳလုပ္ျခင္း၊ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကို ပြါးမ်ားအားထုတ္ ျခင္း၊ မိမိစိတ္ႏွလံုးကို ျဖဴစင္ေစျခင္း၊ ဤကား ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမ ျဖစ္ေလသည္။]
ယင္းအဆံုးအမသည္ လူ၀တ္ေၾကာင္ႏွင့္ ရဟန္း၊ အားလံုးအတြက္ တညီတၫြတ္ တည္း ျဖစ္ေသာ အဆံုးအမ ျဖစ္ေလသည္။ တခုေတာ့႐ွိသည္။ ဘိကၡဳႏွင့္ ဘိကၡဳနီ (ရဟန္းႏွင့္ ရဟန္းမ) တို႔အတြက္ လိုက္နာက်င့္သံုးရန္ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒကို ေပါင္းၿပီး '၀ိနယပိဋက' အျဖစ္ျဖင့္ သတ္မွတ္ထားသည့္နည္းတူ လူ၀တ္ေၾကာင္မ်ားအတြက္မူ တသီးတျခား ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းတို႔ကို တေပါင္းတစည္းတည္း သတ္မွတ္ထားျခင္းမူကား မ႐ွိေပ။ တိပိတဋက၌ 'သိဂၤါေလာ၀ါဒသုတ္' အမည္ျဖင့္႐ွိေသာ အဆံုးအမ ဥပေဒသမ်ားသည္ လူ၀တ္ေၾကာင္တို႔၏ ၀ိနည္းစည္းကမ္း ျဖစ္ေလသည္။ ထို၀ိနည္းစည္းကမ္းကို ထိုေခတ္ လူ႔ေလာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို စံျပအျဖစ္ျပဳ လုပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ခ်က္ဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။
မိမိတို႔၏ သားသမီးမ်ား အဖတ္မတင္ေသာ မိဘမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ သားသမီးမ်ားအား မေကာင္းသည့္ နာမည္တခုခုကို မွည့္ထားတတ္ၾကသည္။ ယင္းသို႔ မွည့္ထားျခင္းအားျဖင့္ ယမမင္း (ေသမင္း) ၏ တမန္မ်ားသည္ ထို ကေလကေခ် ကေလးသူငယ္မ်ားအား အမႈမဲ့ အမွတ္မဲ့ေနသည္ဟု အယူ႐ွိၾကသည္။ ငေခြး ၀က္မ စသည့္ အမည္မ်ားမွာ ထိုကဲ့သို႔ သေဘာ႐ွိေသာ အမည္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဗုဒၶ၏ လက္ထက္ေတာ္အခါကလည္း ထိုကဲ့သို႔ေသာ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အမည္နာမမ်ားကို မွည့္ေလ့မွည့္ထ ႐ွိေလသည္။ သူေဌးတဦးသည္ မိမိသားအား အသက္႐ွည္ေစရန္အတြက္ သိဂၤါလ (ေတာေခြး) ဟု အမည္ေပးထားေလ၏။ သိဂၤါလအား ဗုဒၶတရားေဟာၾကားသည့္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ အျဖစ္အပ်က္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။
အခါတပါး၌ ဘုရား႐ွင္သည္ ရာဇၿဂိဳဟ္႐ွိ ႐ွဥ့္နက္တို႔ကို အစာေကၽြးရာျဖစ္ေသာ ေ၀ဠဳ၀န္ေတာ၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူ၏။
ထိုအခ်ိန္၌ သိဂၤါလအမည္႐ွိေသာ သူႂကြယ္သားသည္ မနက္ေ၀လီေ၀လင္း အခ်ိန္ကပင္ ထ၍ ရာဇၿဂိဳဟ္ၿမိဳ႔ျပင္သို႔ ထြက္ၿပီးလွ်င္ စိုစြတ္ေသာအ၀တ္၊ စိုစြတ္ေသာ ဆံပင္ျဖင့္ လက္အုပ္ခ်ီလ်က္၊ အေရွ႔အရပ္မ်က္ႏွာ၊ ေတာင္အရပ္မ်က္ႏွာ၊ အေနာက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊ ေျမာက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊ ေအာက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊ အထက္အရပ္မ်က္ႏွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး အျပားျပားေသာ အရပ္မ်က္ႏွာတို႔ကို ႐ွိခိုးေလသည္။
ထိုအခ်ိန္၌ ဘုရား႐ွင္သည္ နံနက္ခင္းအခ်ိန္ သဃၤန္းကို ၀တ္႐ံုလ်က္ သပိတ္ သဃၤန္းကို ေဆာင္ယူခဲ့ၿပီးလွ်င္ ရာဇၿဂိဳဟ္ၿမိဳ႔အတြင္းသို႔ ဆြမ္းအလို႔ငွာ ၀င္ေတာ္မူေလ၏။ ဘုရား႐ွင္သည္ အရပ္မ်က္ႏွာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ႐ွိခိုးေနေသာ သူႂကြယ္သား သိဂၤါလအား ေတြ႔ရ၍ မိန္႔ေတာ္မူေလ၏။
"သူႂကြယ္သား၊ နံနက္ေစာေစာထၿပီး သင္ ဘာကို ႐ွိခိုးေနသနည္း....."
"အ႐ွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္၏ဖခင္သည္ ေသခါနီးကာလ၌ တပည့္ေတာ္အား 'ခ်စ္သား အရပ္မ်က္ႏွာမွားကို ႐ွိခိုးေလာ့' ဟု မွာခဲ့ပါ၏။ သို႔ျဖစ္၍ ျမတ္စြာဘုရား၊ တပည့္ေတာ္သည္ ဖခင္၏ စကားကို အေလးအျမတ္ျပဳလ်က္၊ ျမတ္ႏိုးလ်က္၊ ပူေဇာ္လ်က္ ေစာေစာကပင္ ထကာ ႐ွိခိုးေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္"
"သူႂကြယ္သား၊ ျမတ္ေသာသူ (အရိယ) တို႔၏ တရားဓမၼ၌ ထိုကဲ့သို႔ အရပ္မ်ားႏွာ ေျခာက္ပါးကို ႐ွိခိုးသည္ဟု မ႐ွိေပ"
"အ႐ွင္ဘုရား၊ ထိုသို႔ မ႐ွိခိုးအပ္လ်င္ ျမတ္ေသာသူတို႔၏ တရားဓမၼ၌ အရပ္မ်က္ႏွာ ေျခာက္ပါးကို ဘယ္ကဲ့သို႔ ႐ွိခိုးအပ္ပါသနည္း။ ျမတ္ေသာသူတို႔၏ တရားဓမၼ၌ အရပ္မ်က္ႏွာ မ်ားကို ႐ွိခိုးပံု႐ွိခိုးနည္းကို တပည့္ေတာ္အား ေဟာေျပာေတာ္မူပါေလာ့...."
ဗုဒၶသည္ သိဂၤါလအား ေဟာျပေလသည္။
အၾကင္သူသည္ ေသရည္ ေသာက္ေဖာ္ေသာက္ဖက္ျဖစ္၏။ မ်က္ေမွာက္၌ ခ်စ္ခင္သူ မိတ္ေဆြ ျဖစ္၏။ ထိုသူသည္ မိတ္ေဆြ မမည္ေပ။
အၾကင္သူသည္ အေၾကာင္းကိစၥၾကံဳလာေသာ္ (အေရးကိစၥေပၚလာေသာ) အေဖာ္သဟဲ ျဖစ္၏။ ထိုသူသည္ မိတ္ေဆြ ျဖစ္၏။
ေနျမင့္ေအာင္ အိပ္ျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ သူတပါး မယားကို က်ဴးလြန္ျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ ရန္စပြါးမ်ားျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ အက်ိဳးမဲ့ျပဳျခင္း သည္လည္းေကာင္း၊ မေကာင္းေသာ အေပါင္းအေဖာ္႐ွိသူ သည္လည္းေကာင္း၊ အလြန္တရာ ကပ္ေစးႏွဲျခင္း သည္ လည္းေကာင္း၊ ယင္းေျခာက္ပါးသည္ လူကို ပ်က္စီးေစတတ္၏။
မေကာင္းေသာအေဆြခင္ပြန္း ႐ွိသူသည္ လည္းေကာင္း၊ မေကာင္းေသာ အက်င့္၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ေသာသူသည္ လည္းေကာင္း၊ ဤေလာကမွလည္းေကာင္း၊ တမလြန္ေလာကမွ လည္းေကာင္း၊ ႏွစ္ပါးေသာေလာကမွ ပ်က္စီးေလွ်ာက်တတ္ေပ၏။
ေလာင္းကစားျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ မိန္းမလိုက္စားျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ ေသရည္ေသရက္ ေသာက္စားျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ ကျခင္း သီဆိုျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ ေန႔အခါ အိပ္ျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ အခါမဲ့၌ ခရီးသြားျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ မေကာင္းသူတို႔အား အေဆြခင္ပြန္းဖြဲ႔ျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ အလြန္တရာ ကပ္ေစးႏွဲျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ ယင္းေျခာက္ပါးသည္ လူကို ပ်က္စီးေစတတ္၏။
အၾကင္သူတို႔သည္ ေႂကြအံေလာင္းကစားျခင္းကို ျပဳၾက၏။ ေသရည္ေသရက္ကို ေသာက္၏။ သူတပါး သားမယားတို႔အား ျပစ္မွားက်ဴးလြန္ၾက၏။ သူယုတ္မာတို႔အား မွီ၀ဲဆည္းကပ္၏။ ပညာ႐ွိတို႔အား မမွီ၀ဲမဆည္းကပ္။ ထိုသူတို႔သည္ လဆုတ္ပကၡ လမင္းထက္ ဆုတ္ယုတ္ေပ၏။
အၾကင္သူသည္ ေသေသာက္က်ဴး၏။ ပစၥည္းမ႐ွိ ဆင္းရဲ၏။ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့လ်ာ့ေန၏။ ထိုသူသည္ ေရ၌႐ွိေသာ ေလွကဲ့သို႔ ေႂကြးထဲတြင္ နစ္ျမဳပ္သြားရ၏။ ထိုသူသည္ လ်င္ျမန္စြာ မိမိကိုယ္ကို ဆင္းရဲပင္ပန္းေအာင္ လုပ္ေန၏။
ေန႔၌ အိပ္ေလ့႐ွိေသာ၊ ည၌ထေလ့မ႐ွိေသာ၊ အခါခပ္သိမ္း မူးယစ္ေနေသာ ကာမဂုဏ္ လိုက္စားသူသည္ အိမ္ေထာင္ဦးစီး မျပဳလုပ္ႏိုင္ေပ။
ေအးလြန္းသည္ဟု လည္းေကာင္း၊ ပူလြန္းသည္ဟု လည္းေကာင္း၊ မိုးခ်ဳပ္လြန္းသည္ဟု လည္းေကာင္း၊ အေၾကာင္းျပသူသည္ ဥစၥာပစၥည္း လက္မဲ့ျဖစ္ရတတ္၏။ အၾကင္သူသည္ အလုပ္ကို လုပ္ရာ၌ အေအးအပူကို ျမက္ထက္ပိုၿပီး အမႈမထား။ ထိုသူသည္ ခ်မ္းသာသုခ လက္မလြတ္ရေပ။
သူတပါးပစၥည္း ယူတတ္ေသာ မိတ္ေဆြသည္လည္းေကာင္း၊ အေျပာသာ႐ွိၿပီး လက္မပါေသာ မိတ္ေဆြသည္ လည္းေကာင္း၊ အႀကိဳက္လိုက္ၿပီးေျပာေသာ မိတ္ေဆြသည္ လည္းေကာင္း၊ ေသရည္ေသရက္ ေသာက္ေဖာ္ေသာက္ဖက္ မိတ္ေဆြသည္ လည္းေကာင္း၊ ယင္းေလးဦးတို႔သည္ မိတ္ေဆြစစ္ မဟုတ္ကုန္။ ယင္းအခ်က္ကို သိ႐ွိၿပီးလွ်င္ ပညာ႐ွိေသာ ေယာက်္ားသည္ အႏၱရာယ္႐ွိေသာ လမ္းခရီးကဲ့သို႔ ၎တို႔အား အေ၀းက ေ႐ွာင္ၾကဥ္သင့္ ေလသည္။
သိဂၤါလသည္ ဖခင္ေျပာၾကား မွာထားခ်က္အရ အရပ္မ်က္ႏွာေျခာက္ပါးကို ႐ွိခိုးသည့္အက်င့္ကို က်င့္ၾကံျပဳလုပ္သည္။ ဗုဒၶသည္ သိဂၤါလအား ႐ွိခိုးပူေဇာ္ရသည့္ အရပ္မ်က္ႏွာသစ္ ေျခာက္ပါးကို ေဟာေျပာေတာ္မူသည္။ ၎တို႔အနက္ (၁) အေ႐ွ႔အရပ္ မ်က္ႏွာသည္ အမိအဖ ျဖစ္ကုန္၏။ (၂) ေတာင္အရပ္မ်က္ႏွာသည္ ဆရာသမား ျဖစ္ကုန္၏။ (၃) အေနာက္မ်က္ႏွာသည္ သားႏွင့္မယား ျဖစ္ကုန္၏။ (၄) ေျမာက္အရပ္မ်က္ႏွာ သည္ အေဆြခင္ပြန္းတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ (၅) ေအာက္အရပ္မ်က္ႏွာသည္ ေက်းကၽြန္ႏွင့္ အလုပ္သမားတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ (၆) အထက္အရပ္မ်က္ႏွာသည္ သမဏျဗဟၼာဏတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။
၁။ ယင္း အရပ္မ်က္ႏွာေျခာက္ပါးကို ႐ွိခိုး၀တ္ျပဳမႈတည္းဟူေသာ အသြင္ျဖင့္ လူလူခ်င္း ဘယ္လို၀တၱရားမ်ား ထား႐ွိအပ္သည္ ဆိုသည္ကို ဗုဒၶက ၫႊန္ျပေတာ္မူသည္။ မိဘအား အဘယ္ေၾကာင့္ လုပ္ေကၽြးျပဳစုအပ္သနည္း ဆိုလွ်င္၊ မိဘတို႔သည္ ငါ့အား ေမြးျမဴေစာင့္ေ႐ွာက္ ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ငါသည္ သူတို႔အား ေမြးျမဴေစာင့္ေ႐ွာက္အပ္၏။ သူတို႔သည္ ငါ့အမႈကိစၥကို ျပဳလုပ္ေပး၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သူတို႔၏ အမႈကိစၥကို ငါျပဳလုပ္ေပးအပ္၏။ သူတို႔သည္ အမ်ိဳး အႏြယ္ကို တည္တံ့ေအာင္ လုပ္ၾကကုန္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ငါသည္ အမ်ိဳးအႏြယ္ကို တည္တံ့ေအာင္ လုပ္အ့ံ၏။ သူတို႔သည္ ငါ့အား အေမြေပး၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ငါသည္ အေမြခံထိုက္ေအာင္ ျပဳလုပ္အပ္၏။
ဤကဲ့သို႔ ငါးပါးသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးအပ္သည့္ မိဖတို႔သည္ သားသမီး အေပၚ၌ ငါးပါးေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ေစာင့္ေ႐ွာက္ၾကကုန္၏။ (၁) မေကာင္းမႈမွ တားျမစ္၏။ (၂) ေကာင္းမႈ၌ စိတ္၀င္စားေစ၏။ (၃) အတတ္ပညာကို သင္ၾကားေပး၏။ (၄) သင့္ေလ်ာ္ေသာ မိန္းမႏွင့္ ထိမ္းျမားေပး၏။ (၅) သင့္ေလ်ာ္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အခ်ိန္၌ အေမြဥစၥာကို အပ္ႏွင္း၏။ သူႂကြယ္သား၊ ယင္း ငါးမ်ိဳးတို႔ေၾကာင့္ သားသမီးတို႔က မိဖတည္းဟူေသာ အေ႐ွ႔မ်က္ႏွာကို ၀တ္ျပဳအပ္ေပ၏။ ယင္းကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္လွ်င္ ထိုအေ႐ွ႔အရပ္သည္ လံုျခံဳ၏။ ၿငိမ္းခ်မ္း၏။ ေဘးကင္း၏။
၂။ ေနရာမွထၿပီး ခရီးဦးႀကိဳျပဳျခင္း၊ ဆည္းကပ္ခစားျခင္း၊ စကားကိုနာယူျခင္း၊ အတတ္ ပညာကို ႐ိုေသစြာ သင္ၾကားေလ့က်င့္ျခင္းမ်ားျဖင့္ ဆရာသမားမ်ားအား လုပ္ေကၽြးျပဳစု အပ္ေပ၏။
၃။ မယားအား ျပဳစုလုပ္ေကၽြးနည္းမ်ားကာ ျမတ္ႏိုးျခင္း၊ မထီမဲ့ျမင္ မျပဳျခင္း၊ သူတပါး သားမယားကို မပစ္မွားျခင္း၊ ပစၥည္းဥစၥာကို လႊဲအပ္ျခင္း၊ အ၀တ္တန္ဆာကို ေပးျခင္းတို႔ျဖစ္ ၾက၏။ ယင္းသို႔ ျပဳလုပ္လွ်င္ မယားသည္ အိမ္မႈကိစၥကို ေကာင္းစြာ ၾကည့္႐ႈ၏။ အေစခံမ်ားလည္း ပိပိရိရိ ေနၾကကုန္၏။ မယားကိုယ္တိုင္ကလည္း ေလာ္လည္ေဖာက္ျပားျခင္း ႐ွိမည္မဟုတ္ေပ။ စုေဆာင္းသိုမွီးထားေသာ ပစၥည္းဥစၥာကို ေစာင့္ေ႐ွာက္၏။ အားလံုးေသာ အလုပ္ကိစၥတို႔၌ ပ်င္းရိၿငီးေငြ႔ျခင္း မ႐ွိ။
၄။ မိတ္ေဆြမ်ားအား ျပဳစုလုပ္ေကၽြးနည္းကား ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲျခင္း၊ ခ်စ္ဖြယ္ေသာ စကားကို ဆိုျခင္း၊ အလုပ္ကိစၥတြင္ ကူညီေဆာင္႐ြက္ေပးျခင္း၊ မိမိႏွင့္ တန္းတူဆက္ဆံျခင္း၊ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ၾကကုန္၏။ ယင္းသို႔ ျပဳလုပ္လွ်င္ ထိုမိတ္ေဆြသည္ ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေ႐ွာက္၏။ သတိေမ့ေလ်ာ့ေနသည့္အခါ၌ ဥစၥာပစၥည္းကို မဆံုးေအာင္ လုပ္ေပး ၏။ ေဘးအႏၱရာယ္ေပၚလာသည့္အခါ၌ အကူအညီေပး၏။ ဒုကၡေရာက္သည့္အခါ၌ စြန္႔ပစ္ မသြားေပ။ ဤကဲ့သို႔ မိတ္ေဆြမ်ိဳး႐ွိေသာ ေယာက်္ားမ်ားအား လူတို႔သည္ ျမတ္ႏိုးပူေဇာ္ၾက ကုန္၏။
၅။ ထိုေခတ္အခါက ကၽြန္ပ္တို႔ႏိုင္ငံမွ လူထုမ်ားစြာေသာ အစိတ္အပိုင္းမွာ ေက်းကၽြန္ႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ မ်ားစြာေသာ ေယာက်္ားႏွင့္ မိန္းမမ်ားမွာ ကၽြန္၊ ကၽြန္မမ်ားအျဖစ္ႏွင့္ ပစၥည္းတစံုတရာကဲ့သို႔ အေရာင္းအ၀ယ္ ျပဳလုပ္ျခင္း ခံၾကရ၏။ ယခုေခတ္တြင္ ေက်းကၽြန္စနစ္ကို လူတို႔သည္ ႏွာေခါင္း႐ႈံ႔ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ႏွစ္ေပါင္းတရာ ေက်ာ္ မတိုင္မီကေလးကပင္ ကၽြန္ပ္တို႔ေဒသ၌ ေက်းကၽြန္စနစ္သည္ အထင္အ႐ွား ႐ွိခဲ့ေပသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ေထာင္ေက်ာ္ကမူ ေက်းကၽြန္စနစ္အသြင္သည္ ထို႔ထက္ပင္ ဆိုး၀ါးေပလိမ့္မည္ ဆိုသည္မွာ သံသယျဖစ္ဖြယ္မ႐ွိေပ။ တူညီမွ်တမႈကို ျဖန္႔ျဖဴးေဟာၾကား ေတာ္မူေသာ ဗုဒၶႏွင့္ ဗုဒၶ၏တပည့္တပန္း ရဟန္းတို႔သည္ ေက်းကၽြန္မ်ား၊ ေက်းကၽြန္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္မႈကို အမွႏ္ပင္ အာ႐ံုစူးစိုက္ခဲ့ေလသည္။ သို႔ရာတြင္ လူေပါင္းမ်ားစြာတို႔၏ ကုေဋကုဋာ စည္းစိမ္မ်ားမွာ ေက်းကၽြန္မ်ားထားျခင္းႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေန၏။ ေက်းကၽြန္စနစ္ကို ကိုင္လႈပ္လိုက္လွ်င္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ဂယက္ထလာေပလိမ့္မည္။ ဘုရင္ဗိမိၺသာရသည္ ကၽြန္တေယာက္ ရဟန္းျပဳသြားေသာအခါ ယင္းအႏၱရာယ္ကို ဗုဒၶအား ေလွ်ာက္ထားေျပာျပ ေလသည္။ ထိုအခါ ဗုဒၶက ေက်းကၽြန္အျဖစ္က မလြတ္ေသးသူအား သံဃာေဘာင္သို႔ မသြတ္သြင္းရန္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ေတာ္မူလိုက္၏။ ဗုဒၶသည္ ေက်းကၽြန္စနစ္ကို မဖယ္႐ွားႏိုင္ခဲ့ ေပ။ သို႔ရာတြင္ ေက်းကၽြန္တို႔အား ေကာင္းမြန္စြာ ဆက္ဆံသင့္ေၾကာင္းကိုမူ ၫႊန္ၾကားေတာ္မူ ေလသည္။
သူႂကြယ္သား၊ ငါးပါးေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ အ႐ွင္သခင္သည္ ေက်းကၽြန္အလုပ္သမား တည္းဟူေသာ ေအာက္အရပ္မ်ာက္ႏွာကို ျပဳစုအပ္ေပသည္။ (၁) စြမ္းအား႐ွိသေလာက္ သာလ်င္ အလုပ္ကို ခိုင္းေစျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ (၂) ထမင္းရိကၡာကို ေပးျခင္းျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ (၃) မက်န္းမာသူအား ျပဳစုျခင္းလည္းေကာင္း၊ (၄) ေကာင္းေသာ အရသာ႐ွိသည့္ အရာ၀တၳဳမ်ားကို ေပးျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ (၅) အခါ အားေလ်ာ္စြာ အားလပ္ခြင့္ေပးျခင္း ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဤ ငါးမ်ိဳးျဖင့္...... ျပဳစုအပ္သည္႐ွိေသာ္ ေက်းကၽြန္အလုပ္သမားတို႔သည္ ငါးပါးေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ အ႐ွင္သခင္အား ေစာင့္ေ႐ွာက္ၾကကုန္၏။ (၁) အ႐ွင္သခင္ထက္ အရင္ အိပ္ရာမွ ထၾကကုန္၏။ (၂) အ႐ွင္သခင္အိပ္ၿပီးမွ အိပ္ၾကကုန္။ (၃) ေပးသည္ကိုသာ ယူၾကကုန္၏။ (၄) အလုပ္ကိစၥမ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာ ျပဳလုပ္ၾကကုန္၏။ (၅) အ႐ွင္သခင္၏ ဂုဏ္သတင္းကို ျဖန္႔ျဖဴးၾကကုန္၏။
စြမ္းအား႐ွိသေလာက္ အလုပ္ကို ခိုင္းေစျခင္း၊ အစာရိကၡာကို ေပးကမ္းျခင္း၊ မက်န္းမာေသာအခါ၌ ျပဳစုျခင္း၊ အခါအားေလ်ာ္စြာ အားလပ္ခြင့္ေပးျခင္း၊ အရသာ႐ွိေသာ အစားအစာမ်ားကို ေပးကမ္းျခင္း၊ ယင္းအျပဳအမူမ်ားသည္ ေက်းကၽြန္မ်ားအေပၚ၌ ႀကီးစြာေသာ ေထာက္ထားငဲ့ညႇာျခင္း၊ အက်ိဳးျပဳျခင္းေပတည္း။ ဗုဒၶ၏၀ါဒသည္ ေက်းကၽြန္ဘ၀၏ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္မႈကို အေတာ္ခပ္မ်ားမ်ား ယုတ္ေလ်ာ့အားေပ်ာ့ေစသည္မွာကား ယံုမွားဖြယ္ မ႐ွိေပ။
၆။ သမဏျဗဟၼဏ (ရဟန္း-ပညာ႐ွိ) တို႔အား ျပဳစုနည္းကို ဗုဒၶက ဤသို႔ ၫႊန္ျပထား သည္။ ကိုယ္၊ ႏႈတ္၊ ႏွလံုးျဖင့္ ေမတၱာႏွင့္ ယွဥ္ေသာအျပဳအမူကို ျပဳလုပ္ျခင္း၊ အလွဴခံမ်ားအတြက္ တံခါးကို ဖြင့္ထားျခင္း၊ စားေသာက္ဖြယ္တို႔ကို ေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္းမ်ား သည္ သမဏ ျဗာဟၼဏတို႔အား ျပဳစုျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
ဗုဒၶသည္ လူ၀တ္ေၾကာင္မ်ားအတြက္ ယင္း တာ၀န္၀တၱရားထူးမ်ားကို ေဟာေျပာေတာ္ မူေလသည္။
[ 'ရာဟုလာသံကိစၥည္း' ရဲ႔ 'မဟာမာန၀ဗုဒၶ' ကို 'ပါရဂူ' ဘာသာျပန္တဲ့ 'မဟာလူသားဗုဒၶ' စာအုပ္၊ ပဥၥမအႀကိမ္ ပံုႏွိပ္ျခင္း၊ ၂၀၀၃ က ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။]
No comments:
Post a Comment