၇ ဂ်ဴလိုင္၊ ၁၉၆၂။

[(၄၈) ႏွစ္ေျမာက္၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ ၁၉၆၂ ဂ်ဴလိုင္ ၇ရက္၊ အမွတ္တရ အျဖစ္ 'ေအာင္ျပည့္' ရဲ႔ 'ၿပိဳမွာေလလားမိုးရဲ႔' ၀တၳဳမွ ထုတ္ႏႈတ္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။]

......... တကၠသိုလ္တြင္ က်င္လည္က်က္စားခဲ့သူတို႔၏ ဘ၀ေဟာင္းကို ျပန္လည္ တမ္းတစရာ......
[ေမာင္ကိုယု ရဲ႔ ၀တၳဳစာအုပ္ မိတ္ဆက္စကားမွ]

.... အေဆာင္ ျပန္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ေတာ့ ခင္ညိဳ စာၾကည့္လို႔ မရ။ နက္ျဖန္ ေန႔ခင္း တကသ အစည္းအေ၀းမွာ ဘာေတြ ဆံုးျဖတ္ၾကမလဲ။ ၿမိဳ႔နယ္အသင္း အမႈေဆာင္ အစည္းအေ၀းေကာ ေက်ေက် လည္လည္ ၿပီးပါ့မလား။

ခင္ညိဳ ေတြးေနဆဲမွာပင္ ပင္မေက်ာင္းေဆာင္မ်ားဆီမွ အသံေတြ ဆူလာသည္။ ခင္ညိဳ နားစိုက္ေထာင္ လိုက္မွပင္ အသံေတြက ပိုၿပီး က်ယ္လာသည္။

"ေထာင္လို ခ်ဳပ္ထားတာ မလိုခ်င္ဘူးကြ"
"ေဟး"

"ေဟး" ဆိုေသာအသံထုႀကီးက ၾကက္သီးထခမန္း။

"မီးေတြပိတ္ကြ"
"ပဲခူးေဆာင္က ရဲေဘာ္ေတြ ဆင္းခဲ့ကြ"

ခင္ညိဳ အေဆာင္သံစကာ ၾကားက ၾကည့္မိသည္။ ဗဟိုေဆာင္မ်ားတြင္ ေမွာင္ႏွင့္မဲမဲ မီးပ်က္သည္ကစၿပီး ဆူၾကဟန္တူသည္။ ၿပီးေတာ့ အျပင္ကို ၿပိဳထြက္လာၾကဟန္ တူသည္။

မႏၱေလးေဆာင္တြင္းမွာေတာ့ အေဆာင္မႉး ဆရာ ဦးခင္ေမာင္၀င္းတို႔၊ ဦးထြန္းဦးတို႔ ပ်ာေနၾကၿပီ။ ညေစာင့္ ေမာင္ေသာင္းပင္ မ်က္လံုးျပဴးၿပီး ဘာလုပ္ရမွန္းမသိ။ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ေက်ာင္းသားေတြ အားလံုးလိုလို အေဆာင္၀ တံခါးမႀကီးတြင္ စုမိၾကသည္။

"ရဲေဘာ္တို႔ ထြက္ခဲ့ပါ၊ က်ဳပ္တို႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈကို ကန္႔ကြက္ဖို႔ ဆိတ္ၿငိမ္ ဆႏၵျပမယ္"
"မေၾကာက္ပါနဲ႔ လာသာ လာခဲ့ပါ"

ေမာင္ေသာင္းက လန္႔ၿပီး ေသာ့အားလံုးကို ဆရာဦးခင္ေမာင္၀င္းလက္ အပ္လိုက္သည္။ တံခါးက ပိတ္ျမဲ။
"ေဟ့ မိန္းမ႐ွာေတြလားကြ"
ေပၚတီဂိုေအာက္တြင္ ရပ္ေနေသာ ရဲေဘာ္တေယာက္က ေအာ္သည္။
"ခ်လြမ္"

ခင္ညိဳက အံကို ႀကိတ္ၿပီး လက္သီးကို က်စ္က်စ္ဆုပ္ထားခ်ိန္ ဘာကို စလုပ္ရမွန္း မသိခ်ိန္မွာပင္ ဘယ္အခ်ိန္က အျပင္ေရာက္ေနမွန္းမသိေသာ မႏၱေလးေဆာင္သား စိန္အစ္က မီးေခ်ာင္းကို ပစ္ခြဲလိုက္သည္။
ေပၚတီဂို တခုလံုး ေမွာင္သြားေပၿပီ။

"ထြက္ေဟ့၊ ထြက္ေဟ့"

ေျပာေျပာဆိုဆိုႏွင့္ အျပင္တြင္႐ွိေသာ ေက်ာင္းသားထုက သံဆြဲတံခါးကို ၀ိုင္းမသည္။ ေၾကာင္ၿပီး ၾကည့္ေနရာမွ အသက္၀င္လာေသ ခင္ညိဳတို႔ အေဆာင္သားေတြက ခုမွ တံခါးကို ၀ိုင္းတြန္းသည္။
မၾကာလွပါ။
တံခါးႀကီး ေကာ့လန္သြားသည္။
ေက်ာင္းေဆာင္သား အားလံုးလိုလို ငံု႔ၿပီးထြက္လိုက္ၾကသည္။
အို ေက်ာင္းသားထုက မနဲပါလား။

"လာၾကေဟ့ ရဲေဘာ္တို႔၊ အမရေဆာင္ကို ဒီနည္းအတိုင္း ဖြင့္မယ္"
ေ႐ွ႔ဆံုးက ရဲေဘာ္ ေက်ာင္းသားတေယာက္က ေျပးရင္း ေအာ္ေျပာသြားသည္။ ေက်ာင္းသားထုႀကီး လည္း သူ႔ေနာက္ ေျပးလိုက္သြားသည္။

"ေဟ့ ဖိုးစိုးလြင္"
အမရေဆာင္ ေလွခါးေအာက္တြင္ အေဆာင္သားေတြ စုျပံဳေနၾကၿပီး ျဖစ္သည္။ စိုးလြင္ဂ်ပုက ေ႐ွ႔ဆံုးမွာ သံတံခါးႏွင့္ ကပ္လို႔။
"ဘယ္လိုလဲဗ် ကိုခင္ညိဳ"
စိုးလြင္က မ်က္ႏွာေသေလးႏွင့္ ေမးသည္။
"ဟ ဘယ္လိုမလဲေနနဲ႔ ကိုယ့္လူ၊ တံခါးသာ ၀ိုင္းတြန္းေပးေတာ့"
ခင္ညိဳ ေျပာေနခ်ိန္တြင္ 'ဆြဲဆြဲ' ႏွင့္ အျပင္ေက်ာင္းသားထုက ဆြဲၿပီး 'တြန္း တြန္း' ႏွင့္ အတြင္း ေက်ာင္းသားထုက တြန္းသည္။

"ေဟး"
တံခါးႀကီး လန္သြားေပၿပီ။
"ရဲေဘာ္တို႔ ရာမညကလဲ ထြက္လာၾကၿပီ၊ အားလံုး အဓိပတိလမ္းမွာ စုမယ္၊ စည္းကမ္းအတတ္ ႏိုင္ဆံုးထားၿပီး လိ္ုက္ခဲ့ၾကပါ"
"ေဟး"
ကိုဗေဆြေလးက အမရေဆာင္ အုတ္ခံုျမင့္ေလးေပၚက ေအာ္ေျပာလိုက္ၿပီး ေ႐ွ႔က ထြက္သြားသည္။ ေက်ာင္းသားအားလံုး သူ႔ေနာက္ ပါလာၾကသည္။
"တပည့္တို႔ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း လုပ္ၾကပါကြာ မွားကုန္ပါ့မယ္"

သမဂၢေ႐ွ႔ စုမိၾကလွ်င္ပင္ ေက်ာင္းသားေရးမႉး ဆရာ ဦးစံထြန္းေရာက္လာသည္။ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း ဆရာက ေအာ္ေျပာျခင္း ျဖစ္သည္။

"စိတ္ခ်ပါဆရာ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စည္းကမ္း အ႐ွိဆံုး ဆႏၵျပၾကမွာပါ"
မတတ္သာေတာ့သည့္ အဆံုး ဆရာက ျပံဳးျပံဳးပင္ လက္ေလွ်ာ့လိုက္သည္။
"လာၾကေဟ့၊ အ၀ိုင္းေလးမွာ စုမယ္။ တေကာင္းတို႔ ျပည္တို႔က ရဲေဘာ္ေတြလဲ ဆူေနၿပီ၊ သူတို႔နဲ႔ သြားေပါင္းမယ္"
ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တေယာက္က လက္ေျမႇာက္ရင္း ေအာ္ေျပာသည္။
"ေအးေဟ့၊ ေကာင္းတယ္"

ေက်ာင္းသားထု အသံက ဆူညံသြားသည္။ ၿပီးေတာ့ တေ႐ြ႔ေ႐ြ႔ႏွင့္ အဓိပတိလမ္း တံခါး၀နား ေရာက္လာသည္။ ဆရာဦးစံထြန္းသည္ ေက်ာင္းသားထု၏ ေ႐ွ႔က ေျပးၿပီး အ၀ိုင္းေလး ေျမျမင့္ေပၚ တက္လိုက္သည္။ ၿပီးေတာ့ သူ႔ေခါင္းက ကက္ဦးထုပ္ကေလးကို ျမႇင့္ေဆာင္းလိုက္ၿပီး မ်က္မွန္ေအာက္က ၿပံဳးေသာ သူ႔မ်က္လံုးကို ထုတ္ျပရင္း ေက်ာင္းသားထုကို လက္ႏွင့္ အ႐ွိန္ရပ္လိုက္သည္။ အားလံုး ရပ္သြားမွ

"တပည့္တို႔ကို ေက်ာင္းျပင္ မထြက္ေစခ်င္ဘူးကြာ၊ အခြင့္အေရး တခုခုအတြက္ ဆႏၵျပရင္ ေက်ာင္းထဲမွာ ဘဲ စည္းကမ္း႐ွိ႐ွိ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ တေကာင္းဘက္ မသြားပါနဲ႔ေတာ့"
ဆရာဦးစံထြန္း ရပ္ေနရာ အ၀ိုင္းေလးေပၚတြင္လည္း ေက်ာင္းသားတအုပ္ ႐ွိသည္။ ခပ္ေနာက္ေနာက္ တေယာက္က ဆရာ့ေခါင္းေပၚက လက္တေခ်ာင္းေက်ာ္ၿပီး 'အလကားလွိမ့္တာ' ဟူေသာ ဟန္မ်ိဳးျဖင့္ လက္ခါျပသည္။ ေက်ာင္းသားေတြက ၿပံဳးလို႔။

"ရဲေဘာ္တို႔၊ ဆရာေျပာတဲ့စကားက လမ္းက်ပါတယ္။ အားလံုး ျပန္၀င္ၾကေစခ်င္ပါတယ္"
ကိုဗေဆြေလးက ဆရာ့အနားတိုးလာၿပီး ေအာ္ေျပာလိုက္သည္။ ေက်ာင္းသားထုက ၿငိမ္သြားသည္။ ေက်ာင္းသားေတြ တျဖည္းျဖည္း မ်ားလာလိုက္သည္မွာလည္း အဓိပတိတလမ္းလံုး မဲလို႔။

"ေအးကြာ၊ ငါ့တပည့္ေတြက နားလည္မႈ ႐ွိပါတယ္။ ေက်ာင္း၀င္းထဲမွာဘဲ စနစ္တက် လုပ္ၾကစမ္းပါ"
ဆရာဦးစံထြန္းက သူ႔စကားနားေထာင္ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ ေက်နပ္သြားဟန္၊ ႏွစ္ႏွစ္ကာ ကာ ျပံဳးရင္း ေျပာသည္။ ေက်ာင္းသားအားလံုး ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္ကို ျပန္ၿပီး မ်က္ႏွာမူလိုက္ၾကသည္။
(စာမ်က္ႏွာ ၂၆၀- ၂၆၄)။

"ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဆြဲကုန္ၿပီဗ်ိဳ႔"
မႏၱေလးေဆာင္ေ႐ွ႔မွ အသံတသံက စူးစူး႐ွ႐ွ ထြက္လာသည္"
"ပုလိပ္ကားေတြ ေရာက္ေနၿပီေဟ့"

.....................
......................
......................
......................

"ဘေဆြေလးတို႔ ဆြဲသြားၿပီဗ်။ ခင္ဗ်ာ့ ကိုတင္ထြန္းႀကီးလဲ ပါသြားၿပီ ဟိုမွာျမင္လား။ ပုလိပ္ကားေတြ ထြက္သြားၿပီ။ အဲဒီေပၚ ပါကုန္ၿပီဗ်"
ကိုေမာင္ေမာင္က ဆို႔ဆို႔နင့္နင့္ ေျပးလာရင္း ေျပာသည္။ ခင္ညိဳလည္း ဘာလုပ္ရမည္ မသိေတာ့။
"ရဲေဘာ္တို႔ က်ဳပ္တို႔ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဟိုေကာင္ေတြ ၀င္ဆြဲသြားၿပီဗ်"

.........................
..........................
.........................

"ရဲေဘာ္တို႔၊ ပုလိပ္ေတြ ထပ္ေရာက္လာကုန္ၿပီ။ အတင့္မရဲၾကနဲ႔ေဟ့၊ မ်က္ရည္ယို ဗံုးေတြလဲ ပါတယ္။ သတိ႐ွိၾကပါ"

....................
....................
....................

မၾကာလွပါ။ ဗံုးမိုးသည္းထန္စြာ ႐ြာပါေတာ့သည္။ ခင္ညိဳတို႔လည္း ခုမွပင္ ေရစိုအ၀တ္၏ တန္ဘိုးကို နားလည္ေတာ့၏။ ဗံုးလံုးေတြက သိပ္ၿပီး အ႐ွိန္ျပင္းလွသည္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ အဂ်လာတို႔ အုပ္စုက ကလို႔ ခုန္လို႔ပင္ ဗံုးကို ေ႐ွာင္သည္။ အနီးအနားလာက်လွ်င္ ျပန္ေကာက္ၿပီး ပစ္လိုက္ေသးသည္။

..................
..................
.................

ထိုစဥ္တြင္ ေက်ာင္းသားတစုသည္ ဆရာကာ အိမ္တြင္းမွ ေဗာ့က္စ္၀ဂ္ဂြန္ကား အနီရဲရဲေလးတစင္းကို တြန္းလာၾက၏။ ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္ တံခါးမႀကီးအထိ။
တံခါးမႀကီးေ႐ွ႔အေရာက္တြင္ ကားကို ပက္လက္လွန္လိုက္ၾက၏။ ၿပီးေတာ့ မီး႐ိႈ႔ပစ္လိုက္ၾက၏။
ကားနီနီေလးႏွင့္အတူ မီးေတာက္ကရဲရဲ။ လက္ခုပ္သံ ဆူညံ ေအာ္ဟစ္သံေတြကလည္း တသဲသဲ။
ေအာ္ ေသြးဆူေနၾကခ်ိန္တကား။
ဒါႏွင့္ မနားေသးေပ။ ေနာက္ထပ္ ေက်ာင္းသားတစုက ကားျပာေလးတစီး ထုတ္လာျပန္သည္။ သည္လိုပင္ အိမ္ေ႐ွ႔အေရာက္ လွန္ၿပီး မီး႐ိႈ႔လိုက္ၾကျပန္သည္။
ထိန္းႏိုင္ ဦးေဆာင္ႏိုင္သည့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း မ႐ွိေတာ့ၿပီ။ သည္အခ်ိန္တြင္ အသံက်ယ္က်ယ္ ရဲရဲတင္းတင္းႏွင့္ ေ႐ွ႔ကေ႐ွာက္သူသာ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေတာ့၏။
ကားႏွစ္စီး မီးေတာက္ ၿငိမ္းေသာအခါတြင္ကား ေက်ာင္းသားေတြသည္ အစုလိုက္ အစုလိုက္ ေျခပစ္လက္ပစ္ ထိုင္ေနၾကေတာ့သည္။ တခ်ိဳ႔က အဓိပတိ လမ္းမေပၚမွာ။ တခ်ိဳ႔ေတြက ျမက္ခင္းဆီမွာ။
အဓိပတိ ၀င္းတံခါးမႀကီးကေတာ့ ပိတ္ထားဆဲ။ အထဲတြင္ ေက်ာင္းသားေတြ ၿငိမ္သူၿငိမ္၊ လႈပ္႐ွားသူ လႈပ္႐ွား၊ စကားမ်ားသူ မ်ားေနေသာ္လည္း သံတံတိုင္းအျပင္တြင္ စစ္ကားေတြ စီရရီႏွင့္။
ခင္ညိဳတို႔တေတြလည္း အာေညာင္း လက္ေညာင္းမို႔ အဓိပတိ ကပ္တရာလမ္းမေပၚတြင္ ႏွစ္ႏွစ္ ျခိဳက္ျခိဳက္ လွဲေနလိုက္ၾကသည္။
ေတာင္ဆီမွာေတာ့ မိုးေတြညိဳ႔လို႔။
မိုးေသးမိုးဖြဲေလးေတြကလည္း လြမ္းေလာက္စရာ။ မရဲတရဲ ႐ြာေနျပန္သည္။ ခင္ညိဳ႔ မ်က္ႏွာေပၚတြင္ မိုးသီးေလးေတြ ကြက္က်ားစိုလ်က္ ႐ွိေန၏။ ေမွာင္ရီပင္ သန္းလာေခ်ၿပီ။

.......................
.......................
.......................

"ဟိုရဲေဘာ္ ၾကည့္ပါအုန္းဗ်ာ၊ တံခါး၀က အုတ္ခံုေပၚမွာ"
ခ်စ္ေဆြေျပာ၍ အားလံုး လွည့္ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ ေက်ာင္းသားတေယာက္ ခါးေတာင္း ေျမႇာင္ေအာင္ ႀကိဳက္ၿပီး အုတ္ခံုျမင့္ေပၚတြင္ ထိုင္ေအာ္ေနသည္ကို ေတြ႔၏။
မၾကာလိုက္ပါ။
ခင္ညိဳတို႔တေတြ ေခါင္းျပန္မလွည့္မီမွာပင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႀကီးအတြက္ အေျခအေန အားလံုး ေျပာင္းလဲေစလိုက္မည့္ ပထမဆံုး ေသနတ္သံကို ၾကားလိုက္ရေပသည္။ ၿပီးေတာ့ ဆက္၍ ဆက္၍။

......................
.......................
......................

သည္လိုႏွင့္ပင္ တည ခ်ဳပ္ခဲ့ရသည္။ ႏွစ္ရက္ဆက္ၿပီး အသံေပါင္းစံုလွ်ံ ဂယက္ညံေနေသာ တကၠသိုလ္ႀကီးသည္ ပကတိ ၿငိမ္သက္သြားသည္။
ညတကာရဲ႔ ညေပဘဲ။
ေရဒီယိုက တကၠသိုလ္ႏွင့္ ေကာလိပ္မ်ားကို ရက္အကန္႔အသတ္မ႐ွိ ပိတ္ထားလိုက္ေၾကာင္း ေက်ညာ ေလသည္။
တညလံုး အိပ္မရေသာ အေတြးေၾကာင့္ ခင္ညိဳ တလူးလွိမ့္လွိမ့္ ခံစားေနရသည္။ အိပ္ေရးပ်က္ မခံေသာ ၀င္းေမာင္ႀကီးပင္ တလႈပ္လႈပ္ ျဖစ္ေနသည္။ ႏွစ္ေယာက္သား အံႀကိတ္ရင္း အေတြးကိုယ္စီႏွင့္ ၿငိမ္ေနမိၾကသည္။
ည ၂ နာရီထိ မီးဖြင့္ထားေသာ္လည္း သည့္ေနာက္တြင္ မီးပိတ္ၿပီး ဆိတ္ၿငိမ္ျခင္း အာ႐ံုကို ၀င္စား ေနမိလိုက္သည္။ နက္ျဖန္ဆို အိမ္ျပန္ရေတာ့မည္။
ဘယ္အခ်ိန္ အိပ္ေပ်ာ္သြားသည္မသိ။ '၀ုန္း' ဆိုေသာ အသံႀကီးႏွင့္အတူ ေျမတုန္ၿပီး အေဆာင္လႈပ္ခါ သြားေတာ့မွ ခင္ညိဳ အိပ္ရာက ႏိုးေတာ့သည္။
ႏိုးသည္ဆိုေတာ့လည္း အေဆာင္လႈပ္ခါမႈ အ႐ွိန္ေၾကာင့္ ခင္ညိဳတို႔ ႏွစ္ေယာက္လံုး ကုတင္ေအာက္ ေရာက္သြားသည္။
"အေဆာင္ႀကီး ၿပိဳၿပီထင္တယ္ဗ်"

...............................
...............................
...............................


"လာဗ်ာ၊ ေျခသံေတြလဲ ၾကားတယ္၊ ထြက္ၾကည့္ရေအာင္"
အခန္းျပင္ေရာက္ေသာ အခါတြင္ကား ယူနီယံဘက္ကို ေငးၾကည့္ေနသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေတြ႔ရသည္။
"ဟင္"

တကသ အေဆာက္အဦးႀကီး မ႐ွိေတာ့ၿပီ။ ခင္ညိဳ႔ ရင္ထဲတြင္ ဟာသြားေတာ့သည္။
"ဖိုးခင္ညိဳ အေပၚထပ္သြားၾကည့္ရေအာင္"
ဘယ္အခ်ိန္က သူ႔အနား ေရာက္ေနသည္မသိ။ ခ်စ္ေဆြက သူ႔လက္ကို ဆြဲေခၚသြားသည္။ အေဆာင္ေပၚတြင္လည္း အမိုးအုတ္ႂကြတ္ေတြ ဖြာလ်ာၾကဲေနသည္မို႔ ေ႐ွာင္ကြင္း သြားရသည္။
"ဟိုမွာ ၾကည့္စမ္းဗ်ာ ဖံုေငြ႔ေတြပဲ ႐ွိေတာ့တယ္"
ခ်စ္ေဆြလွမ္းျပ၏။ ခင္ညိဳ ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ အေငြ႔တေထာင္းေထာင္းႏွင့္ အုတ္ပံုႀကီးသာ ျမင္ေတာ့ သည္။ သံေဘာင္ႀကီးေတြ ထိုးထိုးေထာင္ေထာင္ ထြက္ေနသည့္ၾကားက အေငြ႔ေတြ........။

(စာမ်က္ႏွာ ၂၇၀- ၂၇၇)
'ေအာင္ျပည့္' ရဲ႔ 'ၿပိဳမွာေလားမိုးရဲ႔' စာအုပ္မွ။