[ႏြယ္နီမဂၢဇင္းတြင္ 'အုတ္လွငယ္' ကေလာင္အမည္ျဖင့္ ဆရာျမသန္းတင့္ ေရးခဲ့တဲ့ ကမၻာ့သမိုင္းအျမင္ ေဆာင္းပါးမ်ားကို စုစည္းတင္ျပသည့္ 'သမိုင္းေၾကးမံု' စာအုပ္မွ ကူးယူျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။]
မကၠဆီကိုႏိုင္ငံ ခ်ီယာပါစ္႐ွိ ပါလင္ကီြၿမိဳ႔ေဟာင္း အပ်က္အစီးမ်ားကို လိုက္ျပေနသည့္ ဧည့္လမ္းညႊန္ သည္ ထိုအျဖစ္အပ်က္ကို စိတ္ပါလက္ပါ ေျပာျပတတ္သည္။ ျမင့္မားလွေသာ ပိရမစ္ႀကီးမ်ားကို ေငးၾကည့္ၿပီး ေနာက္ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္က ဧည့္လမ္းညႊန္ဘက္သို႔ လွည့္ၿပီး 'အေဆာက္အအံုႀကီးေတြက သိပ္လွတာပဲေနာ္၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီက လူေတြက ဘယ္ကိုေရာက္သြားၾကလဲဟင္' ဟု ေမးသည္။ ဧည့္လမ္းညႊန္က ေလွာင္ေျပာင္သည့္ ဟန္ျဖင့္ ေခါင္းကိုယမ္းလိုက္ၿပီး 'ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘယ္မွ ေရာက္မသြားပါဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီမွာ ႐ွိေနတာပဲ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ မာယာ လူမ်ိဳးေတြပဲ' ဟု ေျပာသည္။
ထိုစကားသည္ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔၏ ပေဟဠိထဲက ဆန္႔က်င္ဘက္ သေဘာကို ေဖာ္ျပေနသည္။ သိပၸံပညာ ႐ွင္မ်ားက မာယာ လူမ်ိဳးတို႔၏ ေ႐ွးေဟာင္း လက္နက္ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ထူးဆန္းစြာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားပံုကို စူးစမ္း ႐ွာေဖြေနၾကစဥ္ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔သည္ သူတို႔ ေဘးပတ္လည္တြင္ ႐ွိေနၾကသည္။ မကၠဆီကိုႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း ျပည္နယ္ျဖစ္သည့္ ခ်ိယာပါ့စ္ ျပည္နယ္တြင္ မာယာလူမ်ိဳး ၁.၂ သန္း ခန္႔ ေနထိုင္လ်က္ ႐ွိၿပီး၊ ငါးသန္းခန္႔တို႔မွာ ယူကာတန္ကၽြန္းဆြယ္ တေလွ်ာက္ႏွင့္ ဗလိဇ္၊ ဂြါတီမာလာ၊ ဟြန္းဒူးရပ္စ္ႏွင့္ အယ္ဆာေဗးဒိုး ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားႏွင့္ ေက်းလက္ ယာေတာမ်ားတြင္ ေနထိုင္လ်က္ ႐ွိၾကသည္။ လူမ်ိဳးေရးအရ ေျပာလွ်င္ သူတို႔သည္ မီဆို အေမရိကတြင္ အျမင့္မားဆံုးေသာ ယဥ္ေက်းမႈကို ဖန္တီးခဲ့ၾကသည့္ လူမ်ိဳးမ်ားမွ ဆင္းသက္လာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ျမင့္မားသည့္ ပါလင္ကြီ ၀တ္ေက်ာင္းမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ လာေရာက္ၾကည့္႐ႈသည့္ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ ဧည့္သည္မ်ားသည္ ယေန႔ေခတ္ မာယာလူမ်ိဳးမ်ားမွ ဆင္းသက္လာသည့္ မ်ိဳးႏြယ္မ်ား၏ ကံၾကမၼာကို ျမင္သည့္အခါတြင္ ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္မိၾကသည္။
ရာစု ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရသည့္အတြက္ ေၾကာင့္ တေၾကာင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈအရ ၀ိုင္းပယ္ခံခဲ့ ၾကရသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ တေၾကာင္း၊ မာယာ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ကိုယ့္ေနရင္း ဇာတိတိုင္းျပည္တြင္ ဆင္းရဲ မြဲေတေသာ အပယ္ခံမ်ား ျဖစ္ေနၾကရသည္။ သူတို႔ အမ်ားဆံုးျဖစ္လွ်င္ ကမၻာလွည့္ ဧည့္သည္တို႔ လာေရာက္ ၾကည့္႐ႈစရာမွ်သာ ျဖစ္ေနသည္။ ရသည့္ပိုက္ဆံကလည္း မျဖစ္စေလာက္မွ်သာ။ ဥပမာအားျဖင့္ မကၠဆီကိုမွ လာကာဒန္ အိႏိၵယ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ သူတို႔ အစဥ္အလာ ၀တ္ဆင္ခဲ့သည့္ ႐ွီကာေခၚ ခ်ည္ထည္ ၀တ္႐ံု႐ွည္မ်ားႏွင့္ သူတို႔၏ နက္ေမွာင္ေသာ ဆံ႐ွည္မ်ားကို ကမၻာလွည့္ ခရီးသည္တို႔အား ျပသေလ့ ႐ွိၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ သူတို႔ ရသည့္ အဖိုးအခမွာ လူရာသြင္းျခင္း မခံရဘဲ ႏွိမ့္ခ် ဆက္ဆံသည့္ အမူအရာမ်ိဳးမွ်သာ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာတခုအရ မကၠဆီကို အစိုးရသည္ ခ်ီယာပါ့စ္႐ွိ မာယာ လူမ်ိဳးစုမ်ားကို လူမ်ိဳးေရးအရ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ ၾကသည္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္တုန္းက မာယာ လူမ်ိဳး ၁၁ ေယာက္တို႔သည္ ေျမယာအျငင္းပြါးမႈ တခုေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံခဲ့ရၿပီး ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ ခံခဲ့ၾကရသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ႏွစ္ကာလကလည္း မာယာ လူမ်ိဳး ၁၀၀ ေက်ာ္တို႔ကို ဖမ္းဆီး၍ အစာငတ္ ေရငတ္ထားခဲ့ကာ ေဆး၀ါးကုသမႈမေပးပဲ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခဲ့ၾကသည္။ ဂြါတီမာလာႏိုင္ငံက အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္တြင္ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔သည္ အစိုးရ၏ ေျပာက္က်ား ဆန္႔က်င္ေရး စစ္ဆင္မႈမ်ားတြင္ သားေကာင္ ျဖစ္ရသည္။ အခ်ိဳ႔ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ဆိုလွ်င္ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔၏ ေက်း႐ြာမ်ားကို မီး႐ိႈ႔ဖ်က္ဆီး ပစ္ခဲ့ၾကသည္။
မာယာ လူမ်ိဳးမ်ားအား ထိုသို႔ စနစ္တက် ႏွိပ္ကြပ္ျခင္းမွာ ယခုမွ မဟုတ္ပါ။ အေမရိကတိုက္ကို စပိန္တို႔ သိမ္းပိုက္ခဲ့စဥ္ ၁၆ ရာစု ႏွစ္ကတည္းက အစျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္က စပိန္လူမ်ိဳး ဘရင္ဂ်ီ သာသနာျပဳ အဖြဲ႔မ်ားသည္ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔၏ ဘာသာတရားကို တရားမ၀င္ ေက်ညာခဲ့ၿပီး သစ္ေခါက္စကၠဴျဖင့္ လုပ္သည့္ မာယာ ဘာသာေရးက်မ္း ေလးက်မ္းကို မီး႐ိႈ႔ဖ်က္ဆီး ပစ္ခဲ့ၾကသည္။ စစ္ပြဲတြင္ မေသမေပ်ာက္ က်န္ရစ္သူ၊ ဥေရာပ ေရာဂါကပ္မ်ားထဲတြင္ မေသမေပ်ာက္ က်န္ရစ္သူ၊ မာယာ လူမ်ိဳးမ်ားကို ဥေရာပတိုက္သားမ်ား၏ စိုက္ခင္း မ်ားတြင္ ကၽြန္မ်ားအျဖစ္ အတင္းအက်ပ္ ေစခိုင္းခဲ့ၾကသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၀ လံုးလံုး မာယာ လူမ်ိဳးတို႔သည္ ပထမ စပိန္တို႔၏ အုပ္စိုးမႈ၊ ထို႔ေနာက္တြင္ မကၠဆီကိုတို႔၏ အုပ္စိုးမႈကို ခုခံ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။
ယင္းသို႔ ခုခံ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္တိုင္ (သို႔မဟုတ္ ထိုသို႔ ခုခံ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္အတြက္) အလယ္ပိုင္း အေမရိကတိုက္ လူမ်ိဳးမ်ား၏ မိသားစု အတြင္းသို႔ သြတ္သြင္းခံခဲ့ရၿပီးသည့္ ေနာက္မွာပင္ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔သည္ အျခားေသာ လူမ်ိဳးမ်ား၏ ၀ိုင္း၀န္းဖိႏွိပ္ျခင္းကို ခံေနရဆဲ ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္ခန္႔ အထိ ၿမိဳ႔ေစ်းမ်ားသို႔ လာ၍ ၾကက္ငွက္ႏွင့္ ေကာက္ပဲသီးႏွံတို႔ကို လာေရာက္ ေရာင္းခ်သည့္ မာယာ လူမ်ိဳး ေတာသူေတာင္သားမ်ားသည္ အိႏိၵယမ်ိဳးႏြယ္ မဟုတ္ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက ၀ိုင္း၀န္း လုယက္သည္ကို ခံေနၾကရဆဲ ျဖစ္သည္။ ထိုၿမိဳ႔မ်ား၏ ကုန္သြယ္ေရးသည္ အိႏိၵယ လူနီမ်ိဳးတို႔ အေပၚတြင္ မွီခိုေနရသည့္အတိုင္ ညအခ်ိန္တြင္ ၿမိဳ႔ထဲတြင္ လမ္းေလွ်ာက္ေနေသာ မာယာ လူမ်ိဳးကို ေတြ႔လွ်င္ ေထာင္ဒဏ္ ေငြဒဏ္တို႔ကို စီရင္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ယခုအခ်ိန္၌ ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားအားလံုး တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရး႐ွိသည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္က အာမခံခ်က္ ေပးထားသည့္တိုင္၊ ဂြါတီမာလာ သမၼတသစ္ လီယြန္ကာပီယိုက လူ႔အခြင့္အေရးကို တန္းတူ ေပးထားသည့္တိုင္၊ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔သည္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြါးေရး ေလွကား၏ ေအာက္ဆံုးထစ္တြင္သာ ႐ွိေနၾကေသးသည္။ မကၠဆီကို တႏိုင္ငံလံုးတြင္ စာတတ္သူဦးေရမွာ ၈၈% ႐ွိေသာ္လည္း ျပည္နယ္တခုျဖစ္သည့္ ခ်ိယာပါ့စ္တြင္ စာတတ္သူဦးေရမွာ ၅၀% မွ်သာ ႐ွိၿပီး မာယာ လူမ်ိဳးတို႔၏ ကေလးအေသအေပ်ာက္ႏႈန္းမွာ ၁၀၀၀ လွ်င္ ၅၀၀ ႐ွိသည္။ ယင္းမွာ မကၠဆီကို တႏိုင္ငံလံုး၏ ပ်မ္းမွ်ႏႈန္းထက္ ၁၀ ဆ မ်ားေနသည္။ ေက်းလက္တြင္ ေနထိုင္သည့္ မာယာ လူမ်ိဳး ၇၀% တို႔မွာ ေသာက္သံုးႏိုင္ေသာ ေရ မ႐ွိဘဲ ေနၾကရသည္။
ထိုသို႔ေသာ ၀မ္းနည္းဖြယ္ေကာင္းသည့္ အေျခအေနမ်ိဳး၌ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔သည္ သူတို႔၏ ေခတ္ၿပိဳင္ဘ၀ ကို အဓိပၸါယ္ ႐ွိလာေစရန္ ေခတ္ေဟာင္းနည္းမ်ားျဖင့္ ေနထိုင္ေနၾကရသည္။ လူသူ အေရာက္အေပါက္နည္းသည့္ ဂြါတီမာလာႏွင့္ မကၠဆီကို ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားတြင္ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ေလးေထာင္က သူတို႔ ဘိုးေဘးမ်ား က်င့္သံုးခဲ့ၾကေသာ ႐ိုးရာအစဥ္အလာမ်ားကို က်င့္သံုးၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ မာယာ ရက္ကန္းသည္မ်ားသည္ အထည္မ်ားကို ရက္လုပ္ရာတြင္ မာယာ ေ႐ွးေဟာင္း ၀တ္ေက်ာင္းမ်ား၏ ထုတ္တန္းမ်ား ေပၚတြင္ ေရးျခယ္ထားသည့္ စၾကာ၀ဠာ ဖန္တီးဟန္ ပံုသ႑ာန္မ်ားကို ရက္လုပ္ၾကသည္။ ကိုလံဘတ္ မရာက္မီက ႐ွိခဲ့ေသာ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔၏ နတ္ဘုရား ပံုသ႑ာန္မ်ားကို ေရးျခယ္ျခင္းျဖင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ မာယာ လူမ်ိဳးတို႔သည္ သူတို႔၏ ေ႐ွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ အတိတ္ႏွင့္ စိတ္ဓာတ္အရ ဆက္သြယ္ေနၾကသည္။ ထို ဒီဇိုင္းမ်ားကို ေရးျခယ္ျခင္းျဖင့္လည္း သူတို႔သည္ ႐ုပ္၀တၳဳအရ သူတို႔၏ နတ္ဘုရားမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္မိေန ၾကသည္။
'သူတို႔ အ၀တ္အစား ဒီဇိုင္းေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ေန႔စဥ္ဘ၀ကို ေဖာ္ျပေနတဲ့ သေကၤတေတြကို မေတြ႔ရဘူး။ သဘာ၀လြန္ အရာေတြ၊ မက္ခဲ့ဖူးတဲ့ အိပ္မက္ေတြ၊ အိပ္မက္ေတြထဲမွာသာ ေတြ႔ႏိုင္တဲ့ အရာေတြကိုသာ ျမင္ေနရတယ္' ဟု ဆီးအက္တဲ အေျခစိုက္ 'မႏုႆေဗဒ ပညာ႐ွင္ႏွင့္ ႐ွင္သန္ေနေသာ မာယာ လူမ်ိဳးမ်ား' စာအုပ္ကို ေရးသည့္ ေ၀ၚလတာေမာရစ္က ေျပာသည္။
ရည္ညႊန္း။ Time, August 9, 1993.
[ႏြယ္နီမဂၢဇင္း၊ ၁၉၉၃၊ ေအာက္တိုဘာ]
No comments:
Post a Comment